Κρίστιαν Κέρνιν: "Ο Χέντελ μάς μιλάει απευθείας ανά τους αιώνες"

Ο φημισμένος μαέστρος του μπαρόκ Κρίστιαν Κέρνιν μιλά στο NEWS 24/7 για τη συναρπαστική ανάγνωση του "Μεσσία" του Χέντελ που θα παρουσιάσει την Παρασκευή (16/12) μαζί με την ΚΟΑ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ
13 Δεκεμβρίου 2022 06:17

Είναι αναμφίβολα έναν από τους πιο γνωστούς μαέστρους διεθνώς με ειδίκευση στο μπαρόκ ρεπερτόριο κι ένας από τους εμβριθέστερους γνώστες των μυστικών της παλιάς μουσικής. Ο Κρίστιαν Κέρνιν έρχεται για πρώτη φορά στη χώρα μας την ερχόμενη Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου για να διευθύνει την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής. Το έργο δεν είναι άλλο από το ορατόριο «Μεσσίας» του Γκέοργκ Φρήντριχ Χέντελ, μια σύνθεση πολυαγαπημένη και άρρηκτα συνδεδεμένη με τον εορτασμό των Χριστουγέννων. Το ορατόριο, από το 1742 που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, μέχρι και σήμερα παραμένει το πιο γνωστό έργο του Χέντελ. Αφηγείται την ιστορία του Ιησού και με τη μελωδικότητά του οδηγεί τον ακροατή σε κατάσταση ψυχικής ευδαιμονίας.

Λίγο πριν την εμφάνισή του, το NEWS 24/7 μίλησε με τον Βρετανό αρχιμουσικό για τις προκλήσεις του μπαρόκ, αλλά και τη διαχρονικότητα του Χέντελ:

Ειδικεύεστε στη μουσική διεύθυνση μπαρόκ και παλαιότερων έργων. Σε ποια στιγμή της πορείας σας συνειδητοποιήσατε ότι θέλετε να εστιάσετε αποκλειστικά στο συγκεκριμένο ρεπερτόριο;

«Ξεκίνησα να παίζω φλογέρα σε ηλικία 5 ετών και τρομπέτα στα 8 και πάντα μου άρεσε το μπαρόκ ρεπερτόριο, αλλά στο πανεπιστήμιο συνειδητοποίησα ότι ήταν η πρώτη μου αγάπη και αυτό που ήθελα να κάνω στη ζωή μου!»

Αν παραβλέψουμε το θρησκευτικό του περιεχόμενο, με ποιους τρόπους καταφέρνει να συγκινήσει τον ακροατή ο Μεσσίας του Χέντελ;

«Νομίζω ότι περιέχει μερικές από τις πιο χαρούμενες χριστουγεννιάτικες μουσικές του Χέντελ, καθώς και την πιο σκοτεινή, γεμάτη πάθος μουσική του. Ο συνδυασμός είναι συγκινητικός και ξεσηκωτικός. Η βαθιά πίστη του Χέντελ είναι φανερή καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου.»

Πώς επιτυγχάνεται μια ιστορικά ακριβής ερμηνεία από ορχήστρες που δεν ειδικεύονται στην παλαιά μουσική;

«Ο βασικός σκοπός είναι να αποδώσει μια ερμηνεία φωτός και σκότους. Για παράδειγμα, ο σύγχρονος μουσικός εγχόρδου μαθαίνει να μετακινεί το δοξάρι με τον ίδιο τρόπο τόσο προς τα πάνω όσο και προς τα κάτω, δημιουργώντας μια ισότητα που σημαίνει ότι η κατεύθυνση του δοξαριού δεν είναι και τόσο σημαντική. Ο μπαρόκ μουσικός έπαιζε με μεγαλύτερη δύναμη τις δοξαριές προς τα κάτω και πιο αδύναμα εκείνες προς τα πάνω δίνοντας ένα περισσότερο ρητορικό σχήμα στη μουσική. Υπάρχει, επίσης, η διαμάχη για το βιμπράτο, το οποίο είναι αρκετά επίφοβο! Κατά τη γνώμη μου, τα πολλά βιμπράτο παρεμποδίζουν την καθαρότητα και τον συντονισμό που χρειάζεται αυτή η μουσική.»

Οι σπουδές σας στο τσέμπαλο σας έκαναν να αγαπήσετε την παλαιά μουσική, ή το αντίστροφο;

«Ξεκίνησα το τσέμπαλο σε πολύ μεγάλη ηλικία, στα 18 μου, οπότε η αγάπη μου για την παλαιά μουσική προηγήθηκε.»

Θυμάστε την πρώτη φορά που διευθύνατε τον Μεσσία;

«Ναι! Ως φοιτητής ταξίδεψα στην Ιαπωνία για να διευθύνω τον Μεσσία. Ήμουν 22 και με προσκάλεσε ένας φίλος. Υπέροχη εμπειρία.»

Ποιες είναι οι «παγίδες» για τον μαέστρο όταν διευθύνει ένα τόσο δημοφιλές έργο;

«Το να επιχειρήσει κάποιος να το επανεφεύρει από την αρχή. Δεν έχει νόημα να προσπαθήσει κανείς μια “ριζοσπαστική” ερμηνεία – ο Μεσσίας δεν χρειάζεται τη βοήθειά μας! Φυσικά υπάρχουν σημεία που επιδέχονται ερμηνείας – ταχύτητες, ρητορική. Επίσης, πρέπει να μην ξεχνάμε ότι ακόμα και στη λόγια μουσική ο χορός είναι συχνά η βάση της μουσικής.»

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών

Θεωρείτε ότι η παλαιά μουσική προσφέρει μεγαλύτερη ελευθερία στην ερμηνεία της σε σχέση με συνθέσεις του μεταγενέστερου ρεπερτορίου;

«Οπωσδήποτε. Οι παρτιτούρες του μπαρόκ είναι απλώς ένας οδηγός για την ερμηνεία. Βασίζονται στην κατανόηση της ρητορικής και της ιεραρχίας του μέτρου (για παράδειγμα ένα δυναμικό πρώτο μέτρο και ένα πιο αδύναμο τελευταίο). Και, φυσικά, υπάρχει το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού στα κομμάτια των τραγουδιστών και του τσέμπαλου και του εκκλησιαστικού οργάνου, τα οποία αυτοσχεδιάζουν πάνω στη γραμμή των κοντραμπάσων. Κάθε ερμηνεία είναι και μια νέα περιπέτεια.»

Έχοντας εντρυφήσει όλα αυτά τα χρόνια στα έργα του Χέντελ, τι θα λέγατε ότι είναι αυτό που εξακολουθεί να σας εκπλήσσει σε αυτά;

«Η ικανότητα του Χέντελ να αποτυπώνει την τεράστια γκάμα των ανθρώπινων συναισθημάτων με τα πιο απλά μέσα. Σκεφτείτε το “Το ξέρ’ ο Λυτρωτής μου ζει” από τον Μεσσία. Μόλις τρεις απλές γραμμές, αλλά μια θερμή προσευχή τεράστιας δύναμης. Ο Χέντελ μάς μιλάει απευθείας ανά τους αιώνες.»

Πληροφορίες

Συναυλία «Μεσσίας – ο μαέστρος του μπαρόκ Κρίστιαν Κέρνιν» την Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου στις 20:30 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης)