Η υπόθεση της Ελένης από το Κωσταλέξι έρχεται και πάλι στο φως

Τη δεκαετία του ‘80 και στις αρχές του ‘90, η λέξη “Κωσταλέξι” ήταν κάτι σαν λέξη αργκό. Το άκουγες και ήξερες πως ο άλλος σε απειλούσε με βαρύ και ανηλεή εγκλεισμό διά βίου.

Λίγοι είναι αυτοί που σήμερα ξέρουν πως το Κωσταλέξι είναι ένα μικρό χωριό κοντά στη Λαμία στους βορειοανατολικούς πρόποδες της Οίτης. Ένα χωριό που έγινε συνώνυμο των άθλιων συνθηκών διαβίωσης και της απόλυτης εγκατάλειψης. Κανονικά λέγεται Κωσταλέξης. Κωσταλέξι το λένε οι ντόπιοι κι έτσι το έμαθε ολόκληρη η Ελλάδα στις 7 Νοεμβρίου του 1978, όταν μετά από τηλεφώνημα αγνώστου στη αστυνομία πως μία νεαρή γυναίκα είναι κλειδωμένη από μία οικογένεια, ονόματι Καρυώτη, σε ένα άθλιο υπόγειο, ξεκινούν οι έρευνες.

Κλιμάκιο της Χωροφυλακής από την Αθήνα έκανε έφοδο στο σπίτι. Το θέαμα που αντίκρισαν ήταν ανατριχιαστικό. Μια γυναίκα, η Ελένη Καρυώτη, βρισκόταν έγκλειστη για 29 ολόκληρα χρόνια, βρώμικη και σε ημιάγρια κατάσταση. Σκεπασμένη με μια κουβέρτα προσπαθούσε να μιλήσει, αλλά κανείς δεν καταλάβαινε το παραμικρό. Τα αδέλφια της Ευθύμης, Μαρία και Ολυμπία υποστηρίζουν πως δε γνωρίζούν τίποτα…

Το νέο κάνει μέσω των εφημερίδων τον γύρο της Ελλάδας και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όλων των Ελλήνων. Τα σενάρια οργιάζουν για το τι έχει συμβεί. Ο έρωτας ή το κλίμα του εμφυλίου τρέλανε την Ελένη; Ο Τύπος θα πέσει πάνω στην οικογένεια, μία άνευ προηγουμένου παραφιλολογία θα ξεκινήσει και το κοινό παρακολουθεί την ιστορία της Ελένης από τις εφημερίδες της εποχής, σαν μυθιστόρημα σε συνέχειες.

Η παράσταση

Η πραγματική ιστορία μίας γυναίκας, που η ίδια της η οικογένεια κράτησε σε εγκλεισμό για σχεδόν τρεις δεκαετίες σε ένα χωριό της Στερεάς Ελλάδας, αποτελεί την έμπνευση για την παράσταση «Κωσταλέξι» από την 812:Coal Theatre Company σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μωραΐτη, που θα ανέβει για 17 παραστάσεις στο θέατρο Θησείον (Από τις 28 Απριλίου έως τις 4 Ιουνίου). Τη σύνθεση του κειμένου έκαναν οι Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Άρτεμις Ψιλοπούλου, ενώ τη δραματουργική επεξεργασία ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Μωραΐτης. Στην παράσταση παίζουν οι ηθοποιοί Άλκηστις Νικολαΐδη, Ζωγραφιά Μεντεσίδου, Κωνσταντίνος Μωραΐτης.

Η παράσταση, με την διάθεση της έρευνας, προσπαθεί να ανακαλύψει την πραγματική Ελένη Καρυώτη ξεπερνώντας την εικόνα της και τις ιστορίες της εποχής. Την Ελένη σαν άνθρωπο πέρα από την αρρώστια και την οικογενειακή παθογένεια. Εξετάζει το θέμα των ψυχικά νοσούντων στην ελληνική επαρχία, το φαινόμενο των «τρελών του χωριού» προσπαθώντας να θέσει ερωτήματα τόσο για την κατάσταση της ψυχικής υγείας στην χώρα όσο και για την συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στους πάσχοντες. Πως η σκληρότητα της ανθρώπινης φύσης έρχεται να συνθλίψει ότι δεν είναι συνηθισμένο ή καθημερινό; Τελικά ο άνθρωπος είναι το πιο σκληρό ζώο καθώς τα ένστικτα του παρ’ όλη την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, εξακολουθούν να τον ελέγχουν..

Τα σενάρια για την Ελένη Καρυώτη και η εξαφάνισή της

Ο δημοσιογράφος Πάνος Σόμπολος είναι από τους πρώτους που αντικρίζει το αποτρόπαιο αυτό θέμα, καθώς έχει σπεύσει στο περιστατικό με την κάμερα της ΥΕΝΕΔ. Στο βιβλίο του «Τα τραγικά γεγονότα της τελευταίας τριακονταετίας όπως τα έζησα» περιγράφει αυτό που είδε: «Επρόκειτο για χώρο που έβαζαν όλα τα αγροτικά εργαλεία. Υπήρχαν τσουβάλια, αν θυμάμαι καλά, με σιτάρι, ενώ δίπλα στην Ελένη υπήρχε μια παλιά κουβέρτα με την οποία σκεπαζόταν. Πιο πέρα υπήρχε μια ξύλινη κασέλα, για την οποία, αργότερα η Ελένη, όταν συνήλθε κάπως, είπε ότι κάποιες φορές που έκανε πολύ κρύο τον χειμώνα, έμπαινε μέσα σ’ αυτή για να ζεσταθεί και να κοιμηθεί. Εκείνο που μου έκανε εντύπωση είναι το γεγονός ότι δεν υπήρχε πουθενά τουαλέτα και τις σωματικές της ανάγκες, σύμφωνα με κάποιους γείτονες, τις έκανε στον ίδιο χώρο που ζούσε η Ελένη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να υπάρχει στον χώρο έντονη δυσοσμία…»

Η εκδοχή που έπαιξε πολύ στις εφημερίδες της εποχής και που είχε “ενθουσιάσει” τον ελληνικό λαό ήταν πως η Ελένη ως έφηβη κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, ερωτεύτηκε έναν ΕΛΑΣίτη. Κατά μία άλλη εκδοχή, τον κομμουνιστή δάσκαλο. Οι γονείς ως βασιλόφρονες κι αντιτίθενται σε αυτή τη σχέση και ως εκ τούτου ο πατέρας αποφάσισε να την τιμωρήσει με εγκλεισμό.

Ωστόσο, η τηλεοπτική εκπομπή «Μηχανή του Χρόνου» μετά πολλά χρόνια έρχεται να δώσει μια εντελώς διαφορετική διάσταση στα γεγονότα υποστηρίζοντας πως στη δεκαετία του ’40 και με αφορμή τις φρικαλεότητες του εμφυλίου πολέμου των οποίων έγινε και η ίδια η Ελένη μάρτυρας, εμφανίζει τα πρώτα συμπτώματα ψυχοπάθειας. Ο πατέρας της την πήγε σε γιατρούς οι οποίοι του προτείνουν την εισαγωγή της σε ψυχιατρική κλινική. Φοβούμενος το κοινωνικό στίγμα της ψυχικής νόσου -που ήταν πολύ έντονο εκείνη την εποχή-, ο πατέρας της αποφασίσει να την κλείσει σπίτι. Το «τι θα πει ο κόσμος», βαθιά ριζωμένο στην συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας, για ακόμα μία φορά υπερισχύει.

Τα αδέλφια της κατηγορήθηκαν για αρπαγή, σκοπούμενη βαριά σωματική κάκωση και έκθεση σε κίνδυνο σε βαθμό κακουργήματος. Ωστόσο, το δικαστήριο αποφάσισε την αθώωσή τους. Στο διάστημα που μεσολάβησε ο Ελένη οδηγήθηκε σε ψυχιατρική κλινική κι αργότερα επέστρεψε στα αδέλφια της.

Το Κωσταλέξι σιγά σιγά ξεχάστηκε και ήλθε πάλι στην επικαιρότητα το 1998, όταν η Ελένη έφυγε από το σπίτι της το 1998 χωρίς να πει τίποτα σε κανέναν και δεν γυρίζει ποτέ. Από τότε ουδείς την ξαναείδε. Κι εδώ τα σενάρια που δημιουργήθηκαν ήταν άπειρα. Το επικρατέστερο υποστηρίζει πως ήθελε να αναπνεύσει τον αέρα ελευθερίας που στερήθηκε για 29 χρόνια και χάθηκε στα γύρω βουνά.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις