Τι ακριβώς είναι ο αντιλαϊκισμός; Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι το ανώτατο στάδιο του λαϊκισμού. Μια ρητορική κατά των «λαϊκιστών» που κρύβει χειρότερο λαϊκισμό από αυτόν που καταδικάζει. Πράγματι, ο λαϊκισμός των αντιλαϊκιστών είναι το καινούργιο φρούτο στον δημόσιο βίο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο λόγος του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ο πρόεδρος της ΝΔ δηλώνει ότι μάχεται τον λαϊκισμό. Αλλά οι ομιλίες και οι συνεντεύξεις του είναι ανθισμένα περιβόλια λαϊκισμού. Υποστηρίζει ότι «λέει την αλήθεια», εννοώντας τις μισές αλήθειες με τις οποίες φιλοτεχνεί ολόκληρα ψέματα. Πίσω από τις διαβεβαιώσεις ότι δεν «δεν υπόσχεται τίποτε» υπόσχεται τα πάντα και στους πάντες. Τα πάντα, όμως. Ακόμη και τη σωτηρία της ψυχής. Συνήθως οι λαϊκιστές τάζουν διορισμούς, αυξήσεις, διευθετήσεις και πράγματα που δεν γίνονται, με στόχο να γίνουν αρεστοί και να αποσπάσουν ψήφους. Ο Μητσοτάκης αποφεύγει τη θεματολογία «χαμηλού λαϊκισμού» -θα ήταν αδύνατο, άλλωστε, να τάξει ρουσφέτια- και προσπαθεί να γίνει αρεστός λαϊκίζοντας με την απόλυτη έννοια του όρου: υπόσχεται τον παράδεισο.
Είναι ο μάγος του Οζ και μας καλεί να τον ακολουθήσουμε στον δρόμο για τη Σμαραγδένια Πόλη, σαν την Τζούντι Γκάρλαντ με τους φίλους της - εκεί που όλοι θα δουν τα όνειρά τους να πραγματοποιούνται. Δεν κάνει καμία έκπτωση. Η ευκολία του λόγου καταπίνει τη δυσχέρεια της πράξης. Χτίζει για όλους παλάτια στην άμμο. Αν αυτό δεν είναι λαϊκισμός, τι είναι;
Πώς θα χρηματοδοτήσει την Ελλάδα - Ντίσνεϊλαντ που υπόσχεται; Αν σήμερα δεν υπάρχουν πόροι, πώς θα υπάρξουν όταν μειωθούν και άλλο με την περικοπή φόρων; Από τη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος τα επόμενα χρόνια, από 3,5%, στο 2%, απαντάει. Μόνο που αυτό σημαίνει πρόθεση αμφισβήτησης της συμφωνίας ανάμεσα την Ελλάδα και τους δανειστές της. Δηλαδή από υποστηρικτές να τους κάνουμε αντιπάλους. Αλλά και τα λεφτά πάλι δεν θα έφταναν. Οσα υπόσχεται χρειάζονται πέντε προϋπολογισμούς τον... χρόνο!
Οταν ο μάγος του Οζ ρωτήθηκε στην πρόσφατη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» πού θα βρει τα λεφτά αν δεν υπάρξουν αλλαγές στα πλεονάσματα, μπέρδεψε ακόμη και τον εαυτό του: «Η μείωση των φόρων είναι αδιαπραγμάτευτη προσωπική δέσμευσή μου, ακόμα και αν δεν αλλάξουν οι στόχοι του πλεονάσματος». Παραδοσιακά η διατύπωση «προσωπική δέσμευση» είναι η επιτομή του λαϊκισμού. Ο Γ. Παπανδρέου είχε «δεσμευτεί προσωπικά». Μα πόσο μοιάζουν... Αλλωστε, το παράδειγμα που φέρνει ο Κυριάκος για την πολιτική που θα ακολουθούσε αν γινόταν ποτέ πρωθυπουργός είναι... το προηγούμενο Σαμαρά! Τα πιάσαμε τα λεφτά μας. Το μέλλον που θα φέρει είναι η επιστροφή στο παρελθόν. Αυτό που ονομάζει «πρόγραμμα έτοιμο για εφαρμογή» είναι με δικά του λόγια «επιθετική μείωση των φόρων, εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων και επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων».
Τι προκύπτουν από αυτά; Διάφορα «θα» - το σήμα κατατεθέν του λαϊκισμού. Αν αναλάβει τη διακυβέρνηση, θα είναι ευτυχείς οι άνθρωποι, θα έχουν καλοπληρωμένες δουλειές, θα φορολογούνται λιγότερο, θα λειτουργούν στην εντέλεια τα σχολεία, τα νοσοκομεία, η διοίκηση, θα υπάρχει ησυχία, τάξη και ασφάλεια, θα λύνονται αμέσως τα προβλήματα. Γιατί, όπως λέει, «θα πετύχουμε γρήγορα την επιζητούμενη ανάπτυξη και, παράλληλα, θα τονώσουμε το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών». Αν βάλουμε κάτω τα χαρτιά, εφόσον είναι αυτός ο νικητής των εκλογών του 2019 και πάρει την πρωθυπουργία, θα αρχίσει από το 2020 να εγκαθιστά τον παράδεισό του. Και αφού τα κάνει όλα αυτά, «θα πείσω τελικά τους δανειστές μας, οι οποίοι θα δεχθούν χαμηλότερο στόχο πρωτογενών πλεονασμάτων πριν από το 2023. Ολα είναι ζήτημα αξιοπιστίας». Ακριβώς. Είναι ζήτημα αξιοπιστίας. Μόνο που ούτε οι αριθμοί ούτε οι ημερομηνίες βγαίνουν.
