Η Χριστίνα Χειλά – Φαμέλη πλέον μοιάζει λίγο με την Μαρί Αντουανέτ

H Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη είναι η Μαρί Αντουανέτ. Κατεβαίνει τη σκάλα. Την κατεβαίνει σα να μην υπάρχει τέλος. Κατεβαίνει με χάρη, κατεβαίνει αργά, κατεβαίνει σα να χάνεται. Κατεβαίνει και πάνω της γράφονται δεκάδες σκέψεις, γεγονότα, δεκαετίες. Από τη Γαλλία του 1780 μέχρι τη Β. Καρολίνα του 2000 δυο σκαλοπάτια δρόμος. Κατεβαίνει κι αυτή η κατάβαση μοιάζει με πτώση. Απαλή και σχεδόν άηχη.

Μέσα στη χρυσοποίκιλτη άμαξα, στο ταξίδι από την Αυστρία προς τη Γαλλία, με σκοπό να γνωρίσει τον μέλλοντα σύζυγό της και μέλλοντα βασιλιά της Γαλλίας, αναπολεί το μέλλον που της επιφυλάσσεται, θυμάται ιστορίες απ’ όλο τον κόσμο, που συνέβησαν ή πρόκειται να συμβούν, μουρμουρίζει μουσικές, δεν κάνει τίποτα για πολλή ώρα.

Η Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη μαζί με τον Γρηγόρη Χατζάκη εμπνέονται από την προσωπικότητα της τελευταίας βασίλισσας της Γαλλίας, και δημιουργούν το έργο “Μαρί Αντουανέτ- Savon Original: Η Ασφυξία Του Πούπουλου Όταν Πέφτει” Έναν τόπο όπου μπορεί να κινηθεί ελεύθερα, να βαρεθεί ανελέητα, να θυμηθεί και να ξεχάσει την επόμενη στιγμή, ακριβώς όπως όλος ο κόσμος, πριν όμως πολλά χρόνια, με πιο ογκώδη ρούχα και περισσότερα διαμάντια.

“Η δική μας Μαρί Αντουανέτ είναι ένα ψηφιδωτό φτιαγμένο από πολλές διαφορετικές προσλαμβάνουσες. Ένα ανθρώπινο patchwork. Όπως στο κάτω κάτω κάπως έτσι είναι ο κάθε άνθρωπος. Μόνο που στο θέατρο, συνήθως ένα πρόσωπο λειτουργεί ως η προέκταση των προθέσεων που του προσδίδει ο συγγραφέας” αναφέρει η Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη στο NEWS 24/7.

Και συνεχίζει: “Η Αντουανέτ αυτή όμως λειτουργεί “διαστρωματικά” (όπως λέει κι η ίδια μες στην παράσταση). Έχει ως βάση το ιστορικό πρόσωπο, την εποχή της, είναι όμως και η ιδέα ενός προσώπου, το ίδιο το σύμβολο που υπηρετεί, είναι διακόσιοι συνειρμοί ιστορικοί, είναι στοιχεία που της έχει προσδώσει ο Γρηγόρης, αλλά είναι κι εγώ και το αναμετάξυ μας με τον Γρηγόρη, το χιούμορ μας, οι προβληματισμοί μας, η ανάγκη μας για μια θεατρική υπέρβαση κι απελευθέρωση. Μ’ αυτό θέλω να πω, πως δεν είναι ένα στοιχείο της που ξεχωρίζω και με γοητεύει. Είναι λίγο εγώ κι είμαι λίγο εκείνη. Με έχω παρατηρήσει πολλές φορές στην καθημερινότητά μου να λειτουργώ υπό την επήρεια του χαρακτήρα αυτού”.

Πώς προέκυψε η συνεργασία σου με τον Γρηγόρη Χατζάκη;

Ο Γρηγόρης ήρθε στα τελειώματα των γυρισμάτων των Αθώων -σειρά που πρωταγωνιστώ και αναμένεται να ξεκινήσει στο προσεχές διάστημα στο Mega- για μία συμμετοχή. Μιλήσαμε αρκετά, με κέρδισε καλλιτεχνικά και διαπροσωπικά -υποθέτω τον κέρδισα κι εγώ- κι έτσι αβίαστα τελείως, βάλαμε μπροστά να κάνουμε κάτι δικό μας θεατρικά. Τελείως απρόσμενα και τελείως αβίαστα.

Το έργο μιλά για μνήμες, εξουσία, ταυτότητα. Ποιο θέμα σε αγγίζει περισσότερο;

Μιλάει για όλη τη σύγχρονη ιστορία και τους μηχανισμούς της ανθρώπινης ύπαρξης σε όποια θέση και τάξη κι αν βρίσκεται. Έχει κάτι πανανθρώπινο, σίγουρα υπαρξιακό, σίγουρα πολιτικό. Η μνήμη ως έννοια σίγουρα με αφορά πολύ. Έχουμε βάλει πολλά στοιχεία ακόμα κι από προσωπικές μας μνήμες. Έχουμε βάλει ακόμα και τις γιαγιάδες μας. Η εξουσία, η ταυτότητα, στοιχεία που αλληλοεπηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό, είναι κομβικά στο έργο. Δεν ξέρω να πω αν κάτι με αγγίζει περισσότερο. Ναι, οι μνήμες με αγγίζουν ίσως πιο προσωπικά, αλλά όλα με αφορούν εξίσου.

Τι σημαίνει η συνεχής «κάθοδος» της Μαρίας Αντουανέτας στη σκάλα;

Είναι μια συμβολική κάθοδος -η ασφυξία του πούπουλου όταν πέφτει, όπως λέει κι ο τίτλος. Μία κάθοδος που είναι τόσο αργή, που όπως κι η ίδια λέει, “δεν καταλαβαίνει αν κατεβαίνει ή αν πέφτει”. Είναι η στιγμή που κάθε άνθρωπος -πόσο μάλλον αν βρίσκεται σε αξιώματα- αναγνωρίζει πως έρχεται -ακόμα κι αν ποτέ δεν έρθει κυριολεκτικά- και αφήνεται να προσπεράσει τη σκέψη και να εστιάσει σε αυτά τα πράγματα “που έχουν να κάνουν με την τέρψη, την απόλαυση”. Στην ηρωίδα μας, αυτό γίνεται φιλοσοφικό / υπαρξιακό καθεστώς.

Σε ποιο σημείο νιώθετε πως η Μαρία Αντουανέτα γίνεται ένας σύγχρονος άνθρωπος;

Είναι έτσι γραμμένο το έργο και με τόσες αναφορές σε πραγματικά γεγονότα από το πολύ πολύ μακρινό παρελθόν μέχρι ακόμα και του 2025, που βρίσκεται τόσο εκτός εποχής, όσο και στο σήμερα. Είναι μια γυναίκα που βαριέται, βαριέται ανελέητα, την κατακλύζει η αδυσώπητη πλήξη. Μέσα από την πλήξη της γεννιέται ο κόσμος της όλος -ξεδιπλώνεται το patchwork που λέγαμε. Είναι ένα χαρακτηριστικό που μπορείς να υποθέσεις πως θα συναντούσες στο παλάτι των Βερσαλλιών, αλλά και σε κάποια καφετέρια σε μια αθηναϊκή πλατεία.

Η παράσταση παίζει με την έννοια της πλήξης και του κενού. Πώς υποδύεσαι μια γυναίκα που έχει τα πάντα, αλλά δεν αντέχει τον ίδιο της τον εαυτό;

Με άπλετο χιούμορ. Το χιούμορ μπορεί να ξορκίσει τα πάντα, αλλά μπορεί και να εμβαθύνει ύπουλα στα πάντα. Το χιούμορ είναι το στοιχείο που εξ αρχής ήταν η κινητήριος δύναμή μας με τον Γρηγόρη. Το ενδιαφέρον είναι πως το κείμενο στην αρχική του μορφή, το έγραψε ο Γρηγόρης αποφεύγοντας να επενδύσει τόσο σε “αστεία” και κωμικές καταστάσεις, όσο στα πιο υπαρξιακά, ιστορικά και πολιτικά στοιχεία. Η ιδέα ήταν να έχουμε μία σταθερή βάση, για να μπορούμε στην πορεία να “κανιβαλίσουμε” πάνω της.

Η Μαρία Αντουανέτα έχει ταυτιστεί με την έννοια του προνομίου. Σήμερα, κάθε συζήτηση γύρω από τα προνόμια μοιάζει να γεννά καχυποψία ή αντιδράσεις. Πιστεύετε ότι μπορούμε πια να μιλήσουμε ανοιχτά για τα προνόμιά μας χωρίς να κατηγορηθούμε για υποκρισία;»

Βρισκόμαστε σε μια εποχή έντονων αλλαγών, κυρίως συμπεριφερολογικών, ακόμα και λεκτικών. Σε κάθε τέτοια εποχή, τα πράγματα είναι πιο τεταμένα, όντως γεννιούνται εύκολα καχυποψίες, αντιδράσεις έντονες, έρηδες. Ως εκ τούτου πιστεύω πως όχι, ο μέσος σύγχρονος δυτικός άνθρωπος, είναι έντονα πολωμένος για να μπορέσει να λειτουργήσει ανάλαφρα μία τέτοιου είδους κουβέντα.

Ποιο από τα σκοτεινά σημεία του έργου θεωρείτε ότι ο σύγχρονος θεατής αρνείται να δει;

Στη σκηνή που αναφέρεται στη Γαλλική Επανάσταση, η Μ.Α. βλέπει ανάμεσα στα πλήθη που τη γιουχάρουν, τον εαυτό της, να βρίζει δυνατότερα από όλους εναντίον της. Αυτό σαφώς είναι ένα πολιτικοκοινωνικό σχόλιο για την εξουσία, αλλά κυρίως -κι αυτό είναι κάτι που πιστεύω το κοινό παραβλέπει, σε ένα βαθμό εκουσίως- δείχνει πως η πλευρά που μπορεί να βρεθείς ως προς τη δύναμη ή την εξουσία είναι πολλές φορές θέμα συνθηκών ανεξάρτητων της επιλογής σου και πόσο μικρή μπορεί να είναι η απόσταση. Το θέμα είναι τι κάνεις με τις επιλογές που σου δίνονται στη ζωή.

Υπάρχει κάποιο σημείο που εκτίθεστε περισσότερο προσωπικά, όχι ως ρόλος αλλά ως Χριστίνα;

Ένα και δύο; Το έργο έχει γραφτεί και διαμορφωθεί τόσο πολύ πάνω στην ιδιοσυγκρασία μου, που σε φάσεις μπερδεύομαι ακόμα και εκτός παράστασης αν είμαι η Χριστίνα ή η Αντουανέτ. Αστειεύομαι φυσικά. Λίγο. Η αλήθεια είναι πως θέλαμε εξ αρχής με τον Γρηγόρη να κάνουμε κάτι που να με ξεβολέψει, να με “εκθέσει” παραπάνω, να νιώσω πως εκτίθεμαι περισσότερο. Και το καταφέραμε, τουλάχιστον ως προς το ότι όντως τη νιώθω την έκθεση αυτή.

Αλλά υπάρχουν μία-δύο στιγμές που νιώθω όντως μεγαλύτερη δυσκολία να αφεθώ πλήρως -πόσο μάλλον σε τόσο κοντινή απόσταση με το κοινό. Είναι η “ερωτική” σκηνή με τα μαργαριτάρια και τα διαμάντια της Μ.Α. και η σκηνή που βγαίνω για λίγο εκτός συνθήκης ρόλου και εκθέτω προς τον κόσμο σκέψεις από το παρασκήνιο της παράτσασης. Αυτά είναι δύο σημεία, που χρειάζεται επιπλέον εσωτερική πειθαρχία.

Αν μπορούσατε να ρωτήσετε τη Μαρία Αντουανέτα κάτι, χωρίς τη δυνατότητα να πάρετε πίσω την απάντηση, τι θα ρωτούσατε;

Ποιά σημεία στην παράσταση την έκαναν να γελάσει.

Συντελεστές

Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Εικαστική Επιμέλεια – Φωτισμοί: Γρηγόρης Χατζάκης
Σκηνικά: Μαρίζα Σουλιώτη
Κοστούμια: Lila Nova
Κίνηση: Χλόη Αλιγιάννη
Μουσική: Βύρων Κατρίτσης
Τεχνική Επιμέλεια: Λευτέρης Δούρος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κική Σπανούδη
Φωτογραφίες: Φίλιππος Μαργαλιάς
Γραφιστική Επιμέλεια: Michelangelo Bevilacqua
Δημόσιες Σχέσεις: Χρύσα Ματσαγκάνη
Social Media: Γιώργος Κολιούσης

Με τη Χριστίνα Χειλά – Φαμέλη
Συμμετέχει ο Ορφέας Χατζησπύρου