Η Giulia Caminito λέει ότι “Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό” κι έχει δίκιο

Είναι στρόβιλος, δίνη, λέξεις, συναισθήματα, αλήθειες, ανάγκες, κινήσεις που σε ρουφάνε μέσα τους και σε τραβούν στον πάτο της λίμνης Μπρατσάνο για να ανακαλύψεις αν τελικά υπάρχει εκεί μία βυθισμένη φάτνη που προσέχει πάντα, ασταμάτητα το χωριό που χτίστηκε στις ακτές της. Κι αν αξίζει να βυθιστείς σε ένα βιβλίο αυτό το καλοκαίρι, τότε το βιβλίο «Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό» είναι μία σίγουρη επιλογή για να ξεχάσεις τον υπόλοιπο κόσμο γύρω σου όσο το κρατάς στα χέρια σου.

Διαβάζοντας το βιβλίο «Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό», της Giulia Caminito που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα, είναι αδύνατο να μην παρασυρθείς σε αυτή τη δίνη, στον πόλεμο που εκτυλίσσεται μέσα στην ψυχή της Γκάια, της ηρωίδας του βιβλίου ανάμεσα σε όσα θέλει η μητέρα της να είναι, σε εκείνα που θα έπρεπε να είναι για να ενσωματωθεί και σε όσα έχει τη δυνατότητα να είναι.

Είναι αδύνατο να μη νιώσεις κι εσύ την τυραννία των καλών προθέσεων που έχει η Αντόνια, η πεισματάρα, μητέρα της Γκάια, που δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη για να βρει ένα σπίτι για την πολυμελή οικογένειά της. Είναι αδύνατο να μη νιώσεις κι εσύ πόσο αυτές οι καλές προθέσεις, ορίζουν το μέλλον της κόρης της χωρίς να της δοθεί ποτέ ο λόγος για το τι θέλει εκείνη να κάνει. Κι η Γκάια μπαίνει στις ράγες του προκαθορισμένου δρομολογίου της, με πικρία και με κάποιο παρόμοιο πείσμα φτιαγμένο για την αποδοχή της Αντόνια, που ψάχνει αχόρταγα σχεδόν παρά τη θέλησή της.

Είναι αδύνατον να μη νιώσεις όλες τις μεγάλες προσδοκίες αλλά και τις μικρές προδοσίες που διαμορφώνουν την ηρωίδα, την εφηβεία της, τον θυμό της, που ξεσπά απέναντι σε κάθε αδικία που βιώνει παράλογα, βίαια, σαρωτικά.

Μία αδικία που τη βιώνει από το ξεκίνημα της ζωής της, από την οποία όσο κι αν προσπαθούν οι άλλοι ή εκείνη γι’ αυτό, μοιάζει αδύνατο να ξεφύγει. Στο Λάτσιο, τη Ρώμη ή στην Αγκουιλάρα Σαμπάτσια, στο τσιμεντένιο τετράγωνο του πρώτου της σπιτιού, που η Αντόνια έχει καθαρίσει από σύριγγες, στην οδό Τριέστε και στο συντριβάνι με τα χρυσόψαρα από το οποίο διώχνουν τη Γκάια όταν παίζει, στη λίμνη Μπρατσάνο όπου οι συμμαθητές της κάνουν συλλογές από πουλόβερ σχεδιαστών κι εκείνη πρέπει να κερδίσει ρίχνοντας τενεκεδάκια στο Λούνα Παρκ τον ροζ της αρκούδο, ένα αντικείμενο άχρηστο αλλά μόνο δικό της, που δεν ανήκε πριν στον μεγάλο της αδερφό όπως τα φούτερ ή η σχολική της τσάντα, η αδικία είναι εκεί. Η ένδεια την καθορίζει.

Είναι αδύνατο να μη νιώσεις τον χείμαρρο που αποτελεί η γλώσσα της Giulia Caminito. Να μην καταλάβεις ότι όλα όσα λέει έχουν ρίζες στις αλήθειες τόσων ανθρώπων που βρέθηκαν σχεδόν στο περιθώριο της ζωής και που προσπάθησαν για τα πάντα, βάζοντας στόχους που άλλοι τους έπεισαν ότι θα τους εγγυηθούν την ευτυχία και ξέχασαν να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και τους δικούς τους στόχους στην πορεία.

Η απέραντη μοναξιά της εφηβείας, οι παρέες που για λίγο ή πολύ αποτελούν το κέντρο του κόσμου μας, οι χαώδεις κοινωνικές και οικονομικές διαφορές ανάμεσα στη Γκάια και τους γύρω της, η φαινομενική ελευθερία των παιδιών που μεγαλώνουν στην επαρχία που περιορίζεται από την ίδια τη νοοτροπία της επαρχίας και τις ασφυκτικές πιέσεις γονιών που θέλουν μία καλύτερη ζωή γι’ αυτά, η υποβάθμιση της ζωής σε περιοχές που οι άλλοι βλέπουν μόνο σαν προορισμό διακοπών, και το νερό μίας λίμνης, μυστηριώδες και στάσιμο με τον δικό του ήχο, τη δική του γεύση και μυρωδιά, συνθέτουν το σκηνικό του μυθιστορήματος της Giulia Caminitο που είναι γραμμένο με αφοπλιστική ειλικρίνεια και ωμότητα.

Το βιβλίο «Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό», είναι ότι πιο ρεαλιστικό έχω διαβάσει τελευταία. Οι ηρωίδες του δεν είναι στερεοτυπικές γυναίκες, δεν είναι ούτε αγίες ούτε villains κάποιας περιπέτειας. Είναι άνθρωποι, που πληγώνουν και πληγώνονται προσπαθώντας να επιβιώσουν και να διατηρήσουν την ψευδαίσθηση ότι έχουν μία ζωή γεμάτη προοπτικές.

Η Giulia Caminito γεννήθηκε το 1988 στη Ρώμη και σπούδασε Πολιτική Φιλοσοφία. Το πρώτο της μυθιστόρημα La Grande A, απέσπασε το 2016 το βραβείο Bagutta πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, το βραβείο Berto και το Brancati για νέους. Ακολούθησε το 2019 το Un Giorno Verra, που απέσπασε το βραβείο Fiesole Under 40. Το έργο της «Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό» αγαπήθηκε από το ιταλικό κοινό, έμεινε 9 μήνες στις λίστες των best sellers, ήταν φιναλίστ για το βραβείο Strega και απέσπασε το βραβείο Off Strega καθώς και το Campiello 2021. Πρόκειται να εκδοθεί συνολικά σε 21 χώρες. Διόλου άδικα, αξίζει να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο.

Στους χαρακτήρες του βιβλίου, στην Αντόνια, στη Γκάια, ή στις φίλες της τελευταίας, την ανιδιοτελή Ίρις ή την εξωστρεφή -γεμάτη λες αυτοπεποίθηση- Καρλότα θα αναγνωρίσεις κομμάτια σου, στη ζωή τους θα βρεις σημεία, δυσκολίες, παρεξηγήσεις, πόνους δικούς σου, προδοσίες, ανάγκες δικές σου, κομμάτια των επιθυμιών σου, των συμπεριφορών σου, που πολλές φορές δεν μπορείς να εξηγήσεις με τη λογική.

Η συγγραφέας, όπως αναφέρει στο σημείωμά της, έγραψε το βιβλίο της για να διηγηθεί την ιστορία τριών γυναικών, την ιστορία της Αντονέλα και της οικογένειάς της, που πάλεψε να διεκδικήσει ένα σπίτι από τον δήμο της Ρώμης, της Ιλάρια, της καλύτερης της φίλης που πέθανε το 2015 και του εαυτού της, της Γκάια, για την οποία ωστόσο συνέθεσε σε μία ηρωίδα την ιστορία πολλών ανθρώπων. Όπως λέει το μυθιστόρημα της δεν είναι βιογραφία, ούτε αυτοβιογραφία, ούτε μυθοπλαστική αυτοβιογραφία. Κουβαλά όμως μία αλήθεια που θα σε κάνει να το βιώσεις ως τέτοιο.

Κουβαλά τα χρόνια που μεγάλωσε η ηρωίδα, τα χρόνια που βρήκαν όλη τη γενιά της στην αρχή της έκρηξης της τεχνολογίας που άλλαξε τα πάντα και στην αρχή της οικονομικής κρίσης που για πολλούς σήμανε τη στιγμή που συνειδητοποίησαν ότι δεν αρκούσε να ακολουθούν τις οδηγίες για εξαντλητικό διάβασμα των γονιών τους για να εξασφαλίσουν το μέλλον τους. Κουβαλά τον πόνο της ζωής στην επαρχία, τις φήμες που πνίγουν τους ανθρώπους της, στα στερεότυπα που διαφεντεύουν ζωές, την απαξίωση που οδηγεί σε χαμένες ζωές.

Το βιβλίο «Το νερό της λίμνης δεν είναι ποτέ γλυκό» κουβαλά όλες τις ομορφιές της φύσης και των μικρών, ήσυχων τόπων κι όλη τη δυσωδία τους. Και το κάνει χωρίς να προσπαθεί να τονίσει το ένα ή το άλλο. Το κάνει γιατί έτσι είναι. Είναι η ζωή που χωράει μέσα στις 388 σελίδες του. Κι ειναι η αλήθεια της ζωής που κυριαρχεί σε αυτό και σε κάνει να μην μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου μέχρι να φτάσεις στην τελευταία, οριστική του τελεία.

Το νερό της λίμνης στην πένα της Giulia Caminito, δεν ξέρω αν είναι γλυκό αλλά είναι σίγουρα καύσιμο, που πυροδοτεί η φτώχεια και η εξαθλίωση, και το μετατρέπει σε φωτιά που διαπερνά όλο το αξέχαστο μυθιστόρημά της. Κι όλα αυτά με αριστοτεχνική γραφή, αληθινή τέχνη του λόγου. Η Αντόνια και η Γκάια, δύο ηρωίδες με πύρινα, κόκκινα μαλλιά είναι αυτές που διαφεντεύουν τις φλόγες που σπρώχνουν απέναντι σε κάθε όριο μέχρι να το καταπατήσουν να πάνε ένα βασανιστικό βήμα πιο πέρα. Όπως έχουν κάνει τόσες γυναίκες, επίμονα, ακούραστα, σκληρά αν θες, ζητώντας αυτό το παρακάτω βήμα που τους στερήθηκε χρόνια.

Κι αυτό το παραπάνω είναι ο λόγος που θέλω να διαβάζω περισσότερες ιστορίες για γυναίκες με πολλούς ρόλους, πολλές διαστάσεις, πολλές φωτεινές και πολλές σκοτεινές πλευρές, γυναίκες αληθινές, όπως μόνο οι άλλες γυναίκες μπορούν να τις γράψουν.

Αν θέλετε μια γεύση από το ίδιο το βιβλίο, μπορείτε να διαβάσετε τις πρώτες του σελίδες εδώ.