Oxbelly Retreat: Στην καρδιά της Μεσσηνίας γεννιούνται νέα storytelling icons

Στην καρδιά της μεσσηνιακής γης, με φόντο το καλοκαιρινό τοπίο της Πύλου, ολοκληρώθηκε το Oxbelly Retreat 2025, η ετήσια συνάντηση σεναριογράφων και συγγραφέων από όλο τον κόσμο, που φέτος συμπλήρωσε τα δέκα της χρόνια.

Η διοργάνωση που πήρε το όνομά της από την παραλία της Βοϊδοκοιλιάς, έχει πλέον καθιερωθεί ως διεθνής θεσμός στον χώρο του κινηματογράφου και της λογοτεχνίας – μια συνάντηση αφιερωμένη στην ανταλλαγή ιδεών, την εμβάθυνση της τέχνης των συμμετεχόντων και τη διεύρυνση των καλλιτεχνικών τους οριζόντων, μέσα από τον διαπολιτισμικό διάλογο.

Το 2025 Oxbelly Retreat έφερε κοντά δημιουργούς από τον χώρο του κινηματογράφου και της λογοτεχνίας από όλο τον κόσμο, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα να βρεθούν μαζί σε έναν κοινό χώρο και να ανταλλάξουν ιδέες, να εξερευνήσουν τη δύναμη της αφήγησης και να συμμετάσχουν σε εντατικά εργαστήρια υπό την καθοδήγηση καταξιωμένων επαγγελματιών.

Το Oxbelly Retreat φέτος περιλάμβανε δύο προγράμματα, αυτό των Σεναριογράφων (Screenwriters Program), το οποίο απευθύνεται σε σεναριογράφους-σκηνοθέτες που εργάζονται πάνω στη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία τους, και αυτό των Συγγραφέων Μυθοπλασίας (Fiction Writers Program), που υποστηρίζει αδημοσίευτα διηγήματα και μυθιστορήματα. Τα καθημερινά εργαστήρια για κάθε πρόγραμμα διεξάγονταν ξεχωριστά, ενώ το απογευματινό και βραδινό πρόγραμμα ήταν αφιερωμένο σε κοινές δραστηριότητες για τους συμμετέχοντες, τους συμβούλους και τους προσκεκλημένους – με προβολές ταινιών, λογοτεχνικές αναγνώσεις και ανοιχτές συζητήσεις.

Από τις στιγμές που ξεχώρισαν από το φετινό Oxbelly Retreat, είναι η συζήτηση της συγγραφέως και μεταφράστριας Emily Wilson, με την διαχειρίστρια του International Booker Prize Fiammetta Rocco, με θέμα τη μετάφραση και διασκευή της Ιλιάδας. Η Wilson μίλησε για τη σημασία του ρυθμού και της προφορικής παράδοσης στη μετάφραση του έπους, ενώ διάβασε και απέδωσε δραματουργικά αποσπάσματα από την Ιλιάδα, ζωντανεύοντας την ένταση και τη δύναμη των ομηρικών στίχων μέσα από τη φωνή της.

Εξίσου συναρπαστικές ήταν οι δύο ομιλίες και αναγνώσεις από τους συμβούλους του Προγράμματος Συγγραφέων Μυθοπλασίας, της Namwali Serpell με τίτλο Stretching Your Voice, και του Ishmael Beah με τίτλο Living in Strange Times. Οι ομιλίες αυτές ανέδειξαν το πώς οι προσωπικές μας ιστορίες και οι αμέτρητες εμπειρίες μας – από τις πιο εσωτερικές στιγμές έως τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα της ζωής μας – διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο εκφραζόμαστε μέσω της γραφής.

Μια ακόμη συζήτηση που κέντρισε το ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων ήταν αυτή που πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στην πολυβραβευμένη σκηνοθέτρια Annemarie Jacir και τον Ben Frost, συνθέτη της νέας της ταινίας Palestine ‘36. Με τίτλο «Επινοώντας την ακουστική γλώσσα», η κουβέντα επικεντρώθηκε στη συνεργασία τους και τη δημιουργική τους διαδικασία — στο πώς ο Frost ξεκίνησε να συνθέτει χωρίς να έχει στα χέρια του το τελικό σενάριο και στο πώς ταξίδεψε στην Παλαιστίνη για να “ακούσει” το περιβάλλον και να απορροφήσει τις ηχητικές υφές που τελικά ενέπνευσαν τη μουσική της ταινίας.

Ξεχωριστή στιγμή αποτέλεσε και η προβολή της ταινίας Το Πιάνο της Jane Campion, παρουσία της δημιουργού, καθώς και η συζήτηση που ακολούθησε, με συντονίστρια τη σκηνοθέτιδα Maura Delpero. Η Campion μίλησε με ειλικρίνεια για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων – αυτό που εκτιμήθηκε από το κοινό περισσότερο απ’όλα, ήταν οι στοχασμοί της πάνω σε όσα της αποκάλυψε η ίδια η διαδικασία της σκηνοθεσίας και δημιουργίας της ταινίας. Δεν στάθηκε στις διακρίσεις ή την αναγνώριση· επέλεξε να μοιραστεί όσα η ίδια έμαθε μέσα από την πράξη της δημιουργίας.

Από τις κορυφαίες στιγμές του Retreat ήταν η πρώτη προβολή — μετά την πρεμιέρα στις Κάννες — του Nouvelle Vague του Richard Linklater. Το Oxbelly Retreat 2025 ολοκληρώθηκε με μια ζωντανή συζήτηση και Q&A με τον ίδιο τον Linklater, σε συντονισμό του Radu Jude, η οποία χαρακτηρίστηκε από πολλούς επαγγελματίες του χώρου ως μία από τις πιο αξιομνημόνευτες: διορατική, ειλικρινής και απολαυστικά χιουμοριστική.

Το Πρόγραμμα Σεναριογράφων διηύθυνε ο βραβευμένος Ρουμάνος σκηνοθέτης Radu Jude (Do Not Expect Too Much from the End of the World), ενώ το Πρόγραμμα Συγγραφέων Μυθοπλασίας, το οποίο φέτος συμπλήρωσε τρία χρόνια, είχε επικεφαλής τον Chigozie Obioma (The Road to the Country), δύο φορές υποψήφιο για το Booker Prize.

Vangelis Patsialos

Μιλώντας για την εμπειρία του στο 2025 Oxbelly Retreat και για την ουσία του προγράμματος των Σεναριογράφων, ο Radu Jude δήλωσε:

“Το να μη νιώθεις άβολα, ακούγοντας κάποιον να αμφισβητεί την αξία των ιδεών σου, είναι κάτι που κατακτάται με τον καιρό. Όσο περισσότερο εκτίθενται οι ιδέες σου στις ιδέες των άλλων, τόσο πιο πολύ εξοικειώνεσαι με τη διαδικασία και τόσο πιο εύκολα την δέχεσαι. Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να καλλιεργήσουμε εμείς, οι σύμβουλοι του Oxbelly Retreat: όχι να υποδείξουμε στους συναδέλφους μας τι να κάνουν ή τι να αποφύγουν — κάτι τέτοιο δεν θα τους ήταν ουσιαστικά χρήσιμο, ούτε θα το θεωρούσαμε σωστό. Άλλωστε, μιλάμε για σεναριογράφους και σκηνοθέτες, όχι για φοιτητές. Είναι συνάδελφοι — η μόνη μας διαφορά είναι πως κουβαλάμε λίγη παραπάνω εμπειρία”.

Από την πλευρά του ο Chigozie Obioma ανέφερε χαρακτηριστικά:

“Το Oxbelly Retreat αποτελεί για μένα ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, γραμμένο με διαφορετικούς κώδικες, βιώματα και φωνές. Το πρόγραμμα των Συγγραφέων ξεχωρίζει για την εξαιρετική του ποικιλομορφία. Φέτος, οι δέκα συμμετέχοντες εκπροσώπησαν επτά διαφορετικές χώρες, δημιουργώντας ένα γόνιμο πλαίσιο διαπολιτισμικής και διακαλλιτεχνικής ανταλλαγής. Το πρόγραμμα ενισχύεται ακόμη περισσότερο με την συνύπαρξη σεναριογράφων, σκηνοθετών, ποιητών, ζωγράφων κλπ. στον ίδιο χώρο, μια σπάνια ευκαιρία σύμπραξης διαφορετικών μέσων και αφηγηματικών προσεγγίσεων. Πρόκειται για ένα ευρύ και ανοιχτό πεδίο αφήγησης, παραδόσεων και ιδεών.

Και συνέχισε αναφέροντας: “Το Retreat είναι ένας τόπος όπου μπορεί κανείς να αποκομίσει κάτι απρόσμενο και να φύγει με κάτι βαθιά προσωπικό. Σε προσωπικό επίπεδο, δουλεύω ένα μυθιστόρημα το οποίο είναι σχεδόν ολοκληρωμένο. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της Emily Wilson, μου συνέβη απροσδόκητα η εσωτερική εκείνη αποκωδικοποίηση που μου επέτρεψε να ξεκλειδώσω το υπόλοιπο 20%. Το βιβλίο πλέον θα ολοκληρωθεί αβίαστα — έτσι απλά, επειδή άκουσα την Emily να μιλάει για τη δουλειά της”.

Στο Πρόγραμμα Σεναριογράφων επιλέχθηκαν και συμμετείχαν οι: Fradique – Hold Time For Me (Ανγκόλα), Vatche Boulghourjian – The Marches (Λίβανος/ΗΠΑ), Ana Endara & Pilar Moreno – Victoria in the Clouds (Παναμάς/Ισπανία), Amanda Nell Eu – Lotus Feet (Μαλαισία), Γιώργος Γούσης & Βασίλης Δανέλλης – African Grey (Ελλάδα), Federico Luis & Matías Fernández Burzaco – The Dog Trainer (Αργεντινή/Ιταλία, Αργεντινή), Christina Tynkevych – All Clear (Ουκρανία) και David Vajda – Egon Buys Air Conditioning – Working Title (Γερμανία/Αυστρία).

Στο Πρόγραμμα Συγγραφέων επιλέχθηκαν και συμμετείχαν οι: Kosoluchi Agboanike (Νιγηρία), Joshua Chizoma (Νιγηρία), Tomás Fleck (Βραζιλία), Vida James (ΗΠΑ), Toby Lloyd (Ηνωμένο Βασίλειο), Κατερίνα Μαλακατέ (Ελλάδα), Ashni Mohnot (Ινδία), Naheed Phiroze Patel (ΗΠΑ), Sima Qunsol (Ιορδανία) και April Yee (ΗΠΑ).

Ανάμεσα στους ειδικούς προσκεκλημένους και συμβούλους του φετινού Oxbelly Retreat ήταν (αλφαβητικά) οι: Ali Abbasi, Michael Almereyda, Kenzie Allen, Δημήτρης Αθηρίδης, Ishmael Beah, Jane Campion, Maura Delpero, Nicole Dennis-Benn, David Ebershoff, Ben Frost, Adrian Ghenie, Annemarie Jacir, Katie Kitamura, Richard Linklater, Αλεξάνδρα Ματθαίου, Kleber Mendonça Filho, Olivier Père, Fiammetta Rocco, Emma Shercliff, Tanya Seghatchian, Namwali Serpell, Εύα Στεφανή, Eskil Vogt, Emily Wilson, Gaby Wood κ.α.

Η φετινή διοργάνωση συγκέντρωσε πάνω από 2.300 αιτήσεις από storytellers 120 διαφορετικών εθνικοτήτων, με τη διαδικασία επιλογής να πραγματοποιείται από ένα διεθνές δίκτυο 60 κριτών.

“Κάθε καλλιτέχνης που συμμετείχε στο φετινό Retreat, είτε ήταν η πρώτη φορά που ταξίδευε εκτός της πατρίδας του, είτε είχε ήδη διακριθεί με πολλά Όσκαρ, συνέβαλε ουσιαστικά στη σύνθεση του πολιτισμικού μωσαϊκού πάνω στο οποίο χτίζονται τα προγράμματά μας”, ανέφερε η Caroline Von Kühn, Executive Director της Oxbelly. Και συνέχισε λέγοντας “Χάρη σε αυτή τη συνύπαρξη, κάθε καλλιτέχνης που επιλέχθηκε για να συμμετάσχει στο Retreat έφυγε νιώθοντας ισότιμος συνομιλητής με τους συμβούλους και τους ειδικούς προσκεκλημένους. Έτσι πιστεύουμε πως δημιουργείται μια κοινότητα που ενθαρρύνει ουσιαστικά τον πειραματισμό και τη συνεργασία, και βοηθά να διευρυνθεί ο τρόπος που προσεγγίζεται η αφήγηση.”.

Ο Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός Oxbelly ιδρύθηκε το 2015 από τον παραγωγό και ιδρυτή της Faliro House Χρήστο Β. Κωνσταντακόπουλο, για να στηρίξει δημιουργούς από όλο τον κόσμο μέσω του ετήσιου Retreat στο Costa Navarino, και για να ενισχύσει την ελληνική κινηματογραφική σκηνή μέσω δράσεων σε όλη τη χώρα.

Το Oxbelly Retreat υλοποιείται χάρη στη στήριξη του ιδρυτικού συνεργάτη Faliro House, του συνεργάτη φιλοξενίας Costa Navarino και του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακοπούλου. Πρόσθετη υποστήριξη για τους υποτρόφους του 2025 παρείχαν οι: Ανώνυμος δωρητής, Grace Lay από την LinLay Productions, Greg Beauchamp της Bindery Films, Ann Lewnes και Funa Maduka από την palmtrees.

Με το τέλος της φετινής διοργάνωσης, αναμένονται και οι ημερομηνίες διεξαγωγής του Oxbelly Retreat 2026, οι οποίες πρόκειται να γίνουν γνωστές το ερχόμενο φθινόπωρο με την ανακοίνωση του Open Call. Το Oxbelly παραμένει αφοσιωμένο στη δέσμευσή του να προσφέρει προγράμματα χωρίς κόστος συμμετοχής, καλύπτοντας πλήρως όλα τα έξοδα των επιλεγμένων συμμετεχόντων.