Έβελυν Ασουάντ – Γιώρκος Ονησιφόρου στο H.ug με τους Ζωντανούς

Ο Γιώρκος Ονησιφόρου έγραψε και σκηνοθετεί στο H.ug τους “Ζωντανούς”, ένα παραμύθι που αφηγούνται μια γυναίκα, ένας άντρας κι ένα ηλεκτρικό μπάσο. Μιλά για ένα παιδί που πάει να βρει τον φόβο. Που διασχίζει τις θάλασσες και φτάνει σε μια μαύρη γη. Που βουτά σ’ ένα πηγάδι και τρέχει στο υπόγειο σιδερένιο δάσος να βρει νερό. Που συναντά το θεριό και παλεύει μαζί του.

Ο Γιώρκος Ονησιφόρου αναφέρει πως “ξεκίνησα να γράφω τους Ζωντανούς για να με βγάλω από ένα τέλμα. Η εικόνα του δρακοκτόνου Άη Γιώργη, το πένθος από την απώλεια των ιστοριών του πατέρα μου, η ανάγκη μου να εμψυχώσω και να εμψυχωθώ είναι ένα σπέρμα”.

Και η Έβελυν Ασουάντ αναφέρει για τη συνεργασία τους πως : “με τον Γιώρκο γνωριζόμαστε από τη Σχολή του Εθνικού – ήμασταν στο ίδιο έτος. Κατά τη διάρκεια της Σχολής είχαμε ανεβάσει μια παράσταση που λεγόταν «Η Λέσχη», την οποία σκηνοθετούσε. Έτσι ξεκίνησε η πρώτη μας συνεργασία, μια καλλιτεχνική επαφή με δικούς μας όρους. Σ’ εκείνη την παράσταση είχα ανακαλύψει για πρώτη φορά έναν καινούργιο καλλιτεχνικό κόσμο,·έναν διαφορετικό τρόπο να υπάρχω επί σκηνής. Ήταν μια εμπειρία που με σημάδεψε και με συντρόφευε νοερά όλα αυτά τα χρόνια.

Είχα πάντοτε την επιθυμία να συνεργαστούμε ξανά, απλώς δεν είχε προκύψει η κατάλληλη στιγμή – μέχρι πέρσι, όταν ο Γιώρκος επικοινώνησε μαζί μου γι’ αυτό το έργο. Θεωρώ πως η ματιά μας πάνω στο θέατρο είναι συγγενική. Και οι δύο ερευνούμε τη σχέση σώματος και φωνής πάνω στη σκηνή, αυτή την αλληλεπίδραση που γεννά κάτι ζωντανό, σχεδόν τελετουργικό. Με την εμπειρία που έχει ο καθένας από τα δικά του καλλιτεχνικά βιώματα, αλληλοσυμπληρωνόμαστε. Ο Γιώρκος έχει δουλέψει πολλά χρόνια στο εξωτερικό, στην Πολωνία, με διεθνείς ομάδες που είχαν στο επίκεντρό τους την έρευνα γύρω από τη φωνή και το σώμα. Ως σκηνοθέτης έχει το χάρισμα να κατανοεί σε βάθος τον άνθρωπο απέναντί του,·να διακρίνει τι χρειάζεσαι και να σε καθοδηγεί με τρόπο που σε ξεκλειδώνει”.

Τι ώθησε τον Γιώρκο Ονησιφόρου να μιλήσει μέσα από ένα παραμύθι για τόσο βαθιά και σύγχρονα θέματα όπως ο φόβος, ο πόλεμος και η ντροπή;

“Το παραμύθι είναι συστατικό στοιχείο των πολιτισμών. Από τις πρώτες αφηγήσεις που ακούμε αρχίζει να δομείται το συμβολικό πεδίο, ένας ψυχικός χώρος όπου μπορούμε να βιώνουμε τα συναισθήματά μας, το σώμα μας, μέσα από την απόσταση που δημιουργεί η γλώσσα, η μητρική γλώσσα, που προσφέρει αυτήν την πρωταρχική αίσθηση ότι ανήκουμε κάπου και ότι είμαστε ασφαλείς. Το παραμύθι δεν φοβάται να θέσει αντιμέτωπο το παιδί, τον άνθρωπο, με τη βία, με τη διαρκή ένταση που έχουν τα βήματα του στον κόσμο. Τα παραμύθια δεν σταμάτησαν να μιλούν για τους φόβους μας, για τις ακραία βίαιες συμπλοκές μας με την πραγματικότητα, με τις ηλικίες της ζωής, με τα όρια, με τους άλλους. Ο ήρωας πρέπει να συναντηθεί με τον φόβο του για να γίνει άνθρωπος στην πληρότητά του, στην τρωτότητά του.

Η εποχή μας έχει αναγάγει τον πόλεμο σε επιστήμη, είτε πρόκειται για τη μεταφορά του στο πεδίο της κυβερνητικής, των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και της συντριπτικής προπαγάνδας, είτε πρόκειται για τη συνεχιζόμενη εξόντωση ολόκληρων πληθυσμών, τη γενοκτονία, τη φτωχοποίηση, την πείνα… Δημιουργείται αναπόφευκτα μια βαθιά αίσθηση ντροπής ανάμεσα σε μας που συνεχίζουμε να ζούμε. Οι ντροπές και οι φόβοι μου με ωθούν να κάνω θέατρο και ν’ ασχοληθώ τώρα με το παραμύθι” απαντά.

Ο φόβος εμφανίζεται όχι ως εχθρός, αλλά ως κάτι που πρέπει να συναντηθεί. Πώς ερμηνεύετε ο καθένας αυτή τη συνάντηση;

Η Έβελυν Ασουάντ αναφέρει: “Για να ξεπεράσουμε κάποια εμπόδια θα πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι στα ίσα μαζί τους. Αν και στο τέλος πάντα μόνοι μας είμαστε σ’ αυτήν τη συνάντηση με τον φόβο, υπάρχουν κι οι γύρω μας που μπορούν να μας εμπνεύσουν, για να φτάσουμε να συνομιλήσουμε με τις πιο σκοτεινές πλευρές μας. Εντέλει, δεν είμαστε αβοήθητοι”.

Και ο Γιώρκος Ονησιφόρου συνεχίζει: “Ο ήρωας ξεκινά ένα ταξίδι για να βρει τον φόβο. Τον φόβο θα τον συναντάμε πάντα μέσα μας, όπου κι αν πάμε. Χρειάζεται όμως να αποχωριστούμε την ασφάλεια του κοινωνικού πλαισίου, και να δώσουμε μια μάχη μ’ έναν πραγματικό εχθρό, κάποιον που απειλεί να μας αφανίσει.
Ο εχθρός μπορεί να εμφανίζεται με τις πιο διαφορετικές εκδοχές: είναι ένα τέρας, ένας δράκος, είναι το κράτος, η αρρώστια, η θλίψη, το μίσος… Ο φόβος δεν εμφανίζεται ως εχθρός, ο ήρωας όμως χρειάζεται να συναντήσει μια άμεση υπαρξιακή απειλή, έναν εχθρό, για να συναντήσει τον φόβο. Και σ’ αυτή τη μοναχική συνάντηση με τον φόβο, ο ήρωας έχει πάντα βοηθούς, συνοδοιπόρους, συναγωνιστές και συναγωνίστριες στο πλάι του”.

Στη σκηνή συνυπάρχουν λόγος, σώμα και μουσική. Πώς ισορροπεί αυτή η τριπλή σχέση μεταξύ σας και του Θανάση Δημακόπουλου στο ηλεκτρικό μπάσο; Η Έβελυν Ασουάντ απαντά πως “το θέατρο, όπως και το ανθρώπινο σώμα, είναι μια ολότητα,·ένας ζωντανός οργανισμός που απαιτεί τη συνεργασία διαφορετικών «οργάνων»: της φωνής, του σώματος, του λόγου, της φαντασίας. Είναι ο χώρος όπου μπορούν να συνομιλήσουν όλες οι ανθρώπινες δυνατότητες.
Στην παράστασή μας, «Οι Ζωντανοί», το ηλεκτρικό μπάσο λειτουργεί ως ένας τρίτος αφηγητής, που εκφράζεται μέσα από μια άλλη γλώσσα — τη μουσική. Δεν συνοδεύει απλώς τη δράση,·την προωθεί, τη μεταμορφώνει, ανοίγει νέους χώρους και χρόνους μέσα στη σκηνική πραγματικότητα. Έτσι, ο λόγος, το σώμα και ο ήχος δεν λειτουργούν χωριστά, αλλά συνθέτουν έναν κοινό παλμό, μια ενιαία αναπνοή”.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Κείμενο-Σκηνοθεσία-Μουσική: Γιώρκος Ονησιφόρου
Ηχοφωτιστική Εγκατάσταση-Ειδικές Κατασκευές: Νικόλας Μαγκριώτης, Κώστας Τσιώλης
Σκηνογραφία-Ειδικές Κατασκευές: Τίμοθυ Λασκαράτος
Ενδυματολογία: Γεωργία Σιδηροπούλου
Ζωγραφική Μάσκας: Κώστας Λάβδας
Focusing-Προετοιμασία ηθοποιών: Εύη Κλαδούχου
Συνεργάτες: Ευγένιος Ιωάννου, Χρύσα Μαρκατά
Φωτογραφίες προώθησης: Αλέξης Καμίτσος
Video-Teaser: Αννίτα Αδάμη, Ασημίνα Διονυσοπούλου, Σοφία Σπύρου, Ζωή Χατζή
Παίζουν: Έβελυν Ασουάντ, Γιώρκος Ονησιφόρου
Ηλεκτρικό Μπάσο: Θανάσης Δημακόπουλος