Νέες ταινίες: Το νοσταλγικό ελληνικό καλοκαίρι της “Κιούκα” και γαλλικό ριμέικ του “Locke” με τον Βενσάν Λιντόν

To “Thunderbolts*” και ο “Λογιστής 2” πιάνουν τις 2 πρώτες θέσεις του ελληνικού box office αγκομαχώντας πάντως, και χωρίς να συντηρούν ιδιαίτερα κοινό. Σε αντίθεση με τους “Αμαρτωλούς” που ξεκίνησαν μεν χαμηλά αλλά πρακτικά δεν χάνουν θεατές από την κάθε εβδομάδα στην επόμενη – έχουν σχεδόν φτάσει τις 30.000 εισιτήρια.

Κατά τα άλλα υπάρχει μια γενική αδιαφορία, με τις ταινίες να συνεχίζουν να έρχονται ασταμάτητα στις αίθουσες χωρίς το κοινό να δείχνει να ενδιαφέρεται, με τα νούμερα σε ελεύθερη πτώση και τα θερινά (με διψήφιο πλέον εισιτήριο πολλά από αυτά, σημειωτέον) να μοιάζουν με φως στην άκρη του τούνελ. Θα δείξει.

Προς το παρόν πάντως, μια θαυμάσια ελληνική ταινία για την οποία σας είχαμε γράψει πρώτη φορά πριν έναν ακριβώς χρόνο από τις Κάννες, έρχεται στις αίθουσες πάνω στην ώρα για το καλοκαίρι.

Οι νέες ταινίες της εβδομάδας

Κριτική

Οι ταινίες του Κωστή Χαραμουντάνη, για να ξεκινήσουμε από τα βασικά, είναι κολάζ. Δίνουν την αίσθηση πως έχουν φτιαχτεί χειροποίητα, από ένα παιδί με τεράστια φαντασία και συναισθηματικό βάθος, με υλικά που ποικίλλουν από παραδοσιακό κόψε-ράψε μέχρι πιξελιασμένα home video που κάνουν νερά και έχουν τη μία ανάμνηση γραμμένη πάνω από την άλλη.

Με χειροποίητες τεχνικές και με αφηγήσεις που πλέκουν τη νοσταλγία με χρώματα και με την –συχνά σκληρή– ανάγκη του μεγαλώματος, το σύμπαν του Χαραμουντάνη έχει κάτι το μοναδικό, ένα σινεμά που δε μοιάζει με άλλου. Οι μικρού μήκους ταινίες του, από “Το ΤΕΡΑΣ Κοιμάται” μέχρι το “Κιόκου Πριν Φύγει το Καλοκαίρι” (η οποία αποτέλεσε βάση της παρούσας μεγάλου μήκους ταινίας και χρησιμοποιείται πολύ ευρηματικά σε μια σημαντική σκηνή) έχουν κερδίσει βραβεία (όπως στις Νύχτες Πρεμιέρας) ή αποτελέσει αντικείμενο αφιερωμάτων (Untold Film Festival, με εστίαση ταινίες που δε βρήκαν ποτέ το δρόμο τους στη mainstream διανομή).

Στην “Κιούκα Πριν το Τέλος του Καλοκαιριού”, την ταινία που άνοιξε το παράλληλο τμήμα ACID του 77ου φεστιβάλ των Καννών, δύο αδέλφια (Έλσα Λεκάκου και Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος) πηγαίνουν στον Πόρο με το ιστιοπλοϊκό του πατέρα τους (Συμεών Τσακίρης). Τα παιδιά είναι στα πρόθυρα της ενηλικίωσης, αλλά δεν φαντάζονται πόσο σκληρή θα είναι αυτή: Ένα οικογενειακό μυστικό θα έρθει να ταράξει αυτές τις αργές και ηλιόλουστες μέρες του καλοκαιριού. Το καστ είναι συνολικά εξαιρετικό, συμπεριλαμβανομένης και της Έλενας Τοπαλίδου σε ένα διαφορετικό mode.

Ο Χαραμουντάνης αφήνει το καλοκαίρι να απλωθεί στην οθόνη με τρόπο όχι μόνο επιφανειακό. Έχει να κάνει με τα χρώματα, αλλά και με το ρυθμό, με τους χαρακτήρες, με τα vibes. Οι χαρακτήρες κινούνται αργά, μπορείς να δεις το καλοκαίρι πάνω τους – τον ήλιο, την αρμύρα, την βαριεστημάρα, αλλά και το πώς αντιδρούν στο παραμικρό συναρπαστικό πράγμα μπορεί να συμβεί, μια νέα γνωριμία, μια μίνι περιπέτεια, το οτιδήποτε. Το καλοκαίρι μοιάζει πολλές φορές σαν παγωμένος χρόνος, και κάθε τι που συμβαίνει, σημαντικό ή ασήμαντο, είναι σαν ένα ξεχωριστό story arc.

Τα χρώματα έχουν μια μοναδική υφή, με τον διευθυντή φωτογραφίας Κωνσταντίνο Κουκουλιό να έχει πετύχει μια χροιά που ενώ παραπέμπει σε κάτι το θαμπό (μιας κι ετούτη είναι κατεξοχήν ιστορία εφηβικά αναμνησιακής φύσεως), διαθέτει μια κρυστάλλινη καθαρότητα –αυτό κι αν είναι συνώνυμο του καλοκαιριού– χωρίς όμως ποτέ να καταλήγει πλαστικό ή ινσταγκραμικά φωτογραφημένο.

Οι χαρακτήρες κινούνται στον χώρο δίχως τίποτα να τους βιάζει. Ακινησία, επαναληψιμότητα, ήλιος. Γεωργόπουλος και Λεκάκου είναι φανταστικοί στους ρόλους τους, παίζοντας δύο παιδιά σα να ξέρουν πως πρέπει να αφήσουν πίσω τους την εφηβεία, αλλά κάτι να τους κρατάει εκεί – μια άγκυρα, μια ακινησία, ίσως ένα κενό. Κάτι που δεν γνωρίζουν, ή που πιθανώς και πάντα να γνώριζαν.

Με αυτούς τους κώδικες παίζει περίτεχνα η ταινία, φτάνοντας σε μια ποιητική κορύφωση που ενώ καταλαβαίνεις πως επίκειται (καθαρά βάσει πλοκής), όταν φτάνει δεν μοιάζει με τίποτα που ίσως να περίμενες. Τη σύγχυση, την εσωτερική πάλη, την αμφιβολία που μπορεί να βιώνεις όταν αλλάζουν τα δεδομένα της ζωής σου, τα έχει απεικονίσει κινηματογραφικά παίζοντας με τη ροή της αφήγησης, τον ρυθμό, τους ήχους, το μοντάζ.

Μικρές επαναλήψεις, μια ροή σα να έχει κολλήσει ή βελόνα, σα να ακούς ένα τραγούδι κανονικά και μετά αντίστροφα, και μετά ξανά από τη μέση του – σα να ψάχνεις να βρεις ένα μυστικό που έχει να πει μόνο σε εσένα. Έτσι σμιλεύει αυτή τη στιγμή ο Χαραμουντάνης. Σιωπές και διάλογοι γίνονται ένα, και αποκτά κεντρική θέση αυτή η αίσθηση πως έχεις βγεί έξω από το σώμα σου κι απλά παρακολουθείς μια κατάσταση σα να μην αφορά αυστηρά εσένα – και σα να απλώνεται στο πριν και το μετά του χρόνου.

Όλα τα κινηματογραφικά εργαλεία στην υπηρεσία δηλαδή μιας αφήγησης, αλλά πρωτίστως μιας αίσθησης. Κι αυτό είναι η μεγαλύτερη επιτυχία του σινεμά, όταν σου επικοινωνεί κάτι δίχως να βασίζεται πρωτίστως στα λόγια και στην επεξήγηση. Αφηγηματικό σινεμά που καταφέρνει να έχει την υφή ενός χειροποίητου κολάζ. Με χρώματα, βλέμματα, αλλά και ρετρό μουσικές που ξεχειλίζουν από απογυμνωμένη συναισθηματικότητα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Η συνέντευξη με τον σκηνοθέτη Κωστή Χαραμουντάνη από τις Κάννες

Κριτική

Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε το Χόλιγουντ να διασκευάζει ευρωπαϊκές επιτυχίες για ευκολότερη ντόπια κατανάλωση, αλλά όχι τόσο και το αντίθετο. Εδώ έχουμε λοιπόν μια ενδιαφέρουσα περίπτωση όπου το καλτ φιλμ “Locke” με τον Τομ Χάρντι διασκευάζεται και μάλιστα πολύ πιστά, σε γαλλική ταινία.

Δίχως κάποια τομή ή κάποια παρέμβαση στα συστατικά που έκαναν το ορίτζιναλ επιτυχία, το νέο αυτό φιλμ μοιάζει να υπάρχει περισσότερο σαν μια αφορμή για να παίξει απλώς αυτό το ρόλο ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς που έχει να προσφέρει η Γαλλία: Ο πάντα στιβαρός Βενσάν Λιντόν (“Titane”, “Ο Νόμος της Αγοράς”) παίρνει πάνω του ερμηνευτικά το φιλμ σε ένα one man show περφόρμανς ακίνητο και απέναντι σε ασώματες φωνές, που όμως ο Λιντόν δε δυσκολεύεται να μετατρέψει σε μια καθηλωτική τραγωδία.

Το δραματικό κρεσέντο μοιάζει σε σημεία κάπως εκβιαστικό και πρόκειται σε κάθε περίπτωση για κάτι που, πολύ απλά και κυριολεκτικά, το έχουμε ξαναδεί. ‘Όμως είναι καλογυρισμένο, δεν σπαταλά το χρόνο σου (φτάνοντας οικονομικότατα σε μια διάρκεια ούτε 80 λεπτών), και διαθέτει έναν ερμηνευτή με μεγάλο βάρος. Υπάρχουν και χειρότεροι τρόποι να γίνει ένα –πιστό– ριμέικ.

Επίσης κυκλοφορούν

Βλέπω το Θάνατό Σου 6: Δεσμοί Αίματος: Στο νέο σίκουελ της αγαπημένης σειράς ταινιών τρόμου, ο Θάνατος στοχεύει μια ολόκληρη οικογένεια. Ποιο θα είναι το μυστικό της επιβίωσης;

Guns Up: Όταν μια δουλειά στραβώσει, ένας πρώην αστυνομικός που τις νύχτες δουλεύει ως μπράβος, έχει μόλις ένα βράδυ στη διάθεσή του για να απομακρύνει την οικογένειά του από την πόλη. Περιπέτεια με την Κριστίνα Ρίτσι.

Λαμπυρίσματα: Η ζωή της Iζαμπέλ παίρνει μια απροσδόκητη τροπή όταν η φοιτήτρια κόρη της Mανταλέν, που ζει σε άλλη πόλη, της ζητά να επισκέπτεται τακτικά τον Ραμόν, τον πρώην σύζυγό της, ο οποίος είναι άρρωστος. Μετά από δεκαπέντε χρόνια χωρισμού και αποξένωσης, η Ιζαμπέλ, που έχει ξαναφτιάξει τη ζωή της, βλέπει στο πρόσωπο του πρώην της έναν άγνωστο και αρχίζει να ξαναζεί και πάλι στο μυαλό της όλες τις πικρίες και τις μνησικακίες που νόμιζε ότι είχε ξεπεράσει. Ωστόσο, στην πορεία, η συναναστροφή με τον Ραμόν στην πιο ευάλωτη στιγμή του, θα της επιτρέψει να δει την αποτυχία τους με άλλα μάτια και να επικεντρωθεί στο παρόν της ζωής της.

Πειθαρχική Μεραρχία “999”: To ντοκιμαντέρ αναφέρεται στη θυελλώδη δεκαετία του 1940 που συντάραξε την Ευρώπη και το μεγαλύτερο τμήμα του πλανήτη. Μια άγνωστη ιστορία αντίστασης έρχεται στο φως: Γερμανοί στρατιώτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου λιποτακτούν, ενώνουν τις δυνάμεις τους με τον ΕΛΑΣ και πολεμούν τον ναζισμό από την κατεχόμενη Ελλάδα. Ένα ντοκιμαντέρ-μαρτυρία για το θάρρος, την ηθική και την επιλογή της Αντίστασης ακόμα και μέσα στον εχθρό. Σε αυτό το ερώτημα θα προσπαθήσει να απαντήσει αυτό το ντοκιμαντέρ τεκμηρίωσης για πρώτη φορά κινηματογραφικά , 80 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου.