«Πρόσεξε, λινοτύπα, ήταν εμφύλιος»
Θα αρχίσω με τον ακαδημαϊκό δάσκαλο και πολιτικό, Παναγιώτη Κανελλόπουλο, τη μικρή μου αφήγηση για τις τρείς αυτές μεγάλες προσωπικότητες. Ιδιαίτερα για τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο της περιόδου της Αντίστασης ενάντια στην επάρατη δικτατορία των επίορκων συνταγματαρχών.
Θα θυμίσω την περίφημη φράση ενός βιβλίου του, που καταδεικνύει τη θέση του αστού δημοκράτη πολιτικού, για την τραγωδία του εμφυλίου πολέμου, οι πληγές του οποίου δεν έχουν επουλωθεί ακόμα δυστυχώς.
Σε μια υπογραμμισμένη παράγραφο, λοιπόν, έγραφε: «Πρόσεχε, λινοτύπα. Ήταν εμφύλιος». Και αυτό ήταν μια τολμηρή πολιτική παρακαταθήκη για τους «νικητές» του εμφυλίου πολέμου, με ηττημένο τον λαό ένθεν-κακείθεν.
Είχα την ιδιαίτερη τιμή να γνωρίσω από κοντά τον αείμνηστο πρωθυπουργό που κατάργησε η χούντα, τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, με τη φροντίδα του αδελφικού μου φίλου, θεμελιωτή του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου, Ιάκωβου Καμπανέλλη, αμέσως μετά την κατάρρευση της δικτατορίας και τη δημιουργία της Επιτροπής κατά της βασιλευομένης δημοκρατίας.
Ο γράφων ήταν εκπρόσωπος της Επιτροπής στη Β΄ Περιφέρεια της Αθήνας.
Πέρα από την ακτινοβολία που εξέπεμπε ο σπουδαίος αυτός δάσκαλος, μου έκανε εντύπωση η ανθρώπινη ζεστασιά του και η απλότητά του. Αφιέρωσε περίπου μια ώρα σε μένα, έναν απλό πολίτη.
Θεωρώ εύνοια της τύχης τη συζήτηση που είχα με αυτή την σπουδαία προσωπικότητα. Πριν τον γνωρίσω από κοντά, μου είχε στείλει στο σπίτι μου, με θερμή αφιέρωση, το βιβλίο του «Γεννήθηκα το 1400», σε απάντηση της πρώτης ποιητικής μου συλλογής.
Φεύγοντας, με συνόδευσε ως την έξοδο του γραφείου του, τον αποχαιρέτησα μπροστά στην ανοιχτή πόρτα με την ιστορική του φράση: «Πρόσεξε, λινοτύπα, ήταν εμφύλιος» και συνέχισα: «Σας ευχαριστούμε, κύριε πρόεδρε, για το μήνυμα που εμπεριέχει αυτή η φράση»
Χαμογέλασε με μια πικρή έκφραση στο πρόσωπό του. Ο άλλος «εμφύλιος» στην Κύπρο είχε ήδη αρχίσει, με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα.
Στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και στην κυβέρνηση Μητσοτάκη οφείλει η Ύδρα την επιστροφή της στην προστασία του ΥΠΠΟ, ύστερα από πέντε χρόνια σκληρών αγώνων του διαχρονικά υπερκομματικού Συλλόγου Οικολόγων Ύδρας, του λαού της Ύδρας και των ανθρώπων του πολιτισμού της χώρας μας.
Με τον γραμματέα του Συλλόγου, Νίκο Μεγαπάνο, είχαμε επισκεφθεί τον διευθυντή του Νομικού Γραφείου του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος σε μηδέν χρόνο υπέγραψε το Προεδρικό Διάταγμα για την Ύδρα, προσθέτοντας την τελευταία στιγμή και την χώρα της Μυκόνου.
Τη νομική επεξεργασία του ΠΔ είχε αναλάβει ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, καθηγητής, κ. Προκόπης Παυλόπουλος.
Θυμάμαι τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, μία από τις πολλές φορές που ήρθε στην Ύδρα με το σκάφος του εφοπλιστή Γράτσου, ποτέ όμως δεν έβγαινε στη στεριά.
Η φίλη μου Μυρτώ Μακρή, κόρη του πρώην υπουργού και στενού συνεργάτη του Καραμανλή, Τάκου Μακρή, με προσκάλεσε στο σκάφος για να γνωρίσω τον τότε πρωθυπουργό, τον Καραμανλή της μεταπολίτευσης, που τόσα προσέφερε με κίνδυνο της ίδιας του της ζωής στη θεμελίωση του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, τιμώντας με τη στάση του και τους αντιχουντικούς αγώνες του ελληνικού λαού.
Η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε. Είχε ζητήσει να μην τον ενοχλήσει κανείς. Τον έβλεπα όμως από το καΐκι μου,τον ιστορικό «Γέρο Δημήτρη», να κάθεται μόνος, ως πολύ μετά τα μεσάνυχτα, στην πρύμνη του σκάφους, κοιτώντας την φωτισμένη από τον έναστρο ουρανό Ύδρα του Σεπτεμβρίου. Τί άλλο καλύτερο μπορεί να δει κανείς, για να γαληνέψει η ψυχούλα του!
Ο Κάρολος Κουν με τιμούσε με τη φιλία του. Σε κάθε ευκαιρία που του δίνονταν, έλεγε προς κάθε κατεύθυνση πως το Θέατρο Τέχνης σώθηκε σε μια δύσκολη εποχή, χάρις στους εργαζόμενους στις Τράπεζες, ιδιαίτερα τους εργαζόμενους της Εθνικής, που αγόραζαν ολόκληρες παραστάσεις με πρωτοβουλία της ΟΤΟΕ και των Συλλόγων της Εθνικής Τράπεζας.
Ήμουν για πολλά χρόνια υπεύθυνος σε ζητήματα πολιτισμού στην ΟΤΟΕ και την ΓΣΕΕ. Θεωρούσα τότε, όπως και σήμερα, ότι οι πολιτιστικές δράσεις των εργαζομένων της χώρας, ο εκσυγχρονισμός και η ανάλογη παιδεία των εκπροσώπων τους αποτελούν βασική προϋπόθεση για ποιοτικούς αγώνες, αλλά και κρίσιμο παράγοντα για την προσέλκυση επενδύσεων και επισκεπτών, που τόσο είχε και έχει-ιδιαίτερα σήμερα-ανάγκη ο τόπος μας.
Αυτό το θέμα θα αποτελέσει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στο νέο μου βιβλίο, με προσωρινό τίτλο, «Με τους ανθρώπους που γνώρισα». Πρόκειται για τριάντα προσωπικότητες που γνώρισα από κοντά και έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση της τέχνης, της πολιτικής και των επιχειρήσεων στη χώρα μας.
