Ιθάκη: Το “όχι” της Αχτσιόγλου που εξέπληξε τον Τσίπρα και ο “υπερφίαλος” Κασσελάκης

Όσα συνέβησαν μετά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις πρώτες εκλογές του Μαΐου του 2023 αλλά και τα γεγονότα που οδήγησαν στην εκλογή Κασσελάκη στην προεδρία του κόμματος περιγράφει με λεπτομέρειες στο βιβλίο του (“Ιθάκη”, εκδόσεις Gutenberg) ο Αλέξης Τσίπρας.

Ο πρώην πρωθυπουργός, ως προς το πρώτο διάστημα (αυτό μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων του Μάϊου και του Ιουνίου του 2023) αποκαλύπτει ότι πρότεινε στην Έφη Αχτσιόγλου να τον διαδεχθεί στην προεδρία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και της υποψηφιότητας για την Πρωθυπουργία, πρόταση όμως που η πρώην Υπουργός Εργασίας αρνήθηκε.

Γράφει ο Αλέξης Τσίπρας: «Η σκέψη μου για μία ομαλή μετάβαση πήγε αρχικά στην Έφη Αχτσιόγλου. Αποφάσισα να της προτείνω να ηγηθεί στην καμπάνια για τις εκλογές του Ιουνίου και να εκπροσωπήσει αυτή τον ΣΥΡΙΖΑ στο ντιμπέιτ των πολιτικών αρχηγών.

Μοιράστηκα την ιδέα αυτή μ’ έναν στενό κύκλο συνεργατών, οι οποίοι συμφώνησαν αμέσως πως ήταν σωστή. Θα ήταν ο απόλυτος αιφνιδιασμός για τον Μητσοτάκη. Εκεί που περίμενε να αντιμετωπίσει εμένα, έναν εκείνη την ώρα βαριά τραυματισμένο αντίπαλο, θα είχε μπροστά του ένα νέο πρόσωπο. Μπορεί να ήταν ακόμη άπειρη και με μικρή ισχύ εντός του κόμματος, αλλά είχε σοβαρή πολιτική και τεχνοκρατική συγκρότηση, είχε δοκιμαστεί ως Υπουργός με σημαντική επιτυχία και, εφόσον, δεχόταν, θα ήταν η πρώτη γυναίκα ηγέτιδα στο κόμμα μας και η μόνη γυναίκα ηγέτιδα μεγάλου κόμματος εξουσίας, που θα διεκδικούσε με αξιώσεις την Πρωθυπουργία».

Παρακάτω ο πρώην πρωθυπουργός σημειώνει: «Με τον Διευθυντή του Πολιτικού μου Γραφείου, Μιχάλη Καλογήρου, είδαμε όλες τις διαδικαστικές λεπτομέρειες, καθώς και τις προθεσμίες. Κι εκεί που όλα έδειχναν να έχουν τακτοποιηθεί, ο Μιχάλης γύρισε και με ρώτησε: “Και αν δεν δεχθεί;”. Αιφνιδιάστηκα και ενοχλήθηκα. “Να πειστεί να δεχθεί”, του απάντησα. “Γιατί να μην δεχθεί, Είναι κρίσιμες στιγμές για το κόμμα. Αλλά και για την ίδια είναι μία μεγάλη ευκαιρία».

Η συνάντηση

Ο Αλέξης Τσίπρας εξιστορεί τη συνάντηση με την Έφη Αχτσιόγλου ως εξής: «Αποφασισμένος, και επειδή ο χρόνος πίεζε, ζήτησα από την Αχτσιόγλου να έρθει επειγόντως στην Κουμουνδούρου. Πράγματι, έφτασε περίπου μία ώρα αργότερα. Παρόντες στη συνάντηση ήταν και ο Καλογήρου και ο Μαραντζίδης. Δεν έχασα χρόνο, μπήκα κατευθείαν στο θέμα. Της παρουσίασα την ιδέα μου, προσπαθώντας να εξηγήσω με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σαφήνεια το σκεπτικό της.

Η αντίδρασή της με ξάφνιασε. Ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτική, στα όρια της άρνησης. Τα επιχειρήματά της, ομολογώ, δεν μου φάνηκαν καθόλου πειστικά. Μου είπε πως ποτέ δεν της είχε περάσει από το μυαλό η προοπτική να ηγηθεί του ΣΥΡΙΖΑ και ότι ένιωθε ανέτοιμη για ένα τέτοιο βάρος. Ανέφερε επίσης την οικογένειά της και τις δυσκολίες που θα είχε να ισορροπήσει ανάμεσα στις απαιτήσεις του ρόλου της και τις ανάγκες του μικρού της παιδιού.

Η στάση της με αιφνιδίασε. Εκεί όπου εγώ έβλεπα μία μεγάλη ευκαιρία, εκείνη έβλεπε προβλήματα. Επιχείρησα λοιπόν όσο μπορούσα να την μεταπείσω. Τη διαβεβαίωσα ότι θα ήμουν συνεχώς δίπλα της. Αν μεν πηγαίναμε καλά στις εκλογές και ανεβάζαμε έστω και μία μονάδα τα ποσοστά μας, σε σχέση με τον Μάιο, θα ήμασταν όλοι κερδισμένοι. Αν πάλι δεν πηγαίναμε καλά, η ευθύνη θα βάραινε αποκλειστικά εμένα».

Και παρακάτω: «Την επόμενη μέρα το πρωί μου τηλεφώνησε και μου μετέφερε την οριστική άρνησή της. Απογοητεύτηκα. Ήταν μία μεγάλη ευκαιρία για το κόμμα, αλλά και για την ίδια. Η δική μου παρουσία αλλά και η ανάγκη συστράτευσης όλων, ενόψει των εκλογών, θα μείωνε τις όποιες αντιδράσεις στο πρόσωπό της. Και η δική μου στήριξη θα αποτελούσε εγγύηση για την ομαλή εξέλιξη, μέχρι τη στιγμή της ανάληψης και τυπικά από αυτήν της ηγεσίας του κόμματος. Κι επιπλέον, θα είχε ένα μήνα να αποδείξει μπροστά στην ελληνική κοινωνία τις ικανότητές της.

Εντέλει, όπως φάνηκε και στη συνέχεια, η Έφη αρνήθηκε γιατί πίστευε πως μόνη της, παίρνοντας αποστάσεις από μένα, θα μπορούσε να υπερβεί τα προβλήματα εντός του ΣΥΡΙΖΑ και να πείσει τα μέλη του παρουσιάζοντας μία φρέσκια υποψηφιότητα, χωρίς να δίνει την εντύπωση πως ήταν υπό την κηδεμονία μου. Αποδείχθηκε ότι υποτίμησε την κατάσταση και τη σημασία της δικής μου στήριξης».

Το κεφάλαιο Κασσελάκης

Ο Αλέξης Τσίπρας αφιερώνει μέρος του βιβλίου του στον Στέφανο Κασσελάκη, στον τρόπο με τον οποίο τον γνώρισε και την τελικά αναρρίχησή του στην προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ. Από τα γραφόμενα προκύπτει ότι ο πρώην πρωθυπουργός δεν έχει την καλύτερη ιδέα για τις προθέσεις αλλά και τα προσόντα του ομογενούς πολιτικού:

«Τον Κασσελάκη τον είχα γνωρίσει στα τέλη του 2022, όταν τον είχε προτείνει ο Πολάκης, ως μια καλή περίπτωση υποψηφίου από την ομογένεια για το ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Έδινε μια φρεσκάδα ανανέωσης η παρουσία του και γι’ αυτό είχα φροντίσει να συμπεριληφθεί στην Εκλογική Επιτροπή ενόψει της δεύτερης αναμέτρησης. Είχε κάνει και μια εξαιρετική εμφάνιση σε μια τηλεοπτική εκπομπή απέναντι σε έναν Βουλευτή της Ακροδεξιάς για το θέμα των δικαιωμάτων των ομόφυλων ζευγαριών, που είχε δημιουργήσει πολύ θετική εντύπωση.

Παρά το τζετ λαγκ (σσ ο Τσίπρας είχε μόλις επιστρέψει από διακοπές στις ΗΠΑ), τον δέχτηκα στο σπίτι μου μαζί με τον σύζυγό του Τάιλερ. Προς έκπληξή μου, γρήγορα συνειδητοποίησα ότι είχε έρθει για να μου ανακοινώσει την απόφασή του να είναι υποψήφιος για την προεδρία του κόμματος. Μου έδειξε μάλιστα και το βίντεο ανακοίνωσης της υποψηφιότητάς του, που είχε ήδη μαγνητοσκοπήσει και θα το ανέβαζε στο διαδίκτυο την επόμενη ημέρα. Προσπάθησα να τον αποθαρρύνω. Τον ρώτησα αν είναι σίγουρος για την απόφασή του. Μου απάντησε πως ήταν απολύτως σίγουρος, αλλά ζητούσε και τη γνώμη μου. Τότε τον ρώτησα αν θέλει να του πω αυτό που πιστεύω ή αυτό που ήθελε να ακούσει. Μου είπε να του πω αυτό που πιστεύω. Κατά τη γνώμη μου, του τόνισα, ήταν μια παρακινδυνευμένη απόφαση καθώς “θα έτρωγε πολύ ξύλο, χωρίς να έχει καμιά ελπίδα να εκλεγεί“. Ο ίδιος όμως ήταν απολύτως βέβαιος ότι θα εκλεγεί. Μου φάνηκε υπερφίαλος. Είχε τη βεβαιότητα όχι μόνο ότι θα εκλεγεί Πρόεδρος στον ΣΥΡΙΖΑ ,αλλά ότι σύντομα θα εκλεγεί και πρωθυπουργός.

Όταν έφυγαν, η Μπέττυ γυρίζει και μου λέει:”Αυτός θα τα φάει τα μούτρα του”.”Γιατί το λες;” “Δεν άκουσες τι με ρώτησε; Σκοπεύουν να αποκτήσουν παιδιά και η αγωνία του είναι πώς θα τα μεγαλώσουν στο Μαξίμου”. “Και τι του απάντησες;” “Αγάπη να υπάρχει και όλα γίνονται. Τι να του απαντήσω;”. Τελικά έπεσα έξω στην εκτίμησή μου. Ο Κασσελάκης εξελέγη. Ή μάλλον οι άλλοι υποψήφιοι, και κυρίως η Αχτσιόγλου, κατάφεραν να χάσουν από τον Κασσελάκη. Και το “ξύλο” δεν το έφαγε τελικά αυτός. Άρχισε να το τρώει ο ΣΥΡΙΖΑ από την επόμενη μέρα της εκλογής».

Ανάρμοστος για το κόμμα του πρόεδρος

Συνεχίζει την εξιστόρηση ο Αλέξης Τσίπρας: «Πώς όμως φτάσαμε ώς εκεί; Δεν είναι εύκολο να αναλύσει κανείς το πώς και το γιατί, ένας άγνωστος σε όλους μας μέχρι πριν λίγους μήνες κατάφερε να νικήσει πρωτοκλασάτους Υπουργούς, ανθρώπους που είχαν βρεθεί για χρόνια στον κομματικό μηχανισμό και ειδικά την Αχτσιόγλου, που απολάμβανε της ανοιχτής στήριξης της συντριπτικής πλειονότητας των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Ίσως όμως η απάντηση να κρύβεται σε αυτόν ακριβώς τον λόγο. Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ, απογοητευμένος από την ήττα και την παραίτησή μου, έψαχνε να βρει τον τρόπο να τιμωρήσει αυτόν τον μηχανισμό. Και ο Κασσελάκης αποδείχτηκε ο κατάλληλος τιμωρός με το αγγελικό πρόσωπο.

Από την άλλη, ο ίδιος, παρά την πολιτική του απειρία, ψυχανεμίστηκε απολύτως το κλίμα που επικρατούσε στη βάση του κόμματος. Και εργαλειοποίησε στο έπακρο την απόφασή μου να μείνω ουδέτερος στην εσωκομματική διαδικασία και την απόφαση των αντιπάλων του να πάρουν αποστάσεις από μένα. Και έβγαινε κάθε τόσο να κάνει δηλώσεις υπεράσπισης του έργου και της παρακαταθήκης μου, συνδέοντας την υποψηφιότητά του με μένα με την περίφημη δήλωση “Ο Τσίπρας με φύτεψε”.

Ο Κασσελάκης, από την πλευρά του, έπαιξε με όρους πολιτικού μάρκετινγκ σωστά το παιχνίδι. Ήθελε να κερδίσει την εκλογή σε ένα κόμμα που η βάση του ήταν συντριπτικά υπέρ του Τσίπρα. Τι θα πουλούσε; Μητσοτάκη; Τσίπρα θα πουλούσε. Και, από ό,τι φάνηκε, το έκανε αποτελεσματικά. Το ερώτημα είναι τι έκαναν οι άλλοι. Εκείνοι, αντί να απαντήσουν επί της ουσίας στον Κασσελάκη, υπερασπιζόμενοι το δικό μου έργο που ήταν και δικό τους έργο, του έκαναν αντιπολίτευση στα δευτερεύοντα, αποσιωπώντας ακόμα και το όνομά μου, που εκείνος έκλινε σε όλες τις πτώσεις. Όταν όμως το κύμα υποστήριξης του Κασσελάκη έγινε τσουνάμι, με θυμήθηκαν. Αλλά ήταν πια αργά. Ακόμα και να ήθελα να
παραβώ την απόφασή μου και να παρέμβω, δεν θα μπορούσα πια να αλλάξω τη ροή των πραγμάτων.

Ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη εκλογή, δέχτηκα πιέσεις να κάνω δήλωση καταδίκης του Κασσελάκη. Ειδικά όταν είχαν δημοσιευθεί fake news για τα περίφημα απειλητικά μηνύματα της Αχτσιόγλου εναντίον μου, προκειμένου να παραιτηθώ. Ήταν ένα αστείο δημοσίευμα. Που υποτιμούσε πρώτα εμένα. Σιγά μην αποφάσιζα να παραιτηθώ, επειδή με απειλούσε ο οποιοσδήποτε. Δεν ξέρω πώς μπορεί να προέκυψε. Ίσως να ήταν δημιούργημα της φαντασίας του επιτελείου Κασσελάκη ή κάποιων υποστηρικτών του εν αγνοία του. Σε κάθε περίπτωση, ήταν ένα περιθωριακό δημοσίευμα.

Το ότι έγινε κεντρικό θέμα στην εσωκομματική αναμέτρηση φανερώνει την τοξικότητα του κλίματος. Και βέβαια κάποιοι έψαχναν να βρουν σε μένα το άλλοθι για τις δικές τους αδυναμίες.

Αποφάσισα τότε να αντισταθώ στις πιέσεις. “Αν δεν μπορεί να νικήσει τον Κασσελάκη, πώς θα μπορέσει να νικήσει τον Μητσοτάκη;” ήταν η απάντησή μου. Ωστόσο, καθώς το θέμα έπαιρνε διαστάσεις, αποφάσισα τελικά να παρέμβω μέσω κύκλων και να το διαψεύσω.

Ο νέος Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑήταν το απόλυτο γεγονός της περιόδου και όλα τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν πάνω του, ιδίως εκείνα των πρωινών τηλεοπτικών εκπομπών. Ήταν ένας Πρόεδρος απολύτως ανάρμοστος για το κόμμα του. Ένας πολύ φιλόδοξος άνθρωπος, που δεν είχε όμως καμία γνώση του κομματικού περιβάλλοντος, ούτε και της ελληνικής πραγματικότητας. Είχε μεγαλώσει στις ΗΠΑ. Δεν γνώριζε ούτε τα βασικά της ελληνικής πολιτικής σκηνής, ούτε τα βασικά της σύγχρονης ελληνικής Πολιτικής Ιστορίας».