“Ανατολία”: Μέσα από τα μάτια μιας γυναίκας ζωντανεύει η κοσμοπολίτικη Σμύρνη και ο ξεριζωμός

Η “Ανατολία” είναι μια πρωτότυπη μουσικοθεατρική παράσταση που μας ταξιδεύει στην κοσμοπολίτικη Σμύρνη πριν την καταστροφή της και τον ξεριζωμό των Ελλήνων, σε μια αφήγηση που φτάνει μέχρι τον Β Παγκόσμιο πόλεμο. Όλα ξεδιπλώνονται μέσα από τα μάτια μιας γυναίκας, της Ανατολίας, που ζωντανεύει το κλίμα της Σμύρνης και των γεγονότων που ακολούθησαν.

Βασισμένη πάνω σε μια ιδέα του συνθέτη Χρήστου Παπαδόπουλου, η “Ανατολία” είναι ένα μοναδικό αφιέρωμα στην μουσική και την ατμόσφαιρα της Σμύρνης, μέσα από τις συνθέσεις του ίδιου και τραγούδια άλλων σημαντικών δημιουργών, σε κείμενα και αφήγηση της Βερόνικας Αργέντζη.

Βασικοί ερμηνευτές ο Μανώλης Μητσιάς και η Βιολέτα Ίκαρη πλαισιωμένοι από μια σπουδαία 10μελή ορχήστρα σε ένα υπέροχο εικαστικό περιβάλλον, σε μια παράσταση που συνδυάζει την μουσική με τον ζωντανό αφηγηματικό λόγο.

Η ιστορία της Ανατολίας συνεχίζεται μετά την καταστροφή, 17 ολόκληρα χρόνια μετά, με τη μετάβαση και εγκατάστασή της στον Πειραιά. Την συναντάμε το 1937, γνωστή τραγουδίστρια πια του ρεμπέτικου στα “Άσπρα χώματα”, βλέπουμε την εμπλοκή της στην Αντίσταση και το τέλος που της επιφυλάσσεται στην καινούρια της πατρίδα.

Ο συνθέτης Χρήστος Παπαδόπουλος μίλησε στο NEWS 24/7 για την ιδέα πίσω από την παράσταση, που παρουσιάζεται στο Βεάκειο θέατρο στις 14 Σεπτεμβρίου:

“Η ιστορία της μουσικής στην Ελλάδα μας δίδαξε ότι το τραγούδι θα ήταν πιο φτωχό, αν δεν έρχονταν όλοι αυτοί οι Σμυρνιοί μουσικοί στον Πειραιά, αλλά και σε άλλα μέρη. Κάπως έτσι λοιπόν μου προέκυψε η ιδέα της Ανατολίας, μιας καλλίφωνης Σμυρνιάς, κόρη ενός μεγαλέμπορα, που έρχεται στον Πειραιά και μεγαλουργεί στο ρεμπέτικο τραγούδι.

Η πρωτότυπη ιδέα ανήκει σε μένα, όμως παίρνει σάρκα και οστά με τη γραφή της Βερόνικας Αργέντζη αλλά και το ταλέντο της Βιολέτας Ίκαρη. Ταλέντο όχι μόνο στο τραγούδι, αλλά και στην υποκριτική, αφού υποδύεται την “Ανατολία”. Μαζί με αυτή την ωραία ομάδα έρχεται να συμπράξει η κλασική φωνή του Μανώλη Μητσιά

Στο Βεάκειο στις 14 Σεπτεμβρίου θα ακούσουμε δικές μου συνθέσεις κυρίως από έναν κύκλο τραγουδιών με τίτλο “Ξεριζωμός” που αφορούσε την καταστροφή της Σμύρνης, καθώς και από άλλες δισκογραφικές μου δουλειές για τις χαμένες πατρίδες.”

“Φίλα με, σαλπάρω και χάνομαι”

Ο Χρήστος Παπαδόπουλος μας αποκαλύπτει πώς τον “αγγίζει” – σε προσωπικό επίπεδο – η επέτειος της καταστροφής της Σμύρνης και ποια είναι τα διαχρονικά νοήματα που “κουβαλάει”.

“Επειδή οι παππούδες μου είναι Πόντιοι από την πρώτη γενιά του ξεριζωμού του Πόντου, κουβαλάω όλες αυτές τις αφηγήσεις τους, αλλά έχω ψαχτεί πολύ και ιστορικά για το τι έγινε εκεί το 1922. Όλα αυτά τα φιλτράρω με τον δικό μου τρόπο στη μουσική. Για παράδειγμα το τραγούδι “Φίλα με σαλπάρω και χάνομαι” σε στίχους Κώστα Μπαλαχούτη, ανήκει σε έναν κύκλο τραγουδιών που έκανα το 2013 με τίτλο “Ξεριζωμός”, που στην ουσία είναι ένας αποχαιρετισμός σε μια προκυμαία της Σμύρνης.

Πιστεύω ότι το διαχρονικό νόημα είναι παρόμοιο με αυτό της γενοκτονίας των Ποντίων και δυστυχώς όλων των γενοκτονιών που συμβαίνουν ακόμη και σήμερα στον πλανήτη μας. Εύχομαι η ιστορία να μην ξαναγράψει μετακινήσεις ελληνικών πληθυσμών όπως αυτή του 1922“.

Τέλος, περιγράφει με φωτεινά χρώματα τη συνεργασία με τον Μανώλη Μητσιά και την Βιολέτα Ίκαρη, οι οποίοι θα ερμηνεύσουν μαζί τρία ντουέτα.

“Με τον Μανώλη Μητσιά έχουμε συνεργαστεί ξανά, όπου τραγούδησε τις “Κρίσιμες Στιγμές” που είναι το soundtrack της ομώνυμης σειράς που δραματοποίησε ο Μανούσος Μανουσάκης με υπέροχο τρόπο το βιβλίο της Γαλάτειας Καζαντζάκη. Ο Μανώλης Μητσιάς είναι γλυκύτατος άνθρωπος και από τότε μας συνδέει φιλία.

Με τη Βιολέτα προκύπτει καινούρια συνεργασία, αφού θα τραγουδήσει το τραγούδι μου “Γλυκάνισος” στην ομώνυμη σειρά που θα ξεκινήσει στον ΣΚΑΙ . Οι δύο φωνές δένουν υπέροχα, ιδιαίτερα στα τρία ντουέτα της παράστασης “Ανατολία” που θα παρουσιαστεί στο Βεάκειο Θέατρο Πειραιά στις 14 Σεπτεμβρίου“.

“Οι θυσίες ανθρώπων διαχρονικά συντελούν στην ελευθερία των γενεών που ακολουθούν”

Η Βερόνικα Αργέντζη, που έχει γράψει το κείμενο της παράστασης και είναι η αφηγήτρια, μιλάει στο NEWS 24/7 για την ιδιαίτερη ιστορία της Ανατολίας.

“Η Ανατολία είναι μια ιδέα του Χρήστου Παπαδόπουλου. Γεννήθηκε από την βαθιά αγάπη του για την ελληνική ιστορία και την εμπνεύστηκε από μουσικές που έχει ο ίδιος συνθέσει και όχι μόνο. Μαέστρος και επιμελητής μιας εξαιρετικής ορχήστρας, μας μεταφέρει στην ατμόσφαιρα της Σμύρνης και του Πειραιά μέσα από μαγικές μουσικές διαδρομές και ενορχηστρώσεις.

Η χρονοκάψουλα ανοίγει και συναντάμε την Ανατολία κορίτσι στη Σμύρνη πριν την καταστροφή της, στην εγκατάστασή της στον Πειραιά 17 χρόνια αργότερα έως και περίπου το 1941. Μαζί με τη Βιολέτα Ίκαρη που ήταν συνειδητή επιλογή να υποδυθεί την Ανατολία ως ένα πρόσωπο φωτεινό με έντονο χαρακτηριστικό στην εμφάνισή της την αθωότητα, ξετυλίγεται η ιστορία αφηγηματικά και απλά. Η πορεία της, δηλαδή από μια ζωή μέσα σε χρώματα και αρώματα σε έναν αγώνα επιβίωσης και πολέμους που ξεσπούν.

Θυμάται τις νύχτες που έζησε ακούγοντας από το ανοιχτό παράθυρό της τους ήχους της ανατολής στη Σμύρνη. Ταξιδεύουμε μέσα από την διπλή αφήγηση των δύο γυναικών, της ‘’Ιστορίας και της Ανατολίας’’, με τις μοναδικές μουσικές που πρωταγωνιστούν, έχοντας οδηγό την θύμηση. …Γιορτές, μουσικές, γέλια και έρωτες… στη βελούδινη πόλη της Σμύρνης για την Ανατολία από παιδί έως έφηβη. …Καταγής στο κορμί της οι πληγές ζωγράφισαν του κόσμου όλου την κραυγή… Η Ανατολία κλείνει τον κύκλο της ζωής της μέσα στην αντίσταση στην Ελλάδα του 1941 κοιτώντας την ιστορία στα μάτια.”

Τη ρωτάμε για τα δυνατά “γυναικεία” μηνύματα που εισπράττει το κοινό μέσα από την ιστορία της Ανατολίας.

“Σμύρνη, Ελλάδα, Ανατολία δεν είναι γένους θηλυκού; Η ιστορία φωτίζεται μέσα μας καθώς προφέρουμε τις λέξεις αυτές με έναν τρόπο μεταφυσικό έχουμε όλη την πληροφορία. Παίρνουμε θέση στα γεγονότα και πως αυτά θα είχαν διαφορετική εξέλιξη εάν οι αποφάσεις ήταν σε κάθε περίπτωση άλλες. Η Ανατολία από την φύση της μια γυναίκα δυνατή όμορφη ταλαντούχα στις πιο αντίξοες συνθήκες επιβιώνει με τρόπο αξιοθαύμαστο παραμερίζοντας προσωπικές απολαύσεις και επιτυχίες ακόμη και όταν η τύχη της χαμογελά για μια καλύτερη ζωή.

Αυτό το μήνυμα περνά και στην κόρη που μεγαλώνει σαν δική της, καθώς την έχει σώσει την νύχτα της καταστροφής στην προκυμαία της Σμύρνης. …με θαύμασαν με αγάπησαν με ερωτεύτηκαν μα εγώ έναν είχα έρωτα να ζήσω ελεύθερη… αφηγείται. Η γυναίκα γεννά φέρνει ζωή και έχει την δύναμη να την προστατεύσει. Το προσφυγικό ήταν και είναι μια παγκόσμια πραγματικότητα οι γυναίκες έχουν την δύναμη να παίξουν καθοριστικό ρόλο, αυτό ναι είναι ακόμη ένα μήνυμα.”

Το τέλος της Ανατολίας, άραγε, δικαιώνει τη… διαδρομή;

“Η επιλογή της είναι συνειδητή και καθαρή, χωρίς να θέλω να προδώσω το τέλος της Ανατολίας, επισημαίνω μόνο ότι φεύγει ήρεμη καθώς έπραξε αυτό που της υπαγόρευε η καρδιά της και η βαθιά επιθυμία της να προσφέρει ολοκληρωτικά τον εαυτό της σε έναν και μόνο σκοπό: να ζήσει σε μια πατρίδα ελεύθερη. Με κάθε κόστος θυσιάζεται για το κοινό καλό.

Μέσα από την στάση της συνειδητοποιούμε πόσο οι θυσίες ανθρώπων διαχρονικά συντελούν στην ελευθερία των γενεών που ακολουθούν. Λίγο πριν το τέλος, την ακούμε να αναρωτιέται απευθυνόμενη σε όσους πρόδωσαν αυτά τα ιδανικά …εσύ που τη γενιά και το γένος σου προδίδεις άκου όσο μπορώ να μιλώ ακόμη, είδαν τα μάτια σου όσα είδαν τα δικά μου; η μήτρα που σε γέννησε ελληνική δεν ήταν;…“

Ταυτότητα παράστασης

Ιδέα, σύλληψη, μουσική: Χρήστος Παπαδόπουλος, Κείμενο: Βερόνικα Αργέντζη, Τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς, Βιολέτα Ίκαρη, Αφήγηση: Βερόνικα Αργέντζη, Ανατολία: Βιολέτα Ίκαρη, Μουσική επιμέλεια, σύνθεση: Χρήστος Παπαδόπουλος.

Ούτι-μπουζούκι: Χρήστος Παπαδόπουλος, Πιάνο: Σταμάτης Χρήστου, Κιθάρα: Περικλής Παπαδόπουλος, Βιολί: Ανδρέας Τράπαλης, Σαντούρι: Μιλτιάδης Καραΐσκος, Τύμπανα: Κωνσταντίνος Ρήγας, Μπάσο: Γιάννης Γρυπαίος, Κανονάκι: Αθηνά Κουκή. Μαζί τους στο πιάνο ο Αχιλλέας Γουάστωρ και στο μπουζούκι ο Ηρακλής Ζάκκας.

Καλλιτεχνική διεύθυνση: Κάλλια Θεοδοσιάδη, Σχεδιασμός φωτισμού: Αλέξανδρος Πολιτάκης, Ενδυματολογική επιμέλεια: Βασιλική Σύρμα.

Ώρα έναρξης: 21:00, εισιτήρια: 15€ γενική είσοδος, 0€ ΑμεΑ και παιδιά έως 7 ετών. ΕΙΔΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ 12€ τα πρώτα 200 εισιτήρια. Προπώληση: Ticket Services, Τηλεφωνικά: 210 7234567, Εκδοτήριο: Πανεπιστημίου 39, Αθήνα και στο ταμείο του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις