Μάθε παιδί μου (ακροδεξιά) γράμματα: Σχολείο και νέος αυταρχισμός

Κατ’ εμέ [το πρόβλημα] έχει τις ρίζες του στο πως διαμορφώθηκε το σχολείο τις τελευταίες δεκαετίες και στην αντίληψη ότι είχαμε μια αυταρχική εκπαίδευση και έπρεπε να πάμε σε μια μη αυταρχική εκπαίδευση και αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο δάσκαλος να χάσει τον έλεγχο της τάξης και τον σεβασμό των παιδιών[…] Αν ο δάσκαλος μου έριχνε ένα χαστούκι, ο πατέρας μου μού έριχνε άλλα δέκα, γιατί έλεγε πως για να με χτυπήσει ο δάσκαλος, κάτι κακό θα είχα κάνει (Γιώργος Φλωρίδης, υπ. Δικαιοσύνης, 2.10.2024)

Ομολογιακά Θρησκευτικά, όπως το Σύνταγμα ορίζει. Επαναφορά προσευχής, έπαρσης σημαίας, ποιοτικές σχολικές εορτές […] Παράλληλα με τις Σχολές Γονέων, μάθημα Οικογενειακής Αγωγής στα παιδιά, αντί της woke παράνοιας. Σχολική Στολή για όλους τους μαθητές (Από τις θέσεις και το πρόγραμμα της «Νίκης» για την παιδεία).

No Fake

Ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα το σχολείο; Το πόσο λίγο εμπνέει εκπαιδευτικούς και παιδιά; Το κυνήγι του βαθμού και το άγχος για τα φροντιστήρια και τις πανελλαδικές εξετάσεις; Μήπως η σχολική διαρροή – πόσοι μαθητές (από φτωχότερες οικογένειες) εγκαταλείπουν το σχολείο επειδή δεν τα βγάζουν πέρα; Μήπως η αδιαφορία για τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες; Οι κακοπληρωμένοι συμβασιούχοι που τρέχουν από σχολείο σε σχολείο, καλύπτουν πάγιες ανάγκες αλλά δεν ξέρουν αν θα δουλεύουν τον Σεπτέμβριο (και πού);

Τίποτα από αυτά. Αν πιστέψουμε τις ακροδεξιές «μεταρρυθμιστικές» φωνές μέσα και έξω από την κυβέρνηση, τίποτα από αυτά δεν είναι πραγματικά σημαντικό: το βασικό είναι η έλλειψη πειθαρχίας, που αποδίδεται στο ξεχαρβάλωμα της Μεταπολίτευσης. Το μείζον είναι η απομάκρυνση από τις ελληνοχριστιανικές αξίες και την πίστη στην ιεραρχία. Και, για να μην ξεχνιόμαστε, φταίει και η περίφημη…woke ατζέντα.

«Πρωταρχική αιτία της παρακμής που βιώνει η χώρα», διαβάζουμε στο πρόγραμμα της Αφροδίτης Λατινοπούλου, είναι η «χαλάρωση, στο όριο της διάλυσης, κάθε έννοιας κανόνων, ιεραρχίας και πειθαρχίας». Απαντώντας τον περασμένο Οκτώβριο πώς θα αντιμετωπιστεί η βία στο σχολείο, η βουλευτής Κυκλάδων της ΝΔ Κατερίνα Μονογυιού υποστήριζε την αυστηροποίηση των ποινών για τους μαθητές, προσθέτοντας: «έχει απομακρυνθεί ο κόσμος από τη θρησκεία, [τα παιδιά στην επαρχία] πάνε και ένα κατηχητικό».

Η σχολική βία απαιτεί αυστηρότερες ποινές: Fake

Το πρόβλημα με την αυταρχική ατζέντα για το σχολείο δεν είναι μόνο πως αγνοεί τα πραγματικά προβλήματα. Είναι και το κακό που κάνει στην προσπάθεια να αποκαταστήσει την «τάξη» που υποτίθεται ότι χάθηκε. Η αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού (bullying) είναι ένα καλό παράδειγμα γι’ αυτό.

Αν ρωτήσουμε έναν ψυχολόγο, μια κοινωνιολόγο ή έναν κοινωνικό λειτουργό, θα μας πουν ότι ο εκφοβισμός και η βία στο σχολείο μεταφέρουν στις αίθουσες και στο προαύλιο προβλήματα έξω από το σχολείο: το παιδί που εκφοβίζει ή ασκεί βία, κατά κανόνα, έχει βιώσει εκφοβισμό και σωματική βία. Αντίστοιχα, ο γονιός που «παραμελεί» το παιδί, πιθανότατα προσπαθεί να τα βγάλει πέρα με κακοπληρωμένες δουλειές ή χωρίς δουλειά, και χωρίς βοήθεια στο σπίτι.

Ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί θεωρούνται πολυτέλεια για τα σχολεία: οι ποινές κοστίζουν φτηνότερα. Όμως, αυστηρότερες ποινές στα παιδιά (όπως οι ευκολότερες αποβολές), θα σημάνουν απλώς περισσότερες απουσίες– μία ακόμα τιμωρία, που μπορεί να κάνει τα παιδιά ακόμα πιο επιθετικά. Ενοχοποίηση των γονιών, στο γνωστό πρότυπο της «ατομικής ευθύνης», απλώς θα ακυρώσει ακόμα περισσότερο τους γονείς και το ρόλο τους. Φαύλος κύκλος.

Όλα είναι θέμα αξιολόγησης: Fake

Τα ίδια ισχύουν με την αξιολόγηση, για την επιβολή της οποίας ο πρωθυπουργός απειλεί να απολύσει εκπαιδευτικούς. Ήδη 2.500 εκπαιδευτικοί έχουν παραπεμφθεί σε πειθαρχικά συμβούλια διότι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην αξιολόγηση ή συμμετείχαν σε κινητοποιήσεις. Η ίδια η κυβέρνηση ομολογεί πως το σύστημα αξιολόγησης δε λειτουργεί αλλά απειλεί όσους αντιδρούν.

Ατομική αξιολόγηση εκπαιδευτικών (νόμος 4823/21) και κατηγοριοποίηση των σχολείων (νόμος 4692/20) θέτουν ποσοτικά κριτήρια επίδοσης:, θα αξιολογούνται με χαμηλότερους βαθμούς εκπαιδευτικοί και σχολεία με τάξεις παιδιών μεταναστών ή παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Επιπλέον, το κυνήγι της καλής αξιολόγησης (από διευθυντές, επόπτες ποιότητας και συμβούλους εκπαίδευσης) δημιουργεί ήδη κλίμα φόβου και ανταγωνισμό ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς: όσοι θρηνούν την πειθαρχία που χάθηκε στη Μεταπολίτευση, πιθανότατα νοσταλγούν τον τρομερό Επιθεωρητή της μετεμφυλιακής Ελλάδας – φόβο και τρόμο για τους δασκάλους στη δεκαετία του ‘60.

Ακούγεται υπερβολικό; Η υφυπουργός Παιδείας Ζέτα Μακρή έχει διαφορετική άποψη για την πειθαρχία: «Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να μιλούν αλλά πρέπει να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του διευθυντή του σχολείου» (14.2.2025). Στο ίδιο κλίμα, εξάλλου, ο νόμος Χατζηδάκη για τη διεξαγωγή απεργιών χρησιμοποιείται ως όπλο από την κυβέρνηση για να βγαίνουν παράνομες οι απεργίες των δασκάλων, ενώ όλο και πιο συχνά, αναφορές «αγανακτισμένων» γονέων σε εκπαιδευτικούς οδηγούν χωρίς δεύτερη σκέψη σε ένορκη διοικητική εξέταση. Ο φόβος φυλάει τα έρημα…

Αν κάνετε φασαρία θα φωνάξω την αστυνομία

Το τρίπτυχο της ακροδεξιάς σχολικής μεταρρύθμισης -περισσότερη πειθαρχία και ομοιομορφία, περισσότερος ανταγωνισμός, λιγότερη ελευθερία και κριτική σκέψη- ακολουθείται by the book και στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Τα δοχεία συγκοινωνούν: η λογική που θέλει αστυνομία στα αμφιθέατρα, και τελικά αστυνομία παντού, κατέληξε τον περασμένο Φεβρουάριο στην αποστολή αστυνομικού σε σχολείο της Χαλκιδικής, για να κληθεί σε πειθαρχικό δασκάλα που συμμετείχε στην απεργία-αποχή από την αξιολόγηση.

Λίγο πριν, γυμνασιάρχης υπέβαλε μήνυση σε 3 παιδιά 13 και 14 ετών, τα οποία προσήχθησαν στο τμήμα Ασφαλείας Μελισσίων, διανυκτέρευσαν στα κρατητήρια, οδηγήθηκαν στη σήμανση και μετά στα δικαστήρια. Με χειροπέδες. Τρία παιδιά, τα δύο από μονογονεϊκές οικογένειες με διαγνωσμένες μαθησιακές δυσκολίες, το τρίτο από αναδοχή και σε διαδικασία υιοθεσίας… Τρία 13χρονα παιδιά από το σχολείο βρέθηκαν στον εισαγγελέα με χειροπέδες.

Μεμονωμένο περιστατικό; Η Αστυνομική Διεύθυνση Κορίνθου  έστειλε έγγραφο στην τοπική Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με το οποίο προειδοποιούσε πως από σειρά διατάξεων του ποινικού  κώδικα «προκύπτει ανεπιφύλακτα το ενδεχόμενο επί ποινικών αδικημάτων που λαμβάνουν χώρα εντός σχολικών μονάδων, κατά τη διάρκεια λειτουργίας τους, με δράστες μαθητές, να σχηματιστεί δικογραφία, να ασκηθεί ποινική δίωξη και να επιβληθούν  από αρμόδιο δικαστήριο ποινικές κυρώσεις ακόμα και σε βάρος εκπαιδευτικών». Το έγγραφο ανακλήθηκε λόγω αντιδράσεων. Η απειλή έμεινε.

Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος. Έτσι μας λένε.