Όταν οι γιοι του Οιδίποδα “ξυπνούν” μπροστά στους αρχαίους τάφους τους

Στην καρδιά της Θήβας, στους μυστηριώδεις Μυκηναϊκούς Τάφους των Ετεοκλή και Πολυνείκη, ο Δήμος Θηβαίων σε συνεργασία με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, στο πλαίσιο των “Πινδαρείων 2025”, παρουσιάζει τη συναρπαστική λαϊκή όπερα “Στοιχειωμένοι ΙΙ” του Δημήτρη Μαραμή.

Μετά από 43 χρόνια από τους ιστορικούς “Επτά Επί Θήβας” που είχε παρουσιάσει ο Γιάννης Τσαρούχης στον ίδιο τόπο, ο επιβλητικός, αρχαιολογικός χώρος των μυκηναϊκών θαλαμωτών τάφων των Ετεοκλή και Πολυνείκη, μέσα στον αστικό ιστό της πόλης των Θηβών, πρωταγωνιστεί ως ζωντανό, φυσικό σκηνικό, στην νέα εκδοχή του μουσικοθεατρικού έργου του Δημήτρη Μαραμή, αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος του και φέροντας το βάρος της αρχαίας μνήμης.

Στην εξέλιξη της τρίπτυχης λαϊκής του όπερας “Στοιχειωμένοι ΙΙ”, ο συνθέτης Δημήτρης Μαραμής “φέρνει ξανά στη ζωή” τους γιους του Οιδίποδα, Ετεοκλή και Πολυνείκη, μπροστά στους μυκηναϊκούς θαλαμωτούς τάφους τους, μέσα στην καρδιά της πόλης τους.

Δημήτρης Μαραμής – Η δύναμη των έργων και οι ανάγκες της ανθρώπινης ψυχής

Το τρίπτυχο «Στοιχειωμένοι ΙΙ», αποτελείται πλέον από: «Το Ξύπνημα των Ετεοκλή και Πολυνείκη» σε ποίηση Ευριπίδη (Φοίνισσες),  «Το Γιοφύρι της Άρτας» βασισμένο στο ομώνυμο δημοτικό τραγούδι και «Το Στοιχειό της Χάρμαινας» σε ποίηση Σωτήρη Τριβιζά.

Ο ίδιος ο Δημήτρης Μαραμής εξηγώντας την έμπνευση πίσω από το μοναδικό αυτό μουσικό δρώμενο αναφέρει: «Η Παράδοση, ο Μύθος, οι Θρύλοι. Με τα τρία αυτά μουσικοθεατρικά έργα που πηγάζουν από τη δημοτική ποίηση, τους θρύλους και τους μύθους, προσπαθώ να αναδείξω την υπερφυσική διάσταση της παράδοσης και της αρχέγονης μνήμης που είναι καλά κρυμμένη μέσα μας. Η δύναμη των έργων αυτών είναι η αταλάντευτη αλήθεια που κρύβουν κι αναδεικνύουν ταυτόχρονα για την ανθρώπινη ύπαρξη μέσα στους αιώνες και οι βαθιές ανάγκες της ανθρώπινης ψυχής. Κοινό στοιχείο και συνδετικός κρίκος των δύο έργων είναι επίσης η μαγεία, η υπερφυσική τους διάσταση και η συγκινησιακή τους δύναμη, που αγγίζει και γοητεύει τον ακροατή/θεατή καθώς ανασύρει από τα βάθη της ψυχής του τις αρχέγονες μνήμες της ανθρώπινης υπόστασης από το ξύπνημα του νου μέσα από τα σπήλαια έως σήμερα την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Καταγράφω μία ανθρώπινη πολιτισμική ανάγκη που χάνεται στη σύγχρονη και βίαιη βαρβαρότητα.»

Μιλώντας για το φυσικό σκηνικό του χώρου δηλαδή τους Μυκηναϊκούς Τάφους των Ετεοκλή και Πολυνείκη, στην καρδιά της Θήβας, ο Δημήτρης Μαραμής ουσιαστικά “απαντά” στην πρόκληση να συντελεστεί μια καθολική μέθεξη αισθήσεων.

«Με την ευελιξία του μουσικοθεατρικού μου έργου να στήνεται, αντί σε θεατρικούς χώρους, σε εμβληματικές τοποθεσίες με αρχαιολογική και ιστορική βαρύτητα, προσπαθώ να ζωντανέψω τον εκάστοτε φυσικό χώρο, ως έναν ακόμα πρωταγωνιστή της δραματουργικής μουσικής αφήγησης του έργου. Αυτή τη φορά είναι συγκλονιστικό που έχουμε δύο μυκηναϊκούς θαλαμωτούς τάφους, μέσα στην καρδιά του αστικού ιστού της σύγχρονης Θήβας, για τους οποίους μάλιστα φημολογείται πως ανήκαν στους δύο γιους του Οιδίποδα, τους Ετεοκλή και Πολυνείκη, η οποίοι αλληλοσκοτώθηκαν για τη διεκδίκηση του θρόνου, της εξουσίας της Θήβας, σε έναν από τους πρώτους εμφύλιους πολέμους της ιστορίας, τον πόλεμο των “Επτά επί Θήβας“.

Με την μουσική, με το φως, και με την αφήγηση μέσω του μουσικού θεάτρου μίας ιστορίας, ο φυσικός χώρος αποκτά υπόσταση και γίνεται ζωντανό κύτταρο της καλλιτεχνικής έκφρασης. Είναι ένα δεδομένο που καταρχάς εμπνέει πάρα πολύ τους μουσικούς και τους ερμηνευτές που παίζουν στο ίδιο το  έργο, αλλά και το ακροατήριο, στο οποίο δεν παρουσιάζεται απλά ένα μουσικό έργο, αλλά δημιουργείται μία καθολική κατάσταση αισθήσεων με τη μουσική, το χώρο, τους ερμηνευτές, την ιστορία που ξεδιπλώνεται μπροστά τους και τις μνήμες που ξυπνούν από το ίδιο το περιβάλλον.»

Η Θήβα και η τοπική κοινωνία

Αναφορικά με τη Θήβα, την ξεχασμένη πόλη της αρχαίας Ελλάδας, μια πόλη που κατοικείται επί πέντε χιλιετίες, ο Δ, Μαραμής αναφέρει:

«Είναι μία πόλη που πατάει βαθιά στην επικράτεια του μύθου καθώς ήταν η γενέτειρα του ημίθεου ήρωα Ηρακλή και θετή γενέτειρα του θεού Διόνυσου και – παρόλο που η αρχική αδυναμία του να το καταλάβει έμελλε με τραγικό τρόπο να αποδειχτεί μοιραία για αυτόν – του βασιλιά Οιδίποδα.

Ήταν ο τόπος όπου διάλεξε να κατοικήσει ο διάσημος Φοίνικας μετανάστης Κάδμος, στον οποίο ουσιαστικά αποδίδεται η ίδρυσή της, και που ουσιαστικά δεν είχε κάνει το ταξίδι από την ανατολική μεσόγειο στην κεντρική Ελλάδα για να ιδρύσει μία πόλη, αλλά για να σώσει την αδερφή του πριγκίπισσα Ευρώπη η οποία είχε απαχθεί από τον Δία. 

Επίσης τα συμπαγή τείχη της Θήβας, με τις εφτά πύλες, χτίστηκαν από τους δίδυμους γιους του Δία, Αμφίων και Ζήθο. Η Θήβα λοιπόν, όπως από την ίδρυσή της, ήταν πόλη μεταναστών βασιλιάδων, ηρώων και θεών, όπως ο ιδρυτής της Κάδμος από τη Φοινίκη αλλά και ο θεός του οίνου και του θεάτρου ο Διόνυσος από τη Λυδία της Ασίας, έτσι έγινε και εστία των μικρασιατών μεταναστών από την καταστροφή του 1922. »

Ένα άλλο μοναδικό στοιχείο είναι πως με αυτό το φιλόδοξο καλλιτεχνικό εγχείρημα εμπλέκεται ενεργά η τοπική κοινωνία της Θήβας. «Εμπλέκω απλούς ερασιτέχνες ανθρώπους που είναι ενεργοί καλλιτεχνικά όπως τη Δημοτική Χορωδία Θήβας, το Λύκειο των Ελληνίδων Θήβας, την Αστυκράτεια (θεατρική ομάδα), με τις τοπικές χορωδίες της Φωκίδας «Θάμυρις», «Ορφέας» και «Ηχώ», σε καλλιτεχνική συνέργεια με ταλαντούχους, νέους και καταξιωμένους τραγουδιστές όπως τους Νίκο Παπουτσή, Ελένη Δημοπούλου, Νίκο Ζιάζιαρη και Αλέξανδρο Κομνά, Νίκο Κύρτσο και Αλέξανδρο Τζοβάνι μαζί με τους έμπειρους μουσικούς μου.»

Το μοναδικό αυτό μουσικό δρώμενο διοργανώνεται από τον Δήμο Θηβαίων και την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, για τα “Πινδάρεια 2025” σε συνεργασία με τον ΟΠΑΣΤΕ, και επίσημους χορηγούς: τη Μεταλλοβιομηχανία ΕΠ.ΑΛ.ΜΕ. θυγατρική της Metlen, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Στερεάς Ελλάδας, το Επιμελητήριο Βοιωτίας, με τη συμβολή της Εθελοντικής Ομάδας Έρευνας Διάσωσης Δασοπροστασίας.

Συντελεστές:

Μουσική/Σύλληψη: Δημήτρης Μαραμής

Τραγουδιστές:

• Νίκος Παπουτσής – Ελένη Δημοπούλου
• Νίκος Ζιάζιαρης – Αλέξανδρος Κομνάς

Έκτακτη Συμμετοχή:

Νίκος Κύρτσος – Αλέξανδρος Τζοβάνι

Χορωδίες:

• Δημοτική Χορωδία Θήβας – «Ορφέας» Ιτέας (Διδασκαλία Αλέξανδρος Κομνάς)
• «Θάμυρις» Ομίλου Χοροστάσι Ιτέας (Διδασκαλία Ιωάννης Χατζής)
• «Ηχώ» Ωδείου Άμφισσας (Διδασκαλία Ελένη Ιντέρνου)
• Γενική Διεύθυνση Χορωδιών: Αλέξανδρος Κομνάς

Μουσικοί:

Κλαρινέτο: Μίνα Τσάμου, Τρομπέτα: Διονύσης Αγαλιανός, Τρομπόνι: Γιάννης Καΐκης, Κοντραμπάσο: Χρυσάνθη Παγγέλα, Τύμπανα: Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Πιάνο/Μουσική Διεύθυνση: Δημήτρης Μαραμής

Συμμετέχουν:

Λύκειο των Ελληνίδων Θήβας – Αστυκράτεια Θεατρική Ομάδα Θήβας

Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Συρίγος

Σχεδιασμός ήχου: Γιώργος Αλειφέρης

Σχεδιασμός αφίσας: Έφη Γούση