Αυτή η Πτήση προς Κόσοβο έχει καθυστέρηση λόγω κρατικών παρεμβάσεων

Ο Ένκε Φεζολλάρι ανήκει στους καλλιτέχνες που αντιμετωπίζουν το θέατρο ως χώρο πολιτικής και κοινωνικής παρατήρησης, χωρίς διδακτισμό και χωρίς εύκολες απαντήσεις. Με διαδρομή τόσο ως ηθοποιός όσο και ως σκηνοθέτης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, επιστρέφει για δεύτερη σεζόν από τις 22 Δεκεμβρίου και για 6 παραστάσεις κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 στο Θέατρο Noūs- Creative space με την κωμωδία «ΠΤΗΣΗ/ΚΟΣΟΒΟ» του Γιετόν Νεζίραϊ.

Ο Γιετόν Νεζίραϊ είναι μία από τις πιο εμβληματικές και αμφιλεγόμενες φωνές της σύγχρονης κοσοβάρικης δραματουργίας. Έχει κατηγορηθεί κατά καιρούς για κυνισμό, ειρωνεία, προκλητικότητα και «αντεθνική» στάση, ενώ το έργο του μοιάζει να τρέφεται από τη σύγκρουση με τον εθνικισμό, τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό και την πολιτική υποκρισία που συχνά ντύνεται με τον μανδύα της ανεξαρτησίας και της ιστορικής δικαίωσης.

Το έργο «ΠΤΗΣΗ/ΚΟΣΟΒΟ» αξιοποιεί το χιούμορ για να μιλήσει για την εξουσία, τον εθνικισμό και τη θέση της τέχνης μέσα στους πολιτικούς μηχανισμούς. Τοποθετείται στο Εθνικό Θέατρο του Κοσόβου, λίγο πριν από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας. Ένας θίασος ενώ κάνει πρόβες τον “Περιμένοντας τον Γκοντό” καλείται αιφνιδιαστικά να εγκαταλείψει το έργο του, καθώς μέσω του Γραμματέα Αθλητισμού, τους ανακοινώνεται από το Πρωθυπουργικό Γραφείο ότι πρέπει να ετοιμάσουν ένα νέο έργο, γραμμένο από τον σκηνοθέτη, που θα αφηγείται όλη την ιστορία του Κοσόβου και θα παρουσιαστεί την Ημέρα της Ανεξαρτησίας—όποτε κι αν αυτή έρθει, καθώς είναι «κρατικό μυστικό».

Και η περιπέτεια ξεκινά με ήρωες μία πρωταγωνίστρια που ονειρεύεται να παίξει την Σκάρλετ Ο’ χάρα στο Μπρόντγουεϊ, έναν παρακμιακό πρωταγωνιστή που πίνει ρακές, παίζει τον Ληρ και απατά την γυναίκα του, έναν φαντασμένο σκηνοθέτη που λαχταρά την επιτυχία και επιδιώκει να γίνει Καλλιτεχνικός Δ/ντής, έναν τεχνικό σκηνής που θέλει να γίνει Ήρωας και Διπλωμάτης, έναν Γραμματέα Αθλητισμού που θέλει να γίνει Υπουργός και έναν Πρωθυπουργό… ο οποίος -ό,τι και να γίνει- παραμένει Πρωθυπουργός.

Ο Νεζίραϊ χτίζει χαρακτήρες-τύπους που λειτουργούν ως φορείς μιας συλλογικής κατάστασης: καλλιτέχνες παγιδευμένους ανάμεσα στα όνειρά τους και στις επιταγές της εξουσίας, κρατικούς λειτουργούς που ανεβαίνουν ιεραρχικά χωρίς να αλλάζουν ουσία, και μια πολιτική ηγεσία που παραμένει σταθερά αμετακίνητη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει πως δεν εστιάζει τόσο στη ψυχοσύνθεση των ηρώων, όσο στη μηχανική των σχέσεων, κάτι που εξυπηρετεί τη σατιρική του στόχευση.

Η σκηνοθεσία και οι ερμηνείες

Η σκηνοθεσία του Ένκε Φεζολλάρι κρατά ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και την πολιτική αιχμή και στήνει μία τρελή παράσταση που προκαλεί αβίαστα το γέλιο, συχνά από την αναγνώριση καταστάσεων που θυμίζουν οικεία –όχι μόνο βαλκανικά– πολιτιστικά και πολιτικά περιβάλλοντα.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσιάζει το πώς η παράσταση αναδεικνύει την έννοια της «ανεξαρτησίας». Η τέχνη εμφανίζεται εδώ όχι ως αυτόνομη δύναμη, αλλά ως πεδίο διαπραγμάτευσης, όπου οι καλλιτέχνες καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα στην προσωπική τους αλήθεια και στις επιταγές της επίσημης ιστορίας.

Το υποκριτικό σύνολο (Αγγελική Καρυστινού, Κυριάκος Κοσμίδης, Απόστολος Μαλεμπιτζής, Γιάννης Ντάσιος, Ένκε Φεζολλάρι) λειτουργεί συλλογικά με τη μουσική, τον σκηνικό χώρο και τα οπτικά στοιχεία να υποστηρίζουν τη δράση χωρίς να την επισκιάζουν. Οι ερμηνείες λειτουργούν συλλογικά και υπηρετούν τον τόνο της παράστασης χωρίς εξάρσεις.

Η παράσταση χωρίς να επιχειρεί να καταγγείλει ή να διδάξει, χρησιμοποιεί τη σάτιρα για να φωτίσει τους μηχανισμούς εξουσίας και τις αντιφάσεις της πολιτιστικής πολιτικής. Μια κωμωδία με πολιτική συνείδηση, που προτείνεται με μέτρο και χωρίς ανάγκη υπερθετικών.