Πλανήτης υπό κατοχή: Το όνομα του πολέμου είναι Κέρδος

Ο πόλεμος δεν είναι ατύχημα. Είναι οργανωμένο έγκλημα. Δεν είναι η «ύστατη λύση». Είναι η πρώτη επιλογή όσων έχουν συμφέρον να πεθαίνουν άλλοι για να πλουτίζουν οι ίδιοι. Και σήμερα, στον 21ο αιώνα, ο θάνατος έχει χορηγούς, λογαριασμούς και χρηματιστηριακές αποδόσεις.

Ο Πούτιν εισβάλλει. Ο Ζελένσκι εξοπλίζεται. Το ΝΑΤΟ επεκτείνεται. Το Ισραήλ ισοπεδώνει. Οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν. Η Ευρώπη σιωπά. Και κάπου ανάμεσα, πεθαίνουν παιδιά, ισοπεδώνονται νοσοκομεία, καταρρέουν πολιτισμοί. Δεν είναι πόλεμος για “πατρίδες” ή “ελευθερίες”. Είναι συμφωνίες εξοπλισμών, pipelines και γεωστρατηγικά παζάρια.

Σύμφωνα με το Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI, 2024), οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες ξεπέρασαν τα 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, με ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, και κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ στις πρώτες θέσεις. Την ίδια ώρα, πάνω από 110 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι εκτοπισμένοι λόγω πολέμων (UNHCR, 2025).

Στην Παλαιστίνη, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της UNRWA, περισσότεροι από 36.000 άμαχοι, κυρίως γυναίκες και παιδιά, έχουν χάσει τη ζωή τους από τις επιθέσεις του Ισραήλ, με διεθνείς οργανισμούς να κάνουν λόγο για εγκλήματα πολέμου και ενδεχόμενη γενοκτονία.

Ο ΟΗΕ κάνει εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός, αλλά οι χώρες-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ασκούν βέτο όταν τα συμφέροντά τους θίγονται. Δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς ανεξαρτησία από τα οικονομικά συμφέροντα που ελέγχουν την πολιτική.

Ως πρώην πρόεδρος της «Έκκλησης της Ακρόπολης για την Ειρήνη», επί σειρά ετών αγωνίστηκα μαζί με πολλούς ακόμη επιστήμονες, καλλιτέχνες και ενεργούς πολίτες για την κατάργηση του πολέμου ως μέσου επίλυσης διαφορών. Γιατί πιστεύουμε όχι αφελώς, αλλά ανθρώπινα και ορθολογικά ότι ο πόλεμος δεν είναι αναπόφευκτος. Είναι επιλογή. Και μάλιστα επιλογή συμφερόντων που κρύβονται πίσω από σημαίες, θρησκείες, ιδεολογίες. Mπορώ να πω με σιγουριά πως ο μεγαλύτερος εχθρός της ειρήνης δεν είναι ο εχθρός. Είναι η κανονικοποίηση του πολέμου. Το “έτσι είναι ο κόσμος” είναι το πιο επικίνδυνο ψέμα.

Η γη δεν ανήκει στους στρατηγούς, αλλά στους ανθρώπους. Κανείς δεν γεννιέται για να σκοτώσει ή να σκοτωθεί. Η Ειρήνη δεν είναι πολυτέλεια. Είναι δικαίωμα και όρος ύπαρξης. Κι αν σήμερα κάποιοι πεθαίνουν για τα κέρδη των λίγων, αύριο όλοι θα ζούμε σε μια κοινωνία πνιγμένη στον τρόμο, την ανασφάλεια και την ανηθικότητα.

Δεν υπάρχει δίκαιος πόλεμος. Υπάρχουν μόνο αθώοι νεκροί. Και ένοχοι ζωντανοί.

*Ο Νίκος Μαρκάτος είναι Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ, πρ. Πρύτανης, Γ.Γ. Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ομότιμων Καθηγητών.