Τρόμος, μπίζνες και εκατομμύρια: H ICE και το κυνήγι μεταναστών

Τον Μάρτιο του 2003, με τις αιματηρές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ακόμα νωπές, η κυβέρνηση Μπους του νεότερου προσπαθούσε διακαώς να συνδέσει την τρομοκρατία με τη μετανάστευση.

Στο πλαίσιο αυτό, ίδρυε το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας (DHS) και στην αρμοδιότητα του νέου υπουργείου έθετε τρεις καινούριες υπηρεσίες με αντικείμενο το μεταναστευτικό: η μία από αυτές ήταν η Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων – η διαβόητη για τις απάνθρωπες επιχειρήσεις της ICE.

Στα χρόνια μετά την κρίση του 2008, η μεν κυβέρνηση Ομπάμα είχε να επιδεικνύει την απέλαση 3,1 εκ. μεταναστών από την ICE, ο δε Τραμπ έφτανε να αποδίδει τα δεινά της χώρας στην «ξένη επιρροή» –στους μετανάστες και το διεθνές εμπόριο–, ανάγοντας το κυνηγητό μεταναστών σε προϋπόθεση ώστε να γίνει η Αμερική «Μεγάλη Ξανά».

Στη λογική του τραμπισμού, οι Αμερικανοί έπρεπε να πειστούν πως ο εχθρός έρχεται απ’ έξω: ότι κράτος που εγγυάται ασφάλεια είναι το κράτος που «προστατεύει» από τους ξένους εμπορικούς ανταγωνιστές και, κυρίως, από τους ξένους φτωχούς.

Λεπτομέρεια: το 2012, όταν ο Τραμπ έδειχνε τη μετανάστευση ως μείζον πρόβλημα των ΗΠΑ, οι μετανάστες χωρίς χαρτιά ανέρχονταν σε περίπου 11 εκ. (έναντι 12,2 εκ. το 2007).

Η δε καθαρή μετανάστευση (το ισοζύγιο εισερχόμενων-εξερχόμενων από τη χώρα μεταναστών) δεν ξεπερνούσε τις 710.000 – σε συνολικό πληθυσμό άνω των 300 εκ. κατοίκων. Ανάλογα και το 2016, όταν ο Τραμπ κέρδιζε για πρώτη φορά το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων: το μεταναστευτικό κυριαρχούσε στην εσωκομματική διαμάχη, ενώ η καθαρή μετανάστευση προς τις ΗΠΑ δεν ξεπερνούσε στην πραγματικότητα το 1,08 εκ. ανθρώπους.

Και σήμερα; Μήνες τώρα γίνεται όλο και πιο σαφές πως οι ωμότητες της ICE εναντίον των μεταναστών δεν περιορίζονται στους μετανάστες: το βεβαιώνουν πλήθος καταγεγραμμένων συλλήψεων Αμερικανών πολιτών, η βία εναντίον αλληλέγγυων και η στοχοποίηση ΜΚΟ, αλλά και η επανενεργοποίηση ενός απίθανου νομικού οπλοστασίου, ώστε ο στρατός να επιχειρεί ανεμπόδιστα σε πόλεις όπου ηγούνται Δημοκρατικοί.

Ποιο νήμα συνδέει, όμως, την πολιτική της πρώτης και της δεύτερης θητείας του Τραμπ στο μεταναστευτικό; Ποιές σκοπιμότητες υπαγορεύουν την απογείωση της κρατικής βίας στα σώματα των «ανεπιθύμητων»; Πόσο κοστίζει στους Αμερικανούς ο αποχαλινωμένος κρατικός ρατσισμός – και ποιος ωφελείται; Αλλά και πώς βλέπει η αμερικανική κοινωνία το ανθρωποκυνηγητό και τις αυθαιρεσίες της ICE;

Η πρώτη θητεία

Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν έβλεπαν πάντα τη μετανάστευση με τα «γυαλιά» του Τραμπ. Το 1986, η κυβέρνηση Ρήγκαν αμνήστευσε περίπου τρία εκ. μετανάστες χωρίς έγγραφα, ενώ το 1990, ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος αύξησε το όριο για τις βίζες, από 270.000 σε 700.000. Στον αντίποδα, μια από τις πρώτες εξαγγελίες του Τραμπ για την πρώτη θητεία ήταν η επέκταση του τείχους κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού – με πρόσχημα την αντιμετώπιση της διακίνησης ναρκωτικών και των συμμοριών. Το Κογκρέσο αρνήθηκε, ως γνωστόν, τη χρηματοδότηση για το τείχος και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έκλεισε το 2019. Αλλά ο Πρόεδρος δεν πτοήθηκε.

Κηρύσσοντας κατάστασης έκτακτης ανάγκης στα σύνορα, επιδίωξε την κινητοποίηση κεφαλαίων ώστε να κατασκευαστεί το τείχος. Αύξησε το προσωπικό ασφαλείας στα σύνορα, χιλιάδες εν ενεργεία στρατιώτες παρατάχθηκαν στα νότια της χώρας, ενώ το Μεξικό απειλήθηκε με δασμούς προκειμένου να ενισχύσει τη φύλαξη των συνόρων.

Ο Τραμπ απείλησε, επίσης, να μειώσει τη χρηματοδότηση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης σε πόλεις που θεωρήθηκαν «καταφύγια» μεταναστών. Η «μηδενική ανοχή» και οι συλλήψεις όσων διέσχιζαν τα νότια σύνορα χωρίς έγγραφα προκάλεσαν χιλιάδες χωρισμούς παιδιών από τους γονείς τους.

Σε διάστημα τεσσάρων ετών, η κυβέρνηση Τραμπ πραγματοποίησε τελικά περί τις 932.000 απελάσεις, απαγόρευσε εισόδους από χώρες όπως το Ιράν, η Σομαλία και η Υεμένη, ενώ μέσα στην πανδημία καταγράφηκε αρνητικό ρεκόρ στην ιστορία του προγράμματος προσφύγων των ΗΠΑ.

Το προσωρινό καθεστώς προστασίας μεταναστών (TPS) τερματίστηκε, οι αιτούντες άσυλο υποχρεώθηκαν να περιμένουν στο Μεξικό όσο οι υποθέσεις τους διεκπεραιώνονταν στα αμερικανικά δικαστήρια και συνάφθηκαν συμφωνίες «ασφαλών τρίτων χωρών» με αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής, προκειμένου να επιστρέφονται αιτούντες άσυλο. Τέλος, η κυβέρνηση ενεργοποίησε νόμο για την απαγόρευση χορήγησης ασύλου για λόγους υγείας εν μέσω της πανδημίας COVID-19.

Τραμπ 2.0

Η κυβέρνηση Μπάιντεν χαλάρωσε εν μέρει αυτούς τους δρακόντειους περιορισμούς, χωρίς ωστόσο οι μετανάστες χωρίς χαρτιά να φτάσουν τα επίπεδα του 2007. Κι όμως, ενόψει δεύτερης θητείας, ο Τραμπ απείλησε για απελάσεις-ρεκόρ μεταναστών χωρίς έγγραφα, αλλά και για τον εξαναγκασμό ενταγμένων μεταναστών να εγκαταλείψουν τη χώρα: αρκούσε ακόμα και μια ανάρτηση με «αντιαμερικανικές» απόψεις, ώστε η βίζα να μην ανανεωθεί.

Από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες, η μετανάστευση από τα νότια σύνορα χαρακτηρίστηκε «εισβολή» (Διακήρυξη 10888). Δεν επρόκειτο απλώς για επικοινωνιακή υπερβολή: σκοπός του Τραμπ ήταν να ενεργοποιηθούν οι Νόμοι περί Ανταρσίας και Αλλοδαπών Εχθρών (Insurrection Act και Alien Enemies Act), που δίνουν απεριόριστες εξουσίες στον Πρόεδρο και διευκολύνουν την ανάμειξη του στρατού. Η νέα πολιτική άνοιξε το δρόμο για τη γρήγορη απομάκρυνση όσων έφταναν στα σύνορα ή περνούσαν στις ΗΠΑ χωρίς χαρτιά, χωρίς να τηρούνται οι νόμιμες διαδικασίες.

Οι αιτούντες άσυλο υποχρεώθηκαν εκ νέου να επιστρέφουν ή να παραμένουν στο Μεξικό μέχρι την εξέταση της αίτησης ασύλου (Εκτελεστικό Διάταγμα 14165), ενώ τα νότια σύνορα τέθηκαν και πάλι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης: στόχος ήταν να εκταμιεύονται ευκολότερα κονδύλια για τη φύλαξη συνόρων, να αναπτυχθεί ο στρατός στις πόλεις, να κατασκευαστούν κρατητήρια και να ενισχυθούν εμπόδια διέλευσης.

Η διακοπή χρηματοδότησης του τείχους, που είχε υπογράψει ο Μπάιντεν, ανακλήθηκε. Η δε υποδοχή όλων των προσφύγων ανεστάλη για 90 μέρες, ώστε οι υπουργοί Εξωτερικών και Εσωτερικής Ασφάλειας να αποφασίζουν αν και σε ποιους θα επιτρέψουν την είσοδο (Διάταγμα 14163). Μετανάστες μεταφέρθηκαν σε χώρες από τις οποίες δεν κατάγονται. Η απόφαση για την κράτηση μεταναστών αφέθηκε στη διακριτική ευχέρεια του προσωπικού της ICE, πέρα από κάθε έννοια κράτους δικαίου. Η κράτηση επιβάλλεται μήνες τώρα σε ανθρώπους με κατηγορίες για αδικήματα χαμηλής απαξίας ή και σε ανθρώπους που δεν αντιμετωπίζουν κατηγορίες πέρα από τη διέλευση χωρίς χαρτιά.

Σκοπιμότητες

Ο περιορισμός της μετανάστευσης και ο εξαναγκασμός ακόμα και ενταγμένων μεταναστών να αποχωρήσουν από τη χώρα «εθελουσίως» είναι μόνο η πιο προφανής επιδίωξη του Τραμπ. Η λειτουργία της ICE άνευ ορίων σε πόλεις με ηγεσίες Δημοκρατικούς είναι, επίσης, μέσο εδραίωσης της εξουσίας του Προέδρου: παρουσιάζοντας τη μετανάστευση ως «εισβολή» και ως ζήτημα «έκτακτης ανάγκης», η κυβέρνηση επιχειρεί να νομιμοποιήσει εξίσου έκτακτες εξουσίες για την αντιμετώπισή της – εξουσίες που εξουδετερώνουν το Κογκρέσο, παρακάμπτουν πολιτείες με Δημοκρατικούς ηγέτες (που κατηγορούνται ότι υποθάλπουν την «παράνομη μετανάστευση»), και κατοχυρώνουν τον Τραμπ ως πανίσχυρο ηγέτη.

Όπως κάθε διαδήλωση είναι για τον Πρόεδρο μια καλή αφορμή για να ενεργοποιηθεί ο Νόμος περί Ανταρσίας που νομιμοποιεί την ανάμειξη του στρατού στην πολιτική, αντίστοιχα και η μετανάστευση, όποιοι κι αν είναι οι πραγματικοί αριθμοί της, εργαλειοποιείται για να ενεργοποιηθεί ο Νόμος περί Ξένων Εχθρών. Η πολιτική αυτή δεν ακολουθείται μόνο σε ομοσπονδιακό, αλλά και σε πολιτειακό επίπεδο. Ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις του Τέξας και της Λουιζιάνα.

Στην πρώτη περίπτωση, το Τέξας επιδίωξε απελάσεις, εγκατέστησε συρματοπλέγματα και πλωτά εμπόδια με θανατηφόρες λεπίδες στο Ρίο Γκράντε, παρά την απαγόρευση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ενώ ο Γενικός Εισαγγελέας Κεν Πάξτον στοχοποίησε ΜΚΟ που βοηθούν μετανάστες. Σε ανάλογο μήκος, ο κυβερνήτης της Λουιζιάνα Τζεφ Λάντρι εξέδωσε Εκτελεστικό Διάταγμα για την τήρηση δημόσιου καταλόγου συλληφθέντων μεταναστών, ενθαρρύνοντας πολιτοφυλακές και πράξεις αυτοδικίας, και απειλώντας ιδιαίτερα ευάλωτες κοινότητες χωρίς εγγύηση νομικής προστασίας.

Ποιος χάνει…

Το ρατσιστικό ντελίριο του Τραμπ καταστρέφει ζωές εκατομμυρίων μεταναστών, που ήδη φοβούνται να κυκλοφορήσουν ή να αναζητήσουν υπηρεσίες υγείας, υπό το φόβο της σύλληψης και της απέλασης. Η στρατιωτικοποίηση της καθημερινότητας είναι θρυαλλίδα για ό,τι απέμεινε από τη δημοκρατία στις ΗΠΑ. Και επιπτώσεις θα υπάρξουν, βέβαια, και σε οικονομικό επίπεδο: μελέτες οικονομολόγων δείχνουν ότι οι μαζικές απελάσεις, στο πρότυπο της κυβέρνησης Αϊζενχάουερ (Επιχείρηση Wetback, 1956) θα κρατούσαν στάσιμο το ΑΕΠ (μηδενική ανάπτυξη) ως το 2028 και θα μείωναν την απασχόληση των Αμερικανών από 1,1 μέχρι 7%, μέχρι την ίδια χρονιά. Οι κλάδοι της αγροτικής παραγωγής, των κατασκευών, της φιλοξενίας και της οικιακής εργασίας ήδη δοκιμάζονται. Όμως από τον ρατσισμό δεν χάνουν όλοι.

…και ποιος κερδίζει

Σύμφωνα με τα δικά της στοιχεία, το 2005 η ICE είχε έναν προϋπολογισμό 3,55 δισ. δολαρίων. Έρευνα του Popular Information που δημοσιεύτηκε στις 20 Οκτωβρίου, αποκάλυψε ότι οι νέες δαπάνες στην κατηγορία των φορητών όπλων από τις 20 Ιανουαρίου 2025, ημέρα που ορκίστηκε ο Τραμπ, έως τις 18 Οκτωβρίου, έφτασαν τα 71.515.762 δολάρια: οι δαπάνες αυτές αφορούσαν όπλα και τεθωρακισμένα, σημαντικές αγορές χημικών όπλων, καθώς και μία αγορά στην κατηγορία «κεφαλές κατευθυνόμενων πυραύλων και εκρηκτικά εξαρτήματα» (βλ. σχετικά και ΕφΣυν 25.10.2025). Η ανάλυση δεδομένων από το Ομοσπονδιακό Σύστημα Δεδομένων Προμηθειών έδειχνε ότι η ICE αύξησε τις δαπάνες για «κατασκευή φορητών όπλων, πυρομαχικών και αξεσουάρ πυρομαχικών» κατά περισσότερο από 600% σε σύγκριση με το 2024.

Κάνοντας την ICE βασικό πυλώνα της πολιτικής του, ο Τραμπ τροφοδοτεί ένα πολυεπίπεδο οικονομικό σύστημα, από το οποίο κερδοσκοπούν εταιρείες δισεκατομμυριούχων φιλικά διακείμενων στην κυβέρνηση. Ενδεικτικά, σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ:

• Η Amazon του Jeff Bezos χρηματοδοτείται για να προσφέρει υπηρεσίες cloud για την αποθήκευση δεδομένων,
• Η Palantir του Peter Thiel παρέχει κρίσιμα εργαλεία συλλογής δεδομένων και εντοπισμού,
• Ο όμιλος GEO, που εκμεταλλεύεται χώρους κράτησης, είναι ο μεγαλύτερος εργολάβος της ICE για πάνω από δύο δεκαετίες, και οι συμβάσεις της ICE το 2023 αποτελούσαν το 43% των εσόδων του
• Η Bank of America, δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα στις ΗΠΑ, χρηματοδοτεί τον μηχανισμό απελάσεων
• Η Avelo Airlines, που συνδέεται με την Morgan Stanley, είναι ο αερομεταφορέας απελάσεων της ICE,
• Εταιρείες τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας (AT&T, Motorola Solutions, Dell), εταιρείες εξοπλισμών (Booz Allen Hamilton, General Dynamics, L3 Harris Technologies) και εταιρείες παροχής υπηρεσιών παράδοσης (FedEx, United Parcel Service) ολοκληρώνουν το «παζλ» – το Μεγάλο Κόλπο πλουτισμού μέσω των απελάσεων.

Πηγή: Analyst News (https://www.analystnews.org/wp-content/uploads/2025/10/Screenshot-2025-10-01-225033-2.png)

Διώκτης των μεταναστών, προστάτης των δισεκατομμυριούχων

Καταργώντας καθημερινά ανθρώπινα δικαιώματα και εγγυήσεις του δημοκρατικού κράτους δικαίου –και βεβαίως διαλύοντας ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, επειδή γεννήθηκαν έξω από τη χώρα–, ο Τραμπ δεν βελτιώνει, προφανώς, τη ζωή των Αμερικανών φτωχών. Αντίθετα, αποδεικνύεται ο πιο «ευρηματικός» —και αποτελεσματικός— προστάτης των δισεκατομμυριούχων και των φανατικών προπαγανδιστών της Λευκής Υπεροχής.