Τα μυστικά της Ύδρας μέσα από 28 εικαστικά έργα

Το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας παρουσιάζει τη νέα ατομική έκθεση της Βάσως Τρίγκα με τίτλο «Γραφές και Χάρτες», που περιλαμβάνει 28 νέα ζωγραφικά έργα και ισάριθμα κεραμικά αντικείμενα, τα οποία διαμορφώνουν έναν ενιαίο, ποιητικό και αισθητηριακό χάρτη μνήμης, περιπλάνησης και εσωτερικής τοπιογραφίας.

Όπως σημειώνει η επιμελήτρια Ίρις Κρητικού, η Βάσω Τρίγκα συνδυάζει στα έργα της την χειρονομιακή πυκνότητα της ζωγραφικής γραφής με τη στοχαστική καταγωγή της ύλης. Τοπία και μορφές, φόρμες οργανικές και γεωμετρικές, σκιές, φυτά και πέτρες γίνονται αποτυπώματα του βλέμματος και εφαλτήρια ενσυνείδητης συγκίνησης. «Τα έργα της είναι οι διαστρωματώσεις ενός εσωτερικού ταξιδιού και η κάθε φορά επιστροφή στο φαντασιακό τοπίο μιας εμπειρίας που έχει τη δική της υλικότητα», γράφει χαρακτηριστικά.

Γιατί Ύδρα; Τι σημαίνει για εσάς αυτός ο τόπος;

Μερικά ζητήματα δεν εξηγούνται με τη λογική, όσο κι αν μπορεί κανείς να παραθέσει λογικά επιχειρήματα. Από μικρή ηλικία, η Ύδρα με μαγνήτιζε και μου έδινε την αίσθηση ότι φέρει το παρελθόν και το μέλλον την ίδια στιγμή που πατάς το πόδι σου στο βράχο της.

Εκεί συναντάς ανθρώπους που, ακόμη κι αν δεν τους έχεις γνωρίσει προσωπικά, αφήνουν αποτύπωμα δημιουργίας — πολίτες του κόσμου, που ακουμπούν την αύρα τους στις πλαγιές του νησιού. Παρατηρώ πολύ τους ανθρώπους μέσα στο φυσικό τοπίο, όπου κι αν βρεθώ. Η Ύδρα μορφολογικά και αισθητικά με γοητεύει πάντα, με «καλεί» κάθε χρόνο. Πώς να μη θελήσω να υπάρξω καλλιτεχνικά πάνω της, ειδικά σε έναν χώρο που ταυτίζεται απόλυτα με αυτό που είναι;

Ποια ήταν η πρώτη μορφή τέχνης με την οποία ασχοληθήκατε και πώς προέκυψαν οι άλλες προοδευτικά;

Η ζωγραφική —σχέδιο και χρώμα πάνω σε μια πρόσφορη επιφάνεια— ήταν αυτή που με χαρακτήρισε από τα σχολικά μου χρόνια. Στα νομικά μου βιβλία υπήρχαν πάντα σχέδια στα κενά των σελίδων και έφτιαχνα αφίσες για την Πανεπιστημιακή Λέσχη.

Στα επτά χρόνια ελεύθερων εργαστηρίων που ακολούθησαν τις νομικές μου σπουδές, δούλεψα με σχέδιο, σύνθεση, μεικτές τεχνικές, λάδια, μελάνια, μολύβια, κάρβουνα. Η ζωγραφική γέννησε εικόνες που, καθώς εκτίθεντο, άρχισαν να αποκαλύπτουν στους θεατές νέα ερεθίσματα. Κάθε νέα εικαστική πρόταση πηγάζει από την κίνηση του χεριού και δεν προκύπτει από αυστηρά προσχέδια ή προσχεδιασμένες χρωματικές επιλογές — όλα διαμορφώνονται εκείνη τη στιγμή, καθώς το μάτι ελέγχει την τελική μορφή.

Μιλάτε για μνήμη στα έργα σας. Πώς την εννοείτε;

Το έργο συμβαίνει αναπόδραστα και δεν μπορεί παρά να φέρει μια προσωπική μνήμη αίσθησης.

Έχει συναίσθημα το χρώμα για εσάς;

Το χρώμα και η τονική του θέση στο έργο είναι μια καθαρά ιδιοσυγκρασιακή επιλογή του ζωγράφου. Το χρώμα δεν διδάσκεται, μου έλεγαν παλαιότεροι σημαντικοί καλλιτέχνες. Το μπλε με εξουσιάζει και το λατρεύω συγχρόνως. Συχνά ακούω θετικά σχόλια για τον τρόπο που χειρίζομαι το χρώμα. Το άσπρο και το μαύρο έχουν τη δική τους αυτοδυναμία: καθορίζουν χώρους και ατμόσφαιρες.

Το χρώμα που τοποθετείται δίπλα σε άλλο, μεταμορφώνεται και καθορίζει σαν κομμάτι παζλ το τελικό αποτέλεσμα. Αν υπάρχει «χρωματική ταυτότητα» ενός ζωγράφου, τότε πιστεύω πως ναι — είναι κι αυτό ένα μέσο αναγνώρισης της προσωπικότητας του δημιουργού.

Κάθε έργο αφηγείται μια ιστορία;

Κάθε έργο αφηγείται την ιστορία που αποκαλύπτεται στον εκάστοτε θεατή. Εγώ δίνω μια εκδοχή — μια πρόταση. Όμως θα ήταν κρίμα να εγκλωβιστεί κανείς μόνο σε αυτή.

Αλλάζετε συχνά την αρχική σας σύλληψη στην πορεία; Υπάρχουν στιγμές μπλοκαρίσματος;

Η αρχική σύλληψη έχει σθένος και δεν αλλάζει εύκολα. Το τέλος του έργου δεν το γνωρίζω από πριν — έρχεται για μένα αποκαλυπτικά. Στιγμές μπλοκαρίσματος υπάρχουν. Με οδηγούν στο να πάρω χρονική απόσταση από το έργο και ίσως να ξεκινήσω κάτι νέο. Η πολύωρη κόπωση και η ανυπομονησία να φτάσω σε ένα σημείο που να με ικανοποιεί από κάθε άποψη, μπορεί να προκαλέσουν τέτοια μπλοκαρίσματα. Συνήθως λύνονται γρήγορα.

Έχετε ακούσει σχόλια για τα έργα σας που δεν περιμένατε;

Έχω ακούσει κάθε πιθανό σχόλιο με ενδιαφέρον. Πάντα με κρατούν σε περιέργεια και τα λαμβάνω υπόψη, εφόσον με κεντρίσουν με την οπτική τους. Κάθε έργο είναι και ένα άλλο έργο για τον κάθε θεατή και με ενδιαφέρει πολύ να μαθαίνω πώς προσλαμβάνεται από άλλα μάτια.

Οι διαφορετικές μορφές τέχνης με τις οποίες εκφράζεστε συνδέονται με τη διάθεσή σας;

Η δημιουργία —είτε ζωγραφική, είτε κεραμική, είτε φωτογραφία, είτε μεικτή τεχνική— αφήνει την ψυχολογία ή τη διάθεση της στιγμής πέρα από το επίκεντρο της προσοχής μου. Αυτό που συμβαίνει τη στιγμή της πράξης έχει ευεργετική δύναμη. Ο χρόνος μετουσιώνεται σε ένα μοναδικό αποτέλεσμα που δεν επαναλαμβάνεται.