Αλεξάνδρεια: Η πόλη που έγινε παράσταση, όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις

Η Αλεξάνδρεια, η θρυλική πόλη-σύμβολο, ζωντανεύει από τις 14 Νοεμβρίου στο Θέατρο Παλλάς μέσα από τη νέα μεγαλοπρεπή σκηνική δημιουργία του Φωκά Ευαγγελινού, σε πρωτότυπο κείμενο της Ζέτης Φίτσιου. Ένα έργο που μας ταξιδεύει στην αιώνια αυτή πόλη, αναβιώνοντας τη μαγεία της εποχής μέσα από μια φλογερή ερωτική ιστορία.

Η Αλεξάνδρεια του Μεσοπολέμου μετατρέπεται σε σκηνικό ενός κόσμου γεμάτου αντιθέσεις — εκεί όπου διαφορετικές κουλτούρες και εθνικότητες συνυπάρχουν και συγκρούονται. Στο ταραχώδες πολιτικό σκηνικό της Μέσης Ανατολής, τα παιχνίδια εξουσίας φτάνουν στα άκρα: Άγγλοι, Γάλλοι, Άραβες και Εβραίοι διεκδικούν την κυριαρχία τους, απλώνοντας τις σκιές της πολιτικής πάνω στις προσωπικές ζωές.

Μέσα από τις αναμνήσεις μιας γυναίκας, η πόλη αποκαλύπτεται σαν ένας ζωντανός οργανισμός, γεμάτος ιστορία, αισθήματα και ατμόσφαιρα. Οι δρόμοι της, οι ήχοι της, το φως του ήλιου και η ανατολή της, μεταμορφώνονται σε ένα υπερθέαμα που συνδυάζει τη μουσική, την ποίηση και το θέατρο.

Με την σκηνοθετική καθοδήγηση του Φωκά Ευαγγελινού και τις μουσικές της Ευανθίας Ρεμπούτσικα, η παράσταση αναδεικνύει τη μαγεία αυτής της μοναδικής πόλης, φέρνοντας στο προσκήνιο τη δύναμη των ανθρώπινων σχέσεων και τη σύνδεση του παρελθόντος με το σήμερα.

Ο Ιωάννης Παπαζήσης, ένας εκ των πολλών πρωταγωνιστών του έργου μας ξεναγεί στην παράσταση αυτή λέγοντας “η Αλεξάνδρεια είναι ένα ολοκαίνουριο έργο που έγραψε η Ζέτη Φίτσιου. Η σύλληψη και η σκηνοθεσία ανήκει στον Φωκά Ευαγγελινό, που υπήρξε δάσκαλός μου στο Εθνικό Θέατρο”.

Η ιστορία…

“Η ιστορία ξεκινάει από το 1960 και μεταφέρει το κοινό στην κοσμοπολίτικη πόλη της Αλεξάνδρειας -που φιλοξενούσε ανθρώπους από πολλές διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς- μέσω των αναμνήσεων της κεντρικής ηρωίδας, της Άννας, που την υποδύεται η Άννα Μάσχα στο σήμερα και η Εριέττα Μανούρη στο παρελθόν. Η καταστροφή της πόλης, οι πολιτικές διαμάχες της εποχής και ένας μεγάλος έρωτας σημάδεψαν τη ζωή της” αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ι. Παπαζήσης.

Και συνεχίζει: “Στο ταραχώδες αυτό πολιτικό σκηνικό της Μέσης Ανατολής, τα πολιτικά παιχνίδια της εποχής απεικονίζονται από τους ίδιους τους ήρωες που “εκπροσωπούν” μία χώρα. Για παράδειγμα, εγώ υποδύομαι έναν Άγγλο αξιωματικό της βρετανικής κυβέρνησης. Τότε η Αλεξάνδρεια βρισκόταν υπό βρετανική κατοχή γεγονός που με καθιστούσε ουσιαστικά άρχοντα της πόλης. Στο έργο είναι σαν να εκπροσωπώ το κράτος μου. Η στάση του χαρακτήρα μου στη ζωή και τον έρωτα μοιάζει πολύ με την στάση ενός κράτους, που δεν δείχνει τις αδυναμίες του ή τα προσωπικά του θέλω. Όταν διεκδικεί τον έρωτα, το θεωρεί αυτονόητο, γιατί το βλέπει σαν κάτι που του ανήκει. Υπάρχει μια φράση του χαρακτήρα μου που λέει: “Σε θέλω γιατί μου αρέσει να κατακτώ ό,τι επιθυμώ να κατακτώ”. Αυτή η φράση δεν έχει προσωπικό χαρακτήρα, είναι φράση κράτους. Η κυριαρχία, δηλαδή. Αυτό δεν το λέει απλά κάποιος άνθρωπος, το λέει ένα κράτος. Μόνο ο Τραμπ, ίσως μπορεί να το πει αυτό σαν άνθρωπος”.

Ο έρωτας…

“Ο έρωτας διατρέχει το έργο απ΄άκρη σ΄άκρη, άλλωστε αποτελεί θεμέλιο της μυθοπλασίας τόσο στη θεατρική και την κινηματογραφική σκηνή όσο και στην τηλεόραση. Όπως έλεγε και ο αείμνηστος Μανούσος Μανουσάκης, «Χωρίς έρωτα, ποιος ο λόγος να παρακολουθήσεις κάτι;»

Η κύρια απειλή προέρχεται από μένα, που αντιπροσωπεύω τον κατακτητή. Προσπαθώ να κατακτήσω και να καταστρέψω αυτόν τον έρωτα, και εν μέρει, ίσως να τα καταφέρω.
Το έργο είναι γεμάτο συμβολισμούς, που δίνουν βάθος και πολυπλοκότητα στην αφήγηση, προσφέροντας μια πλούσια και πολυεπίπεδη εμπειρία στο κοινό” αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ι. Παπαζήσης.

Οι χαρακτήρες

“Οι χαρακτήρες, παρά τις διαφορετικές τους καταβολές και κουλτούρες, συνδέονται μέσα από την κοινή τους σχέση με την Αλεξάνδρεια. Στην πόλη αυτή ζούσαν Αιγύπτιοι, Βρετανοί, Γάλλοι, Έλληνες — ένα μωσαϊκό εθνικοτήτων. Κάθε χαρακτήρας και κάθε οικογένεια έχει έναν σαφή ρόλο, και μέσα από τις διαφορές και τις αντιθέσεις τους αναδεικνύεται η αλληλεπίδραση και η κοινότητα. Όπως μια χώρα διεκδικεί τα δικαιώματά της, έτσι και οι οικογένειες της παράστασης προσπαθούν να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους. Οι διεκδικήσεις όμως φέρνουν σύγκρουση, ένταση και αναδεικνύουν τις ανθρώπινες αντιφάσεις, δημιουργώντας ένα ζωντανό σκηνικό όπου οι προσωπικές και συλλογικές επιδιώξεις μπλέκονται αδιάκοπα” αναφέρει.

Η επιλογή της πόλης της Αλεξάνδρειας, αλλά και του Ιωάννη Παπαζήση

Ο Ι. Παπαζήσης εξηγεί πως “ο Φωκάς Ευαγγελινός ήθελε να δημιουργήσει ένα έργο για την Αλεξάνδρεια, να φέρει στη σκηνή τις εικόνες και τις μυρωδιές εκείνης της εποχής, να ζωντανέψει την πόλη με καλλιτεχνικό πάθος.

Τι με ώθησε εμένα να ακολουθήσω το όραμά του που δεν είχα καμία προσωπική συναισθηματική εμπλοκή με το έργο; Με ώθησε η ίδια η προσέγγισή του. Στην πρώτη μας συνάντηση, ένιωσα το πάθος, το μέγεθος του οράματος, τη ζεστασιά και την ανάγκη του να υπάρξει μέσα σε όλο αυτό”.

Η πρωτότυπη γραφή της Ζέτης Φίτσιου

Ιδιαίτερα κολακευτικά είναι τα λόγια του πρωταγωνιστή για τη συγγραφέα του έργου “Είχα ακούσει για το “Μίξερ”, το έργο- επιτυχία της Ζέτης Φίτσιου, αλλά δεν το είχα δει. Όταν όμως γνωρίστηκα μαζί της και διάβασα την Αλεξάνδρεια, κατάλαβα το μέγεθός της.

Έχει πολλά να δώσει σαν συγγραφέας τα επόμενα χρόνια και πιστεύω ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο. Όταν αρχίζει να φαίνεται η δουλειά κάποιου, σημαίνει ότι έχει κάτι να προσφέρει. Το έργο που έχει γράψει για την Αλεξάνδρεια είναι πραγματικά πολύ όμορφο.

Πώς συνδέεται η Αλεξάνδρεια του τότε με την Ελλάδα του σήμερα;

Η απάντηση του Ι. Παπαζήση είναι πολύ σαφής: “Τα πολιτικά και τα προσωπικά ζητήματα που υπήρχαν τότε στην Αλεξάνδρεια, μοιάζουν πολύ με τα σημερινά. Η ένταση των πολιτικών γεγονότων και οι διεκδικήσεις μεγάλων κρατών παραμένουν ίδιες μέχρι και σήμερα. Τα “θέλω” των μεγάλων κρατών, η διαρκή τους ανάγκη να κυριαρχούν και να κερδίζουν σε αυτόν τον άμοιρο πλανήτη, είναι κάτι που διαρκώς επανέρχεται.

Το έργο έχει σαφέστατα, πολύ έντονη πολιτική χροιά. Δεν θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω ως ένα ελαφρύ, συναισθηματικό, ερωτικό έργο. Ο πυρήνας είναι μεν ο έρωτας, αλλά είναι καθαρά πολιτικό έργο που χρησιμοποιεί τον έρωτα για να αναφερθεί στα ισχυρά γεγονότα που συνέβησαν τότε”.

Η μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα

“Δεν υπήρχε πιο κατάλληλη επιλογή από αυτήν της Ευανθίας Ρεμπούτσικα για τη μουσική επένδυση της παράστασης”, αναφέρει χαρακτηριστικά και συνεχίζει “αξίζει κάποιος να έρθει στην παράσταση μόνο και μόνο για να ακούσει τις μουσικές της. Είναι πολύ σπουδαίες, όπως σπουδαίοι είναι και οι ηθοποιοί που τραγουδούν. Η Ελένη Καρακάση για παράδειγμα είναι μια σπουδαία τραγουδίστρια για μένα. Ακολούθως, οι στίχοι του Άρη Δαβαράκη ακολουθούν τα γεγονότα και όσα συμβαίνουν στο έργο μας”.

Και επιτέλους, κάτι καινούριο στο θεατρικό τοπίο

Για τον Ιωάννη Παπαζήση, “η Αλεξάνδρεια είναι μία πολύ φρέσκια παράσταση, μολονότι διαδραματίζεται σε εποχές που τις έχουμε αγγίξει κυρίως μέσω του σινεμά και της τηλεόρασης. Τα τελευταία χρόνια έχουμε μια κάποια νοσταλγία για το παρελθόν, αλλά το συγκεκριμένο θέμα, το άρωμα εκείνης της πόλης, της εποχής και του τοπίου, δεν το έχουμε συλλάβει ακόμα.

Έχουμε ακούσει πολλά για τη Σμύρνη για παράδειγμα, αλλά για την Αλεξάνδρεια που είναι και ένα πιο ουδέτερο έδαφος για εμάς τους Έλληνες, όχι”.

Το θέατρο Παλλάς

Τέλος, ο Ιωάννης Παπαζήσης μιλά για τη σκηνική μεταφορά αυτών των γεγονότων στο Θέατρο Παλλάς, “έναν από τους ελάχιστους χώρους που διαθέτει τις υποδομές για να υποστηρίξει μια τόσο φιλόδοξη παραγωγή. Το έργο απαιτεί τεράστιες σκηνικές αλλαγές, εντυπωσιακά κοστούμια, μάχες και πολιτικές αντιπαραθέσεις — στοιχεία που καθιστούν το θέαμα πραγματικά υπερθέαμα. Μόνο εδώ μπορεί να αποδοθεί πλήρως η ένταση, η κλίμακα και η ατμόσφαιρα του έργου”.

Κείμενο:Ζέτη Φίτσιου

Δραματουργική επεξεργασία:Γιάννης Παναγόπουλος

Μουσική:Ευανθία Ρεμπούτσικα

Στίχοι:Άρης Δαβαράκης

Σκηνικό:Μανόλης Παντελιδάκης

Ενδυματολόγος:Ιωάννα Τσάμη

Video art: Παντελής Μάκκας

Σχεδιασμός φωτισμών:Γιώργος Τέλλος, Στέλλα Κάλτσου

Μουσική διδασκαλία:Πάνος Δήμας

Βοηθός σκηνοθέτη:Εύη Νάκου

Συνεργάτης σκηνογράφος:Ελίνα Δράκου

Τους ρόλους ενσαρκώνει, ένα εξαιρετικό καστ ηθοποιών:

Άννα Μάσχα, Εριέττα Μανούρη, Ιωάννης Παπαζήσης, Αλκιβιάδης Μαγγόνας, Χριστίνα Αλεξανιάν, Ελένη Καρακάση, Αλίνα Κοτσοβούλου, Δημήτρης Δεγαΐτης, Φωτεινή Παπαθεοδώρου, Λήδα Ματσάγγου, Γιώργος Ψυχογυιός, Γιάννης Στόλλας, Γιάννης Μάνιος, Αλέξανδρος Σιάτρας, Δημήτρης, Μαχαίρας, Χρίστος Νικολάου, Δανάη Πολίτη, Ειρήνη Βαλατσού, Άννα Λεμπεντένκο, Παναγιώτης Παντέρας, Μάγια Βασιλάκη, Νίκος Φραντζέσκος, Βασιλική Σουρρή, Ηλιάνα Ιωαννίδου.

English surtitles are available for this performance.

Θέατρο Παλλάς: Βουκουρεστίου 3-5, Αθήνα

Προπώληση εισιτηρίων: pallastheater.com |more.com|στα ταμεία του Θεάτρου

Τιμές εισιτηρίων: 18€, 20€, 30€, 40€, 60€, 80€ ευρώ