Πρακτικά Συμβουλίου Αρχηγών 2015: Οι 6 ατάκες που αξίζει να θυμόμαστε

Η συμφωνία σε μια «εθνική γραμμή» για τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές ήταν το βασικό ειδησεογραφικό στοιχείο που προέκυψε μετά την δημοσιοποίηση, μέσω του τύπου, των πρακτικών του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών που έγινε μια μέρα μετά το Δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου του 2015. Ανατρέποντας έτσι, 10 χρόνια αργότερα, τα «στερεότυπα»  και τις στρεβλώσεις που είχαν διαμορφωθεί για το τι πραγματικά ειπώθηκε και δημιουργώντας τις αντίστοιχες αντιδράσεις.

Θυμίζουμε ότι στο Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών που συγκάλεσε ο (τότε) Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος συμμετείχε ο Αλέξης Τσιπρας, πρωθυπουργός της περιόδου εκείνης, ο πρόεδρος της Ν.Δ Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο πρόεδρος του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης, ο γ.γ της Κ.Ε του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, η (εκλιπούσα) Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας και πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνος Καμμένος.

Στο υλικό των πρακτικών του συμβουλίου όμως, όπως  δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα», αλιεύει κανείς πολύ ενδιαφέρουσες «ατάκες», τοποθετήσεις και διαλόγους ανάμεσα στους πολιτικούς αρχηγούς. Τουλάχιστον 6 από αυτές αξίζει να τις θυμόμαστε.

Οι διάλογοι Τσίπρα – Μεϊμαράκη

Στα αξιομνημόνευτα δεν μπορούν παρά να καταγραφούν οι διάλογοι ανάμεσα στον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον Ευάγγελο Μεϊμαράκη που ανέλαβε πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας μετά την παραίτηση του Αντώνη Σαμαρά. Αρχικά θεωρήθηκε μεταβατικός όμως ήταν αυτός που οδήγησε την Ν.Δ στις επερχόμενες εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Ανάμεσα τους ξεχωρίζει αυτός στον οποίον ο Αλέξης Τσίπρας ρωτά -ίσως με μια δόση χιούμορ παρά την κρισιμότητα των στιγμών – τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη αν… ψήφισε «ΌΧΙ» στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Θεωρώ ότι το «ΟΧΙ», το οποίο ψηφίστηκε και από πολλούς Νεοδηµοκράτες και φίλους µου και γνωστούς µου, ήταν γιατί σας πίστεψαν, όπως κι εγώ, ότι σε σαράντα οκτώ ώρες έρχεται η συµφωνία.

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ : Κι εσείς µε πιστέψατε;

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ : Ναι, ναι. Κι εξακολουθώ να το πιστεύω.

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ : Ψηφίσατε «ΟΧΙ»;

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ : ∆εν ψήφισα «ΟΧΙ». Θα σας πω. Εγώ δεν ήθελα καν, όπως σας είπα, να γίνει το δηµοψήφισµα. Και θεωρώ ότι ήταν καταστροφικό. Και θεωρώ ότι µας διαιρέσατε, µε δική σας ευθύνη, στην πιο κρίσιµη ώρα.

Δεύτερο δημοψήφισμα;

Αρκετά αργότερα, λίγο πριν τη λήξη του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης προς στιγμή φαίνεται να θεωρεί ότι πιθανότατα η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να προκηρύξει και… δεύτερο δημοψήφισμα. Μια παρανόηση που επιλύεται γρήγορα, προς ανακοίυφιση – εικάζουμε- του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας:

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Δεν πρόκειται να πάρω αποφάσεις ερήµην σας και ερήµην του ελληνικού λαού. ∆εν πρόκειται να πάρω αποφάσεις που θα δηµιουργούν τετελεσµένα χωρίς συνεννόηση στο εννοώ αυτό µε τις πολιτικές δυνάµεις και χωρίς ειλικρίνεια απέναντι στον ελληνικό λαό. Αυτό, όµως, που τούτη την ώρα προέχει…

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ. ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Θα ξανακάνετε δηµοψήφισµα;

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Συνεννόηση µεταξύ µας ζητώ.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗΣ: Τον λαό πώς θα τον ρωτήσετε;

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Όχι δεν είπα να τον ρωτήσω. Για ενηµέρωση του ελληνικού λαού είπα. Είπα, ερήµην σας, χωρίς πολιτική συνεννόηση και χωρίς ειλικρίνεια και ενηµέρωση απέναντι στον ελληνικό λαό.

Οι ατάκες του Προκόπη Παυλόπουλου

Όπως προκύπτει από το υλικό που δημοσιεύθηκε, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην έκβαση των πραγμάτων. Προεδρεύοντας του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών προσήλθε σε μία – αντικειμενικά- δύσκολη συζήτηση φροντίζοντας αρχικά να… μην «τιναχθεί στον αέρα». Ήταν γίνεται σαφές από τις παρεμβάσεις του το «τι ήθελε να πάρει» από την όλη διαδικασία αλλά και «πώς» να το πάρει.

Ο Προκόπης Παυλόπουλος ξεκαθάρισε το ζητούμενο, λέγοντας: «Ποιο είναι το διακύβευµα που αντι µετωπίζουµε σήµερα; Έξω, µε βάση το αποτέλεσµα του δηµοψηφίσµατος, όπως αυθαιρέτως σας το τονίζω- ερµηνεύτηκε, κάποιοι επιδιώκουν να πουν ότι η Ελλάδα αποφάσισε να είναι εκτός Ευρωζώνης και καλύτερα να µην συνεννοηθούµε ξανά µε την Ελλάδα. Υπάρχει αυτή η τάση, που είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.Οι µόνοι που µπορεί να αναστρέψουν αυτή την τάση είµαστε εµείς εδώ». Στην βάση αυτή, ζήτησε την έκδοση μια κοινής ανακοίνωσης. Στόχος που τελικά επιτεύχθηκε.

Στα αξιοσημείωτα το ότι θέλησε να «ενσωματώσει» στη όλη συζήτηση περί ερμηνείας του «ΟΧΙ» που προέκυψε από το δημοψήφισμα  και το ΚΚΕ. Παρότι γνώριζε εξαρχής πως το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν επρόκειτο να υπογράψει οποιοδήποτε κοινό κείμενο. Έτσι απευθύνθηκε στον Δημήτρη Κουτσούμπα, , λέγοντας: «Σε αυτήν τη θέση θα καλούσα και το Κομμουνιστικό Κόμμα να έχει την ίδια άποψη, διότι θα διευκρινιστεί. Και σε αυτό πρέπει να το πω, κύριε Γενικέ- ότι διευκολύνει η θέση που πήρε το ΚΚΕ.

Γιατί η απάντηση προς τα έξω ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις -κι εκείνες που ψήφισαν ΝΑΙ αλλά ακόμα κι εκείνες που ψήφιζαν ΟΧΙ δεν είχαν αυτήν τη θέση, είναι γιατί το μόνο Κόμμα το οποίο διευκρίνισε ότι εμένα μην με συνυπολογίζετε στο ΟΧΙ, γιατί το ΟΧΙ δεν το θεωρώ ότι είναι ΟΧΙ στην Ευρώπη, εγώ έχω τη δική μου θέση, θα επέλεγα τη ρήξη» ήταν το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Και η θέση του αυτή μας διευκολύνει σε ό,τι αφορά την κοινή θέση την οποία πρέπει να λάβουμε, φυσικά με την εξαίρεση του Κομμουνιστικού Κόμματος».

Το χρέος και η Ν.Δ

Το ζήτημα της διευθέτησης του χρέους, ήταν ένα από ζητούμενα της τότε κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να υπάρξει μια βιώσιμη συμφωνία με τους λεγόμενους «Θεσμούς». Η αναδιάρθρωση του χρέους έως το 2030 εντάχθηκε τελικά στην συμφωνία και βρίσκεται σε ισχύ έως και σήμερα. Αποτελώντας ένα βασικό δεδομένο των δημοσιονομικών πολιτικών που ασκούν όλες οι κυβερνήσεις από το 2015.

Όπως καταγράφεται όμως στα πρακτικά του Συμβουλίου η Νέα Δημοκρατία είχε την δική της προσέγγιση για το θέμα. Αυτή εκφράστηκε μέσω των τοποθετήσεων του Βαγγέλη Μεϊμαράκη. Ο πρόεδρος της Ν.Δ είχε επισημάνει για τις αναφορές του Αλέξη Τσίπρα σε «βιώσιμο χρέος» ότι «για µένα δεν υπάρχει βιώσιµο και µη βιώσιµο, υπάρχει διαχειρίσιµο και µη διαχειρίσιµο, ανάλογα µε τις συνθήκες που επικρατούν εκείνη την ώρα και στον κάθε χρόνο».

Στην συνέχεια ανέπτυξε μια διαφορετική λογική στην οποία πρόταξε την σχέση του χρέους με το ΑΕΠ αντί της αναδιάρθρωσης, δίχως να αρνείται όμως τον θετικό χαρακτήρα μιας τέτοιας εξέλιξης. Ανέφερε χαρακτηριστικά:  «Εγώ πιστεύω ότι αν υπάρχει ανάπτυξη, υπάρχουν κινήσεις οι οποίες µπορούν να δηµιουργήσουν συγκυρίες που εν τέλει το ΑΕΠ, συγκρινόµενο µε το χρέος, µπορεί και να το καταστήσει βιώσιµο».

Διευκρίνισε πως «η δική µας άποψη και λογική από το 2012- 2013, σε  συνεννόηση και µε τις άλλες πολιτικές δυνάµεις, ήταν ότι θα κουβεντιάσουµε το χρέος αφού καταστήσουµε τη χώρα δυνατή να µπορεί να κάνει ένα τέτοιο άνοιγµα, µε τσαµπουκά να το διεκδικήσει. Γιατί καλά να τα διεκδικείς όλα. Το θέµα είναι, έχεις τις δυνατότητες και τα κότσια να τα διεκδικήσεις και να τα πάρεις. ή µόνο τα διεκδικείς για εσωτερική κατανάλωση;Η χώρα, λοιπόν, το τελευταίο πεντάµηνο βρίσκεται σε αδύναµη θέση».

Τι θα γίνονταν αν…

Η ανησυχία για το τι θα συνέβαινε στην περίπτωση που οι Θεσμοί και το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν συναινέσει στην παροχή ρευστότητας στην Ελλάδα ήταν ο κοινός τόπος στις τοποθετήσεις των επικεφαλής της Ν.Δ, του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ κατά την διάρκεια του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών. Η εξέλιξη αυτή, φυσικά, δεν υπήρξε. Παρόλα αυτά έχει την αξία να θυμάται κανείς πώς απάντησε ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.

Η «ατάκα» του ήταν η εξής: «Με ρωτάτε: Τι θα κάνεις αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτελέσει τη χώρα. Πώς µπορώ να σας απαντήσω σε αυτό το ερώτηµα; Αν κάποιος θέλει να εκτελέσει τη χώρα, θα κάνω ό,τι µπορώ να το αποτρέψω, είναι η απάντηση. Και σας ζητώ να κάνουµε ό,τι µπορούµε να το αποτρέψουµε. Τούτο, δηλαδή, σηµαίνει ότι εµείς εδώ και το µήνυµα που θα βγάλουµε, θα παίξει ρόλο στο αν θα αποφασίσει να εκτελέσει ή όχι τη χώρα’

Ο Αλέξης Τσίπρας συνέχισε λέγοντας: «Αν, όµως, ρωτάτε έναν Πρωθυπουργό τι θα κάνει εάν η χώρα του δεχθεί επίθεση και κινδυνεύει ο λαός του να έχει πρόβληµα επιβίωσης, η απάντηση θα είναι, ό,τι περνάει από το χέρι του για να επιβιώσει ο λαός. Αυτή είναι η απάντηση σύµφωνα µε όσα είµαι υποχρεωµένος να τηρώ, µε βάση το Σύνταγµα της χώρας. Και νοµίζω ότι αυτή πρέπει να είναι η απάντηση όλων µας».

Θέμα κυριαρχίας

Η επισήμανση του τότε πρωθυπουργού πως κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, αλλά και κατά την διάρκεια του δημοψηφίσματος τέθηκε θέμα κυριαρχίας για την Ελλάδα είναι το τελευταίο, αλλά όχι και το λιγότερο σημαντικό να επισημανθεί από το υλικό των πρακτικών του Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών.

Απευθυνόμενος προς τους πολιτικούς αρχηγούς – αφού αυτοί είχαν τοποθετηθεί- ο Αλέξης Τσίπρας παρατηρεί: «Δεν άκουσα και κάτι για τις ωµές παρεµβάσεις στα εσωτερικά πολιτικά πράγµατα. ∆ιότι πάνω στο τραπέζι της διαπραγµάτευσης δεν υπήρχαν µόνο στοιχεία, νούµερα και διαφορετικές εκτιµήσεις, αλλά και σαφείς, σαφέστατες παρεµβάσεις «αλλάξτε την Κυβέρνηση», «αλλάξτε το σχήµα», «φτιάξτε άλλη Κυβέρνηση», «αλλάξτε Πρωθυπουργό».

Επισήμανε μάλιστα στην συνέχεια: «Ανήκουµε, βεβαίως, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτό µας υποχρεώνει να έχουµε σεβασµό στους κανόνες, αλλά κανένας κανόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν λέει ότι όταν µια κυβέρνηση δεν είναι αρεστή στις Βρυξέλλες, αυτή η κυβέρνηση δεν µπορεί να διαπραγµατευτεί. Κι αυτό δεν το λέω για µας. Αύριο θα είστε εσείς κυβέρνηση ξανά, ενδεχοµένως µεθαύριο θα είναι κάποιοι άλλοι. Αυτό αφορά τους στοιχειώδεις κανόνες σεβασµού σε κοινές αξίες, που πρεσβεύουµε όλοι µας σε αυτό το τραπέζι, την αξίας της δηµοκρατία, του αλληλοσεβασµού».