Μπούρκα, ο φερετζές του ακροδεξιού

Fake

«Φαίνεται πραγματικά τρομακτικό, θα πρέπει να απαγορευτεί (η μπούρκα). Δεν μπορείς να ξέρεις τι φοράνε από κάτω. Θα μπορούσαν να είναι τρομοκράτες με όπλα» (Σχόλιο στο facebook Νορβηγού ακροδεξιού που μπέρδεψε άδεια καθίσματα λεωφορείου με…μουσουλμάνες που φορούν μπούρκα, 27.7.2017).

No Fake

Τον Ιούλιο του 2017, ο Νορβηγός Γιόχαν Σλάταβικ φωτογράφισε έξι άδεια καθίσματα λεωφορείου και ανάρτησε τη φωτογραφία στο λογαριασμό της ακροδεξιάς οργάνωσης «Πρώτα η Πατρίδα» (Fedrelandet viktigst) στο facebook. Μέσα σε λίγες ώρες, δεκάδες οργισμένα σχόλια συμφωνούσαν ότι η Νορβηγία πρέπει «επιτέλους» να πάρει δραστικά μέτρα κατά της …ανύπαρκτης μπούρκας. Η φάρσα του Σλάταβικ έγινε viral και η οργάνωση περίγελως διεθνώς.

Ο Έλληνας υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Βορίδης δεν έμαθε, καθώς φαίνεται, από το πάθημα των Νορβηγών ακροδεξιών: στο ζήλο του να απαγορεύσει ό,τι (του) θυμίζει μετανάστες στην Ελλάδα, βάλθηκε να απαγορεύσει και κάτι που …απλώς δεν υπάρχει, δηλαδή την μπούρκα στα πανεπιστήμια. Κι αυτά, σε μια χώρα όπου, μέχρι και λίγα χρόνια, οι γυναίκες στην επαρχία κυκλοφορούσαν επίσης με καλυμμένο το κεφάλι.

Οι …πρωτομάστορες

Η μπούρκα είναι ένα πλήρες κάλυμμα του κεφαλιού με δίχτυ στη θέση των ματιών. Πρόκειται για σύμβολο καταπίεσης των γυναικών. Επιβλήθηκε στο Αφγανιστάν από το μισογυνικό δικτατορικό καθεστώς των Ταλιμπάν στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Παράλληλα με τους αγώνες των Αφγανών γυναικών, κατά καιρούς άνδρες διαδηλώνουν φορώντας μπούρκα για να καταγγείλουν την καταπίεση.

Ήδη από τη δεκαετία του ‘90, ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία τόνιζε ότι τα δικαιώματα των γυναικών στη Μέση Ανατολή απειλούνται τόσο στις χώρες που τους επιβάλλουν να φορούν «τσαντόρ», όσο και εκεί που τους επιβάλλεται να το βγάλουν. Το θέμα είναι να το βγάλουν από μόνες τους.

Η διαμάχη έχει ιδιαίτερη σημασία στην Ευρώπη, γιατί η μάχη κατά της μαντίλας συνδέεται με το ευρωπαϊκό αποικιακό παρελθόν.

• Το 1954, όταν ξεκίνησε στην Αλγερία ο αγώνας για την ανεξαρτησία της χώρας από τη Γαλλία, το γαλλικό κράτος επιχείρησε να πάρει με το μέρος του τις Αλγερινές, απαγορεύοντας τη μαντίλα. Το παρουσίασε ως εγχείρημα «εκπολιτισμού». Από την άλλη, οι Αλγερινοί αγωνιστές έλεγαν ότι η κατώτερη θέση των γυναικών ήταν, δήθεν, μέρος της παράδοσης και της ταυτότητας του λαού της Αλγερίας.
• Το 1989, στο Creil της Βόρειας Γαλλίας, τρεις μαθήτριες Γυμνασίου αποβλήθηκαν διότι αρνήθηκαν να βγάλουν την ισλαμική μαντίλα. Οι μαθήτριες επέστρεψαν στην τάξη, καθώς σωστά κρίθηκε ότι προείχε το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση. Αλλά, από το 1994 έως το 2003, περίπου εκατό ακόμα κορίτσια αποκλείστηκαν από δημόσια γυμνάσια και λύκεια επειδή φορούσαν την ισλαμική μαντίλα: στις μισές περιπτώσεις, οι αποβολές ανατράπηκαν από τα δικαστήρια.
• Τον Μάρτιο του 2004 η Γαλλία απαγόρευσε τη χρήση εμφανών θρησκευτικών συμβόλων στα δημόσια σχολεία και τον Ιούλιο του 2010 αυστηροποίησε τη νομοθεσία: ποινικοποίησε τόσο την μπούρκα όσο και το νικάμπ (που αφήνει ακάλυπτα μόνο τα μάτια), και θέσπισε πρόστιμα στις παραβάτριες. Τα μέτρα επικρίθηκαν από τον ΟΗΕ και τη Διεθνή Αμνηστία ως παραβίαση της ελευθερίας θρησκευτικής έκφρασης. Υποτίθεται ότι θα συγκρατούσαν την Ακροδεξιά: στην πραγματικότητα την έκαναν να φαίνεται πιο «κανονική».
• Μετά την κρίση υποδοχής προσφύγων του 2015-16, Γερμανία και Δανία απαγόρεψαν τη μπούρκα (η πρώτη και το νικάμπ). Η συζήτηση άνοιξε και στη Λετονία, όπου η πρώην πρόεδρος συνέδεσε τη μπούρκα με την ασφάλεια. Αλλά από τους 2 εκ. κατοίκους της χώρας, μπούρκα φορούσαν…. μόνο τρεις γυναίκες.
• Από τις αρχές του 2025, η Ελβετία απαγόρεψε τη μπούρκα κατόπιν δημοψηφίσματος. Το δημοψήφισμα οργάνωσε η ίδια πολιτική ομάδα που είχε απαιτήσει την απαγόρευση ανέγερσης νέων μιναρέδων. Το θέμα δεν ήταν, λοιπόν, τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά ο πόλεμος κατά του Ισλάμ.

Fake: οι «δικαιωματιστές» είναι υπέρ της μπούρκας

Όποιος πραγματικά ενδιαφέρεται για τον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, αναγνωρίζει μια απλή αλήθεια: η μπούρκα είναι διπλό κακό. Από τη μια καταπιέζει τις γυναίκες και τους αποστερεί την αναγνώριση του προσώπου και της προσωπικότητάς τους. Από την άλλη, η μπούρκα χρησιμοποιείται ως «σημαία» του αντιμουσουλμανικού ρατσισμού.

Οι Έλληνες Σταυροφόροι κατά της μπούρκας

Το 2006, η συντάκτρια της Lifo Δέσποινα Τριβόλη κυκλοφόρησε με μπούρκα στην Αθήνα για να σφυγμομετρήσει αντιδράσεις: «μία βόλτα μιας ώρας με μπούρκα ήταν αρκετή», έγραφε αργότερα, «για να με κάνει να αισθανθώ όχι απλώς δακτυλοδεικτούμενη, αλλά σχεδόν σαν πλάσμα από άλλο πλανήτη». Το έδαφος ήταν εύφορο. Ελλείψει μπούρκας στο δημόσιο χώρο, όμως, ο αντιμουσουλμανικός ρατσισμός εκδηλώθηκε με άλλους τρόπους.

• Το φόβο μήπως η μπούρκα …αλλοιώσει τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής και τα δικαιώματα των γυναικών έκανε παντιέρα το 2020 ο τότε βουλευτής της ΝΔ Κωνσταντίνος Μπογδάνος, με ερώτηση προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, ζητώντας «νομοθετική επίλυση».
• Αγνοώντας τις διεκδικήσεις των γυναικείων και φεμινιστικών οργανώσεων, ο Κυριάκος Βελόπουλος επέλεγε την Ημέρα της Γυναίκας για το δικό του μήνυα: «Το ξέρατε ότι στην Ελλάδα επιτρέπεται η μπούργκα αλλά στην Τουρκία δεν επιτρέπεται; #ΝΔ θέλατε, με μπούρκα σας βλέπω όλους» (8.3.2021).

Χρειάστηκαν η δημοσκοπική πτώση της ΝΔ και σενάρια για κόμμα από τον Αντώνη Σαμαρά, ώστε ο Μάκης Βορίδης να εισακούσει τους πρωτοπόρους ομοϊδεάτες του. Ο φόβος, όσο ανυπόστατος και να είναι, συσπειρώνει.

Fake φιλελεύθεροι

Αφού όμως μπούρκα (και μάλιστα στα πανεπιστήμια…) δεν υπάρχει στην Ελλάδα, τότε γιατί τόση φασαρία; Τι επιδιώκουν οι ακροδεξιοί δημιουργώντας θέμα απ’ το τίποτα;

• Η μπούρκα είναι ένα ένδυμα-φυλακή για τις γυναίκες. Αν όμως το ενδιαφέρον όσων ζητούν κρατική απαγόρευση ήταν στ’ αλήθεια τα δικαιώματα των γυναικών, δεν θα αναθεμάτιζαν ως «woke» κάθε συζήτηση για τα γυναικεία δικαιώματα. Όχι τυχαία, όμως, πρόβλημα με την κάλυψη του προσώπου των γυναικών έχουν συνήθως …άνδρες.
• Η μάχη κατά της (ανύπαρκτης) μπούρκας –όπως και αυτή σε όλη την Ευρώπη κατά της υπαρκτής μαντίλας– είναι μέρος ενός πολιτισμικού πολέμου. Η λογική του είναι απλή: «μη μας λέτε ακροδεξιούς και ρατσιστές: εμείς προστατεύουμε τον δυτικό τρόπο ζωής και τις φιλελεύθερες αξίες από το βάρβαρο και αντιφεμινιστικό Ισλάμ». Μην πάμε μακριά: ο βομβαρδισμός του Ιράν από το Ισραήλ συνοδεύεται ακριβώς από υποσχέσεις τέτοιας «απελευθέρωσης».
• Αυτός ο «εκπολιτιστικός» φιλελευθερισμός ήταν παλιότερα το …χαμογελαστό πρόσωπο των αποίκων. Σήμερα, ο στόχος των σημερινών ακροδεξιών είναι να κάνουν τον δυτικό κόσμο αφόρητο για τους μετανάστες.

NoFake: η μπούρκα είναι η χαρά του πατριάρχη στην Ανατολή και η ευτυχία του ισλαμόφοβου ρατσιστή πατριάρχη στη Δύση. Η μπούρκα είναι τζάκπότ.