Πέθανε ο σπουδαίος άνθρωπος του θεάτρου Βασίλης Παπαβασιλείου

Έφυγε από τη ζωή ο Βασίλης Παπαβασιλείου ένας από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς του θεάτρου, με μια πορεία γεμάτη έργα που κατέθεσαν τη σοφία του, την ευαισθησία του και τη ριζοσπαστικότητά του.

Ο κορυφαίος αυτός δάσκαλος του θεάτρου άφησε την τελευταία του πνοή νωρίς το πρωί της Παρασκευής (6/6), έπειτα από πολύμηνη περιπέτεια με την υγεία του και νοσηλεία στη ΜΕΘ.

Ποιος ήταν ο Βασίλης Παπαβασιλείου

“Εγώ ξέρετε, έγινα ηθοποιός γιατί δεν μπορούσα να γίνω πολιτικός. Και έγινα σκηνοθέτης επειδή δεν μπορούσα να γίνω συγγραφέας. Δηλαδή δύο κλίσεις που ναυάγησαν και οδήγησαν σε μία τρίτη. Καλό κάνουν και τα ναυάγια μερικές φορές” ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξη που έδωσε πριν έναν περίπου χρόνο στο NEWS 24/7.

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου ήταν μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες του ελληνικού θεάτρου. Γεννημένος το 1949 στη Θεσσαλονίκη, αρχικά σπούδασε Ιατρική, αλλά γρήγορα εγκατέλειψε αυτή την πορεία για να ακολουθήσει την τέχνη της υποκριτικής, σπουδάζοντας στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης.

Στην ερώτηση δεν μετάνιωσε που δεν έγινε γιατρός, απάντησε πως “Όχι, γιατί κάνω μια δουλειά ευτυχώς που έχει ιαματική φιλοδοξία. Πολλές φορές σκέφτομαι “είπα όχι στην ιατρική ευθέως. Αλλά μήπως αυτό το όχι περιέκλειε εν δυνάμει μια κατάφαση με άλλο πρόσωπο;”

Η σκηνοθετική του πορεία, γεμάτη τόλμη και πολιτική οξυδέρκεια, περιλαμβάνει πάνω από 30 παραστάσεις, με έργα από τους μεγαλύτερους κλασικούς και σύγχρονους συγγραφείς, όπως Σοφοκλή, Σαίξπηρ, Πιραντέλλο, Μποστ και Αναγνωστάκη. Παράλληλα, υπήρξε αφοσιωμένος μεταφραστής θεατρικών και λογοτεχνικών έργων, φέρνοντας στο προσκήνιο σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Η καλλιτεχνική του συνεισφορά αποτυπώθηκε σε θεατρικά έργα που υπήρξαν πραγματικά ανατρεπτικά για την εποχή τους, όπως τα «Τους Ζυγούς Λύσατε», «Relax… Mynotis», «Σιχτίρ ευρώ, μπουντρούμ δραχμή…», «Ο Τυχοδιώκτης» και «Η Ελένη».

Τα έργα του, με τη σφιχτή πολιτική διάσταση και το ευφυές χιούμορ, κατάφεραν να συγκλονίσουν το κοινό και να προκαλέσουν προβληματισμό.

Η αναγνώριση της δουλειάς του υπήρξε μεγάλη. Τιμήθηκε με διακρίσεις από τον Δήμο Αθηναίων, την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών, ενώ το 2018 ανακηρύχθηκε Ιππότης Γραμμάτων και Τεχνών από τον Υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας.

Δίδαξε το θέατρο με πάθος και γνώση, έχοντας αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα στις γενιές καλλιτεχνών που ακολούθησαν.

Δήλωση της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη για την απώλεια του Βασίλη Παπαβασιλείου

Πληροφορούμενη την απώλεια του Βασίλη Παπαβασιλείου, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Ο Πολιτισμός μας θρηνεί την απώλεια του Βασίλη Παπαβασιλείου, ενός μετεωρικού διανοητή, που καταλείπει πλατύ και βαθύ αποτύπωμα. Μαθητής του Κουν, ο Βασίλης Παπαβασιλείου σφράγισε, ως σκηνοθέτης, ηθοποιός και θεατρικός δάσκαλος, τα θεατρικά μας δρώμενα, τον τελευταίο μισό αιώνα. Με τη βαθύτατη καλλιέργειά του, τη σπάνια λόγια σκευή του, θεμελιωμένη στην πληρέστατη εποπτεία όλων των πεδίων της τέχνης, τη διαρκή επαφή του με κλασικά αλλά και ανακαινιστικά ρεύματα, και, κυρίως, με την ανυποχώρητη αφοσίωση στην ουσία, στις αρχές και στην αποστολή της Τέχνης, ο Βασίλης Παπαβασιλείου διαμόρφωσε μια απόλυτα διακριτή προσωπική θεατρική προσέγγιση.
Τη μετουσίωσε σε εμβληματικές παραστάσεις που άφησαν εποχή, μεταβάλλοντας σημαντικά τις θεατρικές προσλήψεις του κοινού, ταυτόχρονα δημιουργώντας νέες ορίζουσες για το θέατρο. Άνθρωπος που συνδύαζε, όσο λίγοι, τη σκηνική πράξη και τον λόγο, ο Βασίλης Παπαβασιλείου υπήρξε προσφιλής δάσκαλος και καθοδηγητής για όλους όσους είχαν το προνόμιο να δουλέψουν μαζί του. Ήταν ένας απολαυστικός συνομιλητής, με ιοβόλο χιούμορ και με μία μοναδική διεισδυτική, καυστικότατη άποψη για την πραγματικότητα.
Στην περίπτωση του Βασίλη Παπαβασιλείου, αυτό που συχνά λέγεται περί αναντικατάστατης απώλειας, αποτελεί κατ’ εξοχήν σχήμα λιτότητας. Γιατί η προσφορά του στον Πολιτισμό υπερβαίνει κατά πολύ το έργο του και το παράδειγμά του, ως αυθεντικού πνευματικού ανθρώπου, διαρκώς ανήσυχου και ασίγαστου, θα συνεχίσει να αποτελεί πρότυπο. Για μένα προσωπικά αποτελεί απώλεια ενός πολύτιμου και ειλικρινούς φίλου μου.
Στους οικείους του, στους πολλούς φίλους του, τους συνεργάτες και μαθητές του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήριά μου.