Η Αθήνα τρέχει να προλάβει την Τουρκία και αναβαθμίζει τη συμμαχία με Αίγυπτο

Την προσπάθεια δημιουργίας μίας διπλωματικής “ασπίδας” απέναντι στην Τουρκία συνεχίζει η κυβέρνηση και στο πλαίσιο αυτό μία από τις πιο κομβικές συμμαχίες είναι αυτή με την Αίγυπτο.

Η συμμαχία αυτή ενισχύεται περαιτέρω με τη σημερινή επίσκεψη του Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι στην Αθήνα και τη συνεδρίαση του πρώτου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας. Μία συνεδρίαση που χαρακτηρίζεται ορόσημο για την εμβάθυνση της σχέσης Αθήνας – Καΐρου και την εδραίωση του ρόλου Ελλάδας και Αιγύπτου ως πυλώνων σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μια περίοδο γεωπολιτικών αναταράξεων.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι αναμένεται να αναβαθμίσουν και επισήμως τις ήδη εξαιρετικά στενές σχέσεις Ελλάδας- Αιγύπτου σε Στρατηγική Εταιρική Σχέση.

Καθώς και να στείλουν μήνυμα ενίσχυσης της συνεργασίας και του συντονισμού των δύο χωρών στο πολιτικό επίπεδο (μηχανισμός τακτικών πολιτικών διαβουλεύσεων), στις εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις, τις μεταφορές και τις υποδομές, σε έργα συνδεσιμότητας, στην ενεργειακή ασφάλεια (ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου GREGY Interconnector) και την κλιματική αλλαγή, στην άμυνα και την ασφάλεια, στο μεταναστευτικό, στην παιδεία και στον πολιτισμό.

Η αναβαθμισμένη σχέση Ελλάδας Αιγύπτου αναμένεται να περιγραφεί στην κοινή δήλωση που αναμένεται να υπογράψουν οι δύο ηγέτες. Κυρίως όμως Μητσοτάκης- Σίσι στην κοινή δήλωση τους αναμένεται να εκπέμψουν “μήνυμα συναντίληψης και συμπόρευσης με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας, σε μια συγκυρία που το γεωπολιτικό τοπίο στην περιοχή αναδιαμορφώνεται”. Κατά τη συνάντηση τους άλλωστε θα συζητήσουν τις τελευταίες περιφερειακές εξελίξεις στη Γάζα, τη Συρία και τη Λιβύη.

Το τρίγωνο Τουρκία- ΗΠΑ- Ισραήλ και οι προσπάθειες για ελληνική “σφήνα”

Η ελληνική κυβέρνηση βέβαια έχει αναγορεύσει το Ισραήλ σε στρατηγικό εταίρο στην άμυνα και την ενέργεια, κλείνοντας ουσιαστικά τα μάτια στις συστηματικές προσπάθειες του καθεστώτος Νετανιάχου για την εξόντωση των Παλαιστίνιων. Παρότι βέβαια επιμένει στη διαχρονική ελληνική θέση περί λύσης δύο κρατών και στις αναφορές για ανθρωπιστική αντιμετώπιση.

Αλλά το Μαξίμου βασίζεται στο Ισραήλ ως “ανάχωμα” στις επιδιώξεις της Τουρκίας στην περιοχή, αλλά και δυνητικό δίαυλο με την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πάντως δεν δίστασε μπροστά στο Νετανιάχου να εγκωμιάσει την παρέμβαση της Άγκυρας στη Συρία.

Σημειωτέον ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 13 με 16 Μαΐου. Και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει ο Τραμπ να κάνει μία στάση και στην Άγκυρα, για να συζητήσουν από κοντά για τα F35. Απηύθηνε άλλωστε επίσημη πρόσκληση στον Αμερικανό πρόεδρο στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν τη Δευτέρα 5 Μαΐου, κατά την οποία συζήτησαν για τον πόλεμο Ρωσίας- Ουκρανίας, τη Γάζα και τη Συρία.

Γιατί η Αίγυπτος είναι “φυσικός σύμμαχος” της Ελλάδας

Οι ΗΠΑ επομένως είναι σαφές ότι βλέπουν την Τουρκία ως ένα παίκτη με βαρύνοντα ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Άποψη την οποία δεν συμμερίζονται χώρες- κλειδιά της Μέσης Ανατολής. Όπως η Αίγυπτος, που βλέπει με καχυποψία την Τουρκία και είναι ως εκ τούτου ένας “φυσικός σύμμαχος” της Ελλάδας τόσο στο γεωπολιτικό πεδίο (υπενθυμίζεται ότι οι δύο χώρες έχουν υπογράψει συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ) όσο και στο ενεργειακό και το μεταναστευτικό.

Μητσοτάκης- Αλ Σίσι επομένως θα συζητήσουν την αντιμετώπιση των τουρκικών παιχνιδιών σε Συρία και Λιβύη και αναμένεται εκ νέου να καλέσουν τις χώρες της περιοχής να σέβονται το Διεθνές Δίκαιο, όπως είχαν πράξει και κατά την τελευταία τους συνάντηση στο Κάιρο τον Ιανουάριο του 2025 στο περιθώριο της τριμερούς συνάντησης κορυφής Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου.

Νωρίτερα, τον Μάρτιο του 2024, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επισκεφθεί το Κάιρο στο πλαίσιο κοινής επίσκεψης με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ευρωπαίους ηγέτες για την υπογραφή της Συμφωνίας Στρατηγικής και Εταιρικής Σχέσης ΕΕ – Αιγύπτου. Η Ελλάδα πρωτοστάτησε στην κατεύθυνση σύναψης της συμφωνίας αυτής, συνηγορώντας για την στρατηγική σημασία της σταθερότητας της Αιγύπτου για την Ευρώπη, καθώς και τη σημασία του Καϊρου στη συγκράτηση μεταναστευτικών ροών προς ευρωπαϊκές χώρες.

Κατά την ίδια επίσκεψη Μητσοτάκης- Σίσι είχαν αποφασίσει τη σύσταση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών, το οποίο συνεδριάζει για πρώτη φορά σήμερα.

Ενόχληση στην Αθήνα για τη “ντόλτσε βίτα” Ερντογάν

Η Αθήνα εν τω μεταξύ συζητά με τη Ρώμη για τη διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Ιταλίας την επόμενη εβδομάδα. Ενδεχομένως το ΑΣΣ να πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα, ωστόσο δεν έχει κλείσει ακόμη κάτι επισήμως. Εφόσον όμως ο κ.Μητσοτάκης την επόμενη εβδομάδα επισκεφθεί την Ιταλία και συναντηθεί με τη Τζόρτζια Μελόνι, υπάρχουν δύο “καυτά” θέματα στην ατζέντα:

Η επαναδιαπραγμάτευση των υποχρεώσεων της Hellenic Train, καθώς η Αθήνα επιδιώκει δεσμεύσεις για επενδύσεις της ιταλικής εταιρείας με φόντο την πολιτική αντιπαράθεση για τα Τέμπη. Αλλά και η πρόσφατη συμφωνία της τουρκικής Baykar, που ανήκει στον Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ, γαμπρό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με την ιταλική Leonardo για την κατασκευή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η οποια έχει προκαλέσει ανησυχία και ενόχληση στην Αθήνα.

Διότι η Τουρκία επιχειρεί ουσιαστικά να χρησιμοποιήσει την Ιταλία ως “Δουρειο Ίππο” για να μπεί στην άμυνα της ΕΕ και κυρίως στο πακέτο των 100 δισ για αμυντικές επενδύσεις. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι ο Ερντογάν συναντήθηκε με τη Μελόνι πριν μία περίπου εβδομάδα και συζήτησε για την αμυντική συνεργασία Τουρκίας- Ιταλίας.

Η Άγκυρα θέλει άλλωστε να αγοράσει Eurofighter και δη εξοπλισμένα με πυραύλους Meteor. Και στην κοινοπραξία που κατασκευάζει τα Eurofighter μετέχουν: Η Ιταλία, την οποια πλευρίζει τώρα ο Ερντογάν. Η Μεγάλη Βρετανία (η οποια διακαώς επιθυμεί να κλείσει το deal με την Τουρκία, καθώς θα αφορά και την αγορά 40 μεταχειρισμένων δικών της αεροσκαφών). Η Γαλλία (που παρά τις ελληνικές αντιδράσεις μοιάζει να νίπτει τας χείρας της). Καθώς και η Γερμανία, όπου τελικά ο Φρίντριχ Μερτς εξελέγη χθες καγκελάριος, αλλά στη δεύτερη ψηφορορία και μετά από μία πρωτοφανή ιστορικά ταπείνωση.