Ο Άγγελος Ανδριόπουλος και το παλαβό πορνό της κοινωνίας

Μπορεί μια σχολική αίθουσα να μετατραπεί σε πεδίο κοινωνικής σύγκρουσης; Στο θεατρικό “Ατυχές πήδημα ή Παλαβό πορνό”, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η απάντηση δίνεται με χιούμορ, οργή, ρυθμό και έναν καθρέφτη στραμμένο πάνω μας – πάνω σε μια κοινωνία που διψά να κρίνει πριν καν ακούσει.

Βασισμένο στην ταινία του Radu Jude που σάρωσε το Φεστιβάλ Βερολίνου, το έργο του Σωτήρη Ρουμελιώτη στο ΠΛΥΦΑ μεταφέρει την ιστορία στο ελληνικό σήμερα: μια δασκάλα εκτίθεται δημόσια από ένα ιδιωτικό βίντεο, και μία σχολική συνέλευση μετατρέπεται σε μικρογραφία της χώρας – με όλη την υποκρισία, τον πανικό, τον κανιβαλισμό και τις τάχα προοδευτικές μάσκες που πέφτουν με θόρυβο.

Ο ηθοποιός Άγγελος Ανδριόπουλος, που καλείται να «περιφέρει» στη σκηνή έξι διαφορετικούς ρόλους, μιλά στο NEWS 24/7 για το πώς ένα έργο με τον πιο προκλητικό τίτλο της σεζόν γίνεται αφορμή να συζητήσουμε όσα αποφεύγουμε να κοιτάξουμε κατάματα: την αγοραία κριτική του διαδικτύου, τα όρια της ιδιωτικότητας, το ποιος έχει δικαίωμα να κρίνει – και τι σημαίνει πραγματικά να είσαι γονιός, πολίτης, θεατής.

Το έργο ξεκινά από ένα βίντεο που διαρρέει στο διαδίκτυο και καταλήγει σε κάτι πολύ μεγαλύτερο: σε ένα άτυπο λαϊκό δικαστήριο. Ο Άγγελος Ανδριόπουλος αναφέρει τι ήταν αυτό που τον τράβηξε προσωπικά σε αυτό το κείμενο: “Αυτό που σίγουρα μου προκαλεί το ενδιαφέρον είναι πως μια μικρογραφία της κοινωνίας βρίσκεται μέσα σε μία αίθουσα σχολείου και οι άνθρωποι αυτοί είναι γονείς, που σημαίνει έχουν την ευθύνη να μεγαλώσουν, να διδάξουν και να διαμορφώσουν ανθρώπους που στο μέλλον αυτά τα παιδιά θα είναι θα πρέπει να συνυπάρξουν κοινωνικά”.

Ατυχές πήδημα ή Παλαβό πορνό; Μας εξηγείτε τον αλλόκοτο αυτό τίτλο;

“Κρατήσαμε τον τίτλο της ταινίας δεν τον αλλάξαμε και μάλιστα πιστεύω ότι το σημαντικό σε όλο αυτό είναι το “ή” που βρίσκεται στην μέση. Είναι ένα γράμμα ανάμεσα σε δύο ταμπέλες, για τις οποίες, δημιουργούνται μέσα στο έργο, διαφωνίες και τσακωμοί” απαντά ο Άγγελος Ανδριόπουλος,.

Και συνεχίζει μιλώντας για τους πολλαπλούς του ρόλους “στη σκηνή θα βγάλω βόλτα έξι ρόλους. Όλοι οι ηθοποιοί πλην της δασκάλας παίζουμε πάνω από έναν ρόλο. Το σίγουρο είναι ότι όλους αυτούς τους συναντάμε μέσα στην καθημερινότητά μας συνέχεια, όχι μόνο στον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων. Πάντως, έπρεπε να βρω τις διαφορές τους, τις λεπτομέρειες τους, στις κινήσεις στον λόγο και κυρίως στο σκεπτικό τους. Το έκανα και τώρα περιμένω να το δείξω και στον κόσμο”.

Πιστεύετε ότι η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη να δει κατάματα τα ζητήματα που θέτει το έργο (σεξουαλικότητα, δημόσιος κανιβαλισμός, όρια ιδιωτικότητας);

“Αυτό το ερώτημα αγγίζει τον πυρήνα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και της σχέσης της με την τέχνη. Δεν είμαι σίγουρος για την απάντηση. Από τη μία, η ελληνική κοινωνία έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου σε ζητήματα σεξουαλικότητας και ελευθερίας έκφρασης αλλά από την άλλη, εξακολουθεί να λειτουργεί με παραδοσιακές, συχνά συντηρητικές δομές, κυρίως έξω από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Αυτό σημαίνει ότι σίγουρα υπάρχει ένα κοινό που είναι έτοιμο για τέτοιου είδους θεατρικό λόγο — αλλά υπάρχει και ένα άλλο κοινό που αντιδρά ή απορρίπτει τέτοια θέματα θεωρώντας τα προκλητικά.

Όσο για τη διαπόμπευση θεωρώ πως είναι ένα θέμα απολύτως επίκαιρο. Η ελληνική κοινωνία ζει αυτό το φαινόμενο καθημερινά — από τα τηλεοπτικά πάνελ, τα social media μέχρι τα πηγαδάκια στις γειτονιές. Άρα, το θέατρο μπορεί να λειτουργήσει σαν καθρέφτης και παράλληλα σαν προτροπή για αποτοξίνωση από αυτό: να δώσει απόσταση, σκέψη και συναίσθημα σε κάτι που κανονικά θα έπρεπε να αντιμετωπίζουμε με οργή” απαντά.

Τι είναι αυτό που «θυμώνει» περισσότερο στην εποχή των εικόνων;

Αυτό που μου προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία σήμερα είναι το πόσο επιφανειακά και γρήγορα λαμβάνουμε τις πληροφορίες. Σίγουρα ο χρόνος εκτίμησης τους δεν είναι ο σωστός. Ο ρυθμός με τον οποίο λαμβάνουμε μια πληροφορία, κρίνουμε, ξεχνάμε και προχωράμε παρακάτω είναι καταιγιστικός. Πολύ συχνά οι άνθρωποι έχουν το ελάττωμα καταδικάζουμε κάτι όχι γιατί το έχουμε ψάξει βαθιά μέσα μας και διαφωνούμε αλλά γιατί παρασυρόμαστε από τους άλλους, από την ταχύτητα.

Μπορεί να αναστραφεί αυτή η αγοραία κριτική, ιδίως στο διαδίκτυο;

Είναι δύσκολο, αλλά θέλω να πιστεύω πως δεν είναι αδύνατο. Χρειαζόμαστε εκπαίδευση στο φιλτράρισμα των ερεθισμάτων που λαμβάνουμε. Χρειάζεται καλλιέργεια κριτικής σκέψης και καλλιέργεια της ενσυναίσθησής μας.

Καμιά φορά παρατηρώ από περιέργεια σχόλια για σειρές, παραστάσεις, ταινίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πάντα με εντυπωσιάζει πόσο άσχημα μπορεί να μιλήσει κάποιος για κάποιο νέο χαρακτήρα σε μια σειρά για παράδειγμα, τόσο που τα σχόλια παύουν πια να αφορούν τον χαρακτήρα και επεκτείνονται στον ηθοποιό ως άνθρωπο!

Μετά αναρωτιέμαι αν ο δημιουργός αυτού του σχολίου έπρεπε να πει την άποψη του σε έναν ηθοποιό πρόσωπο με πρόσωπο θα του έλεγε πράγματι κάτι του τύπου “ψόφα άχρηστε” ή απλά και ευγενικά θα έλεγε “δεν μου άρεσε ο τρόπος που έπαιξες στον ρόλο τάδε”. Αν δεν κρυβόμασταν πίσω από το πληκτρολόγιο ή συμπεριφορά μας θα ήταν η ίδια;

Πιστεύετε ότι το σύγχρονο ελληνικό θέατρο συμβάλλει πραγματικά στον διάλογο για τα ταμπού και τις στερεοτυπικές αντιλήψεις;

Με μεγάλη χαρά θα απαντήσω πως ναι – και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό! Πολλές παραστάσεις στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο θίγουν ζητήματα επίκαιρα και διαχρονικά και για κάποιους πιο «άβολα».

Διασκευή: Κατερίνα Παπαναστασάτου
Σκηνοθεσία/ Σχεδιασμός φωτισμών: Σωτήρης Ρουμελιώτης
Σκηνικά: Αιμιλία Κακουριώτη
Κοστούμια: Θεανώ Τσαλόγλου
Μουσική: Τίτος Γρηγορόπουλος
Παίζουν: Άγγελος Ανδριόπουλος, Ελένη Βαΐτσου, Ελένη Δαφνή, Σπύρος Σουρβίνος

Φωτογραφίες/ trailer: Αναστασία Γιαννάκη
Γραφιστική επιμέλεια: Βάγια Κεκέ
Επικοινωνία-Προβολή στα Μ.Μ.Ε: Ανζελίκα Καψαμπέλη
Παραγωγή: Θεατρική Ομάδα Γέφυρα