Μανιάτης για καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου: Η ΕΕ το θέλει αλλά τι κάνουν οι δύο χώρες

Τη δέσμευσή του να εργαστεί «για τη δημιουργία ενός αρτιότερου ευρωπαϊκού πλαισίου για τα δίκτυα ιδίως σε ΝΑ Ευρώπη και Μεσόγειο» εξέφρασε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος της Ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), καθηγητής Γιάννης Μανιάτης, μετά τη σημερινή παρουσίαση της δέσμης μέτρων της Επιτροπής για τα ευρωπαϊκά δίκτυα και την πρωτοβουλία για τους ενεργειακούς λεωφόρους.

Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ δήλωσε πως στο πακέτο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα Δίκτυα (το Grids Package, όπως αναφέρεται) μία από τις οκτώ λεγόμενες Energy Highways της Ένωσης, δηλαδή στα έργα που θεωρούνται κρίσιμα για την άρση δομικών «στενώσεων» στα ευρωπαϊκά ενεργειακά δίκτυα, είναι και ο Great Sea Interconnector, το Καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου. «Δεσμεύομαι να εργαστώ για τη δημιουργία ενός αρτιότερου ευρωπαϊκού πλαισίου για τα δίκτυα, ιδίως σε ΝΑ Ευρώπη και Μεσόγειο. Για ελάφρυνση των υψηλών τιμών, μείωση των ρύπων κι ενεργειακή ασφάλεια. Η Επιτροπή συμπεριέλαβε στους 8 διαδρόμους απόλυτης προτεραιότητας (Energy Highways) το Καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου, που σχεδιάσαμε το 2010-14 κι εντάξαμε για χρηματοδότηση το 2013», σχολίασε ο ίδιος.

Ο κ. Μανιάτης σημείωσε πως «την ίδια ώρα Ελλάδα και Κύπρος, παγιδευμένες στον οικονομικό και γεωπολιτικό μικρόκοσμό τους αποφάσισαν να αναθέσουν μελέτη για την οικονομική βιωσιμότητα του έργου, ουσιαστικά αμφισβητώντας την υπόστασή του» και έπειτα κάλεσε τις δύο κυβερνήσεις να «πορευτούν μαζί τους».

Η ανάρτηση του Γιάννη Μανιάτη

Όπως φαίνεται, ο Great Sea Interconnector φαίνεται να βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής. Ο επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης, Νταν Γιόργκενσεν, είχε δηλώσει πως «ο GSI αποτελεί έργο ύψιστης στρατηγικής σημασίας, καθώς τερματίζει την ηλεκτρική απομόνωση της Κύπρου, ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού στην Ανατολική Μεσόγειο και διευκολύνει τη μεγαλύτερη ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε περιφερειακό επίπεδο. H Επιτροπή συνεργάζεται στενά με τις κυπριακές και ελληνικές αρχές και τον φορέα υλοποίησης του έργου, προκειμένου να εξασφαλίσει ένα κανονιστικό πλαίσιο για την ασφάλεια των επενδύσεων». Παράλληλα, ο ίδιος είχε επισημάνει ότι έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), η ανάλυση κόστους-οφέλους έχει γίνει και ότι δεν χρειάζεται νέα μελέτη.

Το έργο εντάσσεται στο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ενεργειακή αυτονομία. Ουσιαστικά, το καλώδιο: (α) συνδέει ένα απομονωμένο κράτος-μέλος (Κύπρο) στο ευρωπαϊκό δίκτυο, (β) μειώνει την εξάρτηση της ΕΕ από τρίτες χώρες και ορυκτά καύσιμα και (γ) ενισχύει τη σταθερότητα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή.

Πάντως, Αθήνα και Λευκωσία σημείωναν παλαιότερα την ανάγκη επικαιροποίησης των οικονομοτεχνικών παραμέτρων για το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου. Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου έχει περάσει στον ΑΔΜΗΕ και έχουν μείνει σε εκκρεμότητα τεχνικές ρυθμίσεις.

Τι είναι το Grids Package

Όπως αναφέρει σε σημερινή ανακοίνωσή της η Κομισιόν, η δέσμη μέτρων της Επιτροπής για τα ευρωπαϊκά δίκτυα και η πρωτοβουλία για τους ενεργειακούς αυτοκινητόδρομους, που προτείνονται σήμερα, «θα επιτρέψουν την αποδοτική ροή ενέργειας σε όλα τα κράτη μέλη, ενσωματώνοντας φθηνότερη καθαρή ενέργεια και επιταχύνοντας τον εξηλεκτρισμό. Αυτό θα συμβάλει στη μείωση των τιμών της ενέργειας και θα στηρίξει την οικονομικά προσιτή διαβίωση για όλους τους Ευρωπαίους. Θα εξασφαλίσει ασφαλή και αξιόπιστο εφοδιασμό, καθώς η Ευρώπη απομακρύνεται από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας για να επιτύχει ενεργειακή ανεξαρτησία».

«Η δέσμη μέτρων για τα δίκτυα σηματοδοτεί μια νέα προσέγγιση όσον αφορά τις ενεργειακές υποδομές, φέρνοντας μια πραγματικά ευρωπαϊκή προοπτική για τον σχεδιασμό των υποδομών, επιταχύνοντας παράλληλα τις διαδικασίες αδειοδότησης και διασφαλίζοντας δικαιότερο επιμερισμό του κόστους όσον αφορά τα διασυνοριακά έργα. Για τη μελλοντική βιωσιμότητα των υποδομών δικτύου, η Επιτροπή προτείνει πρόσθετους τρόπους χρηματοδότησης. Ο επιμερισμός του κόστους και η ομαδοποίηση είναι τέτοια παραδείγματα: οι ολοένα και πιο ολοκληρωμένες διασυνοριακές ενεργειακές υποδομές αποφέρουν οφέλη πέραν των εδαφών στα οποία κατασκευάζονται. Αυτό καθιστά τον δίκαιο και διαφανή επιμερισμό του κόστους απαραίτητο για την αποφυγή δυσανάλογων επιβαρύνσεων για τους τοπικούς καταναλωτές. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, η δέσμη μέτρων για τα ευρωπαϊκά δίκτυα αποσκοπεί στην παροχή μεγαλύτερης διαφάνειας και δικαιοσύνης όσον αφορά τον τρόπο αξιολόγησης του κόστους και των οφελών. Η ομαδοποίηση έργων υποδομής μπορεί επίσης να διευκολύνει τη χρηματοδότηση, για παράδειγμα μέσω της δημιουργίας φορέων ειδικού σκοπού, προσελκύοντας έτσι πρόσθετες επενδύσεις.

»Οι 8 ενεργειακοί αυτοκινητόδρομοι, που ανακοινώθηκαν από την πρόεδρο κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2025, καλύπτουν τις πλέον επείγουσες ανάγκες σε υποδομές που απαιτούν πρόσθετη βραχυπρόθεσμη στήριξη και δέσμευση για υλοποίηση. Επιλέχθηκαν με βάση τη στρατηγική τους σημασία για την ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης και το επίπεδο πολιτικής στήριξης από την ΕΕ που απαιτείται για την επιτυχή εφαρμογή τους.

»Η Επιτροπή δεσμεύεται να επιταχύνει αμέσως τις ενεργειακές λεωφόρους μέσω ενισχυμένου πολιτικού συντονισμού, αξιοποιώντας τις περιφερειακές ομάδες υψηλού επιπέδου, κινητοποιώντας τη στήριξη των Ευρωπαίων συντονιστών και συνεργαζόμενη στενά με την ειδική ομάδα για την Ενεργειακή Ένωση, επεκτείνοντας την προβολή πέραν των κρατών μελών της ΕΕ, όπου απαιτείται. Κάθε έργο θα έχει προτεραιότητα σε επίπεδο ΕΕ και η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη ώστε να τους δώσουν την ίδια προτεραιότητα σε εθνικό επίπεδο».

Οι οκτώ Ενεργειακές Λεωφόροι που προωθεί η Κομισιόν

Περιλαμβάνουν τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις της Ιβηρικής Χερσονήσου με τη Γαλλία (Pyrenean Interconnectors), που μειώνουν την ενεργειακή απομόνωση της περιοχής, καθώς και την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου “Great Sea Interconnector”, έργο Κοινού Ενδιαφέροντος που τερματίζει την απομόνωση της Κύπρου και αναβαθμίζει τον ρόλο της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στις προτεραιότητες εντάσσεται επίσης η ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων των Βαλτικών χωρών (Baltic Interconnections – Harmony Link), η οποία ολοκληρώνει την απεξάρτηση της περιοχής από το ρωσικό σύστημα.

Ο Διάδρομος Μεταφοράς Ενέργειας στα Βαλκάνια (Trans-Balkan Electricity Corridor) αναβαθμίζει τις υποδομές στα Δυτικά Βαλκάνια και ενισχύει τη διασύνδεσή τους με το ευρωπαϊκό δίκτυο.

Παράλληλα, η ΕΕ προωθεί την ανάπτυξη υπεράκτιων δικτύων και ενεργειακών κόμβων στη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική (North Sea & Baltic offshore grids and energy hubs), που θα αξιοποιήσουν μεγάλης κλίμακας υπεράκτια αιολική παραγωγή.

Ο Διάδρομος Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (South-East Europe Energy Corridor) ενισχύει την ασφάλεια εφοδιασμού σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία, ενώ ο Νότιος Διάδρομος Πράσινου Υδρογόνου (SouthH2 Corridor) θα μεταφέρει υδρογόνο από τη Βόρεια Αφρική προς Ιταλία, Αυστρία και Γερμανία.

Τέλος, ο Νοτιοδυτικός Διάδρομος Υδρογόνου (South-West Hydrogen Corridor / H2Med) θα συνδέσει την Πορτογαλία και την Ισπανία με τη Γαλλία, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς υδρογόνου.