10 ΧΙΟΝΙΣΜΕΝΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΦΙΑΛΤΗ ΠΟΥ ΚΡΥΒΟΥΜΕ ΜΕΣΑ ΜΑΣ

Τα κλασικά φιλμ νουάρ χρησιμοποιούσαν το οπτικό τους σκοτάδι ως άμεση αντανάκλαση του θέματός τους, αλλά και για να δημιουργήσουν την αίσθηση ότι οι ήρωές τους χάνονταν. Εκμεταλλεύονταν τους εγγενείς μας φόβους για το σκοτάδι με τον ίδιο τρόπο που κάνουν οι ταινίες και οι σειρές τρόμου, δημιουργώντας ένταση μέσω της ενστικτώδους ιδέας μας ότι υπάρχουν επικίνδυνα πράγματα που κρύβονται στις σκιές.

Ταινίες όμως όπως το “Fargo” των Αδελφών Κοέν έδειξαν πως το λευκό του πάγου μπορεί να είναι τόσο ισχυρό ως εργαλείο κινηματογράφησης, όσο και η σκιά. Οι χιονισμένες σκηνές, είτε στο σινεμά είτε στις σειρές, είναι ακόμη πιο μοναχικές και απελπισμένες από ό,τι οι αντίστοιχες στο σκοτάδι. Όταν είμαστε στο σκοτάδι, μπορούμε να κρυβόμαστε εξίσου καλά με τα τέρατα. Το χιόνι ρίχνει έναν προβολέα πάνω μας όσο βρισκόμαστε μόνοι σε μία απέραντη φωτεινή έκταση, με όλο τον ήχο να καταπίνεται από το τοπίο. Αναδεικνύει την ασημαντότητά μας.

Η ταινία των Κοέν εκμεταλλεύτηκε επίσης και ένα άλλο πλεονέκτημα που έχει το λευκό έναντι του μαύρου στις αστυνομικές ιστορίες: το αίμα. Όπως γνωρίζει όποιος έχει δει τη σκηνή με τον θρυμματιστή ξύλου στο “Fargo”, το αίμα που ψεκάζεται στο χιόνι μπορεί να είναι τόσο εντυπωσιακό όσο ένας πίνακας του Τζάκσον Πόλοκ. Και στην Ευρώπη, κυρίως στη Σκανδιναβία όπου άνθισε το νορδικό νουάρ πριν μεταδοθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη, η εικονογραφία και η κλειστοφοβία αυτή είναι τα κλειδιά που οδήγησαν στο υποείδος του “snow noir”.

“Υπάρχει μακρά παράδοση στη Σκανδιναβία για το έγκλημα, το νουάρ, και την εξερεύνηση της πιο σκοτεινής πλευράς του σκανδιναβικού συστήματος πρόνοιας”, μας είχε πει ο Jesper Eising του Nordisk Film, του παλαιότερου εν ενεργεία στούντιο παραγωγής στον κόσμο. “Σίγουρα παίζουν ρόλο ο καιρός, η σκοτεινιά, η κρύα βροχή, η φύση μας. Όταν συνδυάζεις όλα αυτά με το ταλέντο στην αφήγηση, την κινηματογράφηση και την τηλεόραση, έχεις τα θεμέλια που έφτιαξαν και εξάπλωσαν το νορδικό νουάρ. Ειδικά η Δανία έχει εστιάσει εδώ και χρόνια σε ορίτζιναλ τηλεοπτικές παραγωγές, έχει υπάρξει μεγάλο και επιτυχημένο φυτώριο για αυτές, και τις έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο”.

Παρακάτω θα βρεις 10 σειρές του είδους που ξεχωρίσαμε, παραγωγές από διαφορετικές χώρες, που κάνουν νουάρ μέσα σε πνιγηρούς αλλά ολοφώτεινους, χιονισμένους καμβάδες.

Fargo (Ηνωμένες Πολιτείες)

Η οσκαρική ταινία μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία στην τηλεόραση, διατηρώντας την ιδιοσυγκρασία του έργου των Κοέν που ανέκαθεν περιστρεφόταν σε σημαντικό βαθμό γύρω από χαρακτήρες παγιδευμένους στις εμμονές τους.

Dexter: New Blood (Ηνωμένες Πολιτείες)

Δε χρειάζεται συστάσεις. Ο Dexter Morgan ήταν ένας από τους αγαπημένους – αν όχι ο αγαπημένος – σίριαλ κίλερ του ελληνικού κοινού, πριν τουλάχιστον την επιθετικά μέτρια τελευταία σεζόν της ορίτζιναλ σειράς και του μισητού της φινάλε. Ο χαρακτήρας αναβιώθηκε πέρσι με τη συμμετοχή του αρχικού δημιουργού της σειράς Clyde Phillips – το show είχε περάσει σε άλλα χέρια στην πορεία – και η ανταπόκριση του κοινού ήταν άμεση. Το “Dexter: New Blood” έσπασε κάθε ρεκόρ του αμερικανικού δικτύου Showtime, αλλά και στην Ελλάδα έμπαινε σταθερά στο Top 10 σειρών της COSMOTE TV.

Το ζεστό, σοβατισμένο Μαϊάμι έδωσε τη θέση του στη χιονισμένη, βουκολική Βορειοανατολική Αμερική και τη φανταστική πόλη Iron Lake, με στόχο σίγουρα να προσδωθεί η απαραίτητη, στοχαστική μελαγχολία που συνοδεύει σειρές όπως το “Fargo” και το “Mare of Easttown”. Η μετακίνηση αφαίρεσε μεν από την ενέργεια της σειράς – η υγρασία του Μαϊάμι ήταν ένα εύστοχα γκροτέσκο σκηνικό για τις ατασθαλίες του Dexter ενισχύοντας τη δυσωδία τους – ταυτόχρονα όμως η ψυχρότητα της νέας τοποθεσίας ήταν ταιριαστή στην πρόκληση της αποχής από τις δολοφονίες που αντιμετώπιζε ο Dexter.

Cardinal (Καναδάς)

Ατμοσφαιρικό θρίλερ με έναν εξαιρετικό Billy Campbell ως ντετέκτιβ John Cardinal, που επιστρέφει στη μονάδα ανθρωποκτονιών του Algonquin Bay, όταν μια παλιά υπόθεση που είχε εκτροχιάσει την καριέρα του ανοίγει ξανά μετά την ανακάλυψη του πτώματος μίας αγνοούμενης κοπέλας. Τώρα έχει νέα συνεργάτιδα, τη Lise Delorme (Karine Vanasse), μία γυναίκα διαφορετική από αυτό που φαίνεται που θα αποκαλύψει μυστικά από το παρελθόν του Cardinal. Η σειρά έχει πολλές ανατροπές, αρκετές για να σε κρατήσουν στην τσίτα, αλλά όχι και τόσες ώστε να μη μπορείς να τις ακολουθήσεις.

Fortitude (Ηνωμένο Βασίλειο)

Η Fortitude είναι μια απομακρυσμένη κοινότητα σε κάποιο παγωμένο άκρο της Νορβηγίας -η σειρά γυρίστηκε στην Ισλανδία ωστόσο – στην οποία ζουν άνθρωποι από διάφορα μήκη και πλάτη του πλανήτη, με στόχο την επιστημονική εκμετάλλευση της περιοχής. Προφανώς και θα συμβούν εγκλήματα στον πάγο, αλλά από τι καστ! Τον Christopher Eccleston του “Doctor Who”, τη Sofie Gråbøl του “Forbrydelsen” που θα βρεις παρακάτω, τον Richard Dormer του “Game of Thrones”, τον Stanley Tucci, τον Michael Gambon του “Harry Potter”, και σε μεταγενέστερη σεζόν τον Dennis Quaid.

Trapped (Ισλανδία)

Καθώς το χιόνι και οι καταιγίδες απομονώνουν μία μικρή ισλανδική πόλη, ένα πτώμα βρίσκεται στα παγωμένα νερά των φιόρδ. Χωρίς κεφάλι, χέρια ή πόδια. Αλλά αυτό που γνωρίζει ο τοπικός ντετέκτιβ Andri Ólafsson (Ólafur Darri Ólafsson) είναι ότι, όπως όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι της πόλης αλλά και οι επιβάτες και το πλήρωμα ενός πλοίου που έφτασε πρόσφατα, ο δολοφόνος δε μπορεί να διαφύγει. Κανείς δεν μπορεί να μπει στην πόλη – που σημαίνει ότι η ομάδα έρευνας από το Ρέικιαβικ δε θα φτάσει σύντομα – έτσι και κανείς δε μπορεί να βγει έξω.

Πρωταγωνιστής του “Trapped” δεν είναι μονάχα ο Ólafsson που κλέβει την παράσταση μικραίνοντας άμεσα την απόσταση μεταξύ ήρωα και κοινού, αλλά και το ίδιο το χιόνι που δεν παρουσιάζεται σιωπηλό και καταπιεστικό εδώ ως φαινόμενο, αλλά επιθετικό και θυελλώδες όπως το έγκλημα που ταράζει την κοινότητα.

Forbrydelsen (Δανία)

Το 2011, η εμφάνιση της Sofie Gråbøl ως ντετέκτιβ Sarah Lund στην αστυνομική σειρά “Forbrydelsen” (The Killing) από τη Δανία, είχε κάνει αίσθηση εν μία νυκτί στη Μεγάλη Βρετανία απ’ όπου ξεκίνησε τελικά τον γύρο του κόσμου της. Η σειρά πυροδότησε τη φρενίτιδα των σκανδιναβικών crime shows, με κάθε σεζόν να ακολουθεί μία νέα υπόθεση δολοφονίας και κάθε επεισόδιο να λειτουργεί ως 24ωρο παράθυρο στη διαδικασία της εξιχνίασης.

Η υπόθεση της πρώτης σεζόν γύρω από τον φόνο της Nanna Birk Larsen σε ένα δάσος έξω από την Κοπεγχάγη είναι η πιο αξιομνημόνευτη. Το αμερικανικό remake με τη Mireille Enos και τον Joel Kinnaman είναι επίσης ενδιαφέρον, αλλά δε φτάνει ποτέ στα ύψη του ορίτζιναλ.

The Bridge (Broen) (Δανία/Σουηδία)

Η σειρά που πυροδότησε τη φρενίτιδα για το νορδικό νουάρ (μην ασχοληθείς καν με το αμερικανικό remake) περιλαμβάνει πανέμορφες, σκυθρωπές εικόνες από τις πόλεις του Μάλμε και της Κοπεγχάγης (και τα περίχωρά τους), και αγγίζει θεματικές όπως η προδοσία, η αναζήτηση επιβεβαίωσης από τους άλλους, η ανάληψη ευθυνών, η αυτεξερεύνηση της ταυτότητάς μας, και τη ζωή μέσα στο φάσμα του αυτισμού.

Pagan Peak (Γερμανία/Αυστρία)

Το ποιος έχει τη δικαιοδοσία για την αστυνομική έρευνα όταν ένα πτώμα βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ δύο χωρών, είναι το λιγότερο που έχουν να αντιμετωπίσουν ο Αυστριακός αστυνομικός επιθεωρητής Gedeon Winter (Nicholas Ofczarek) και η Γερμανίδα ντετέκτιβ Ellie Stocker (Julia Jentsch). Καθώς η έρευνά τους εξελίσσεται ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται, με τον συμβολικό τρόπο που τοποθετούνται τα θύματα να υποδηλώνουν κάποια σύνδεση με παγανιστικές τελετουργίες.

Με έμπνευση το “The Bridge”, όλα στο “Pagan Peak” ξεκινούν από το χιόνι και επιστρέφουν σε αυτό, και η παγωμένη θέα των Άλπεων είναι τόσο πρωταγωνιστής της σειράς όσο η Jentsch και ο Ofczarek.

Borgen (Δανία)

Όταν εμπλέκεται η εξουσία, ο άνθρωπος ανακαλύπτει τις καλύτερες και τις χειρότερες τάσεις του. Κεντρικό θέμα του “Borgen” είναι η εξισορρόπηση της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής, ένα σημαντικό μέρος της σκανδιναβικής κουλτούρας, η πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης της Δανίας, η πολιτική στρατηγική, η εξερεύνηση του ήθους, τα προσωπικά συστήματα αξιών σε θέσεις εξουσίας, και η διαχείριση των συνεπειών των πράξεών μας.

Στο καστ θα βρεις τη Sidse Babett Knudsen (Roadkill, Westworld) και τον Pilou Asbæk του “Game of Thrones”.

Fallet (Σουηδία)

Το “Fallet” είναι μία περιστροφή της τάσης του νορδικού νουάρ – μεταφράζεται ως “Η Υπόθεση” – με ένα οικείο, μεν, μυστήριο δολοφονίας στον πυρήνα του, που ανατρέπει όμως πλήρως τις προσδοκίες του κοινού με κάθε άλλο τρόπο. Δεν είναι μόνο το χιούμορ που το κάνει ξεχωριστό, αλλά ενισχύεται από ένα εντυπωσιακό σύνολο χαρακτήρων που σπάνε το καλούπι με νέους και ξεκαρδιστικούς τρόπους.

Οι δύο κεντρικοί ήρωες είναι αναστροφές στο κλασικό σχήμα του “καλού μπάτσου”: Είναι η ντετέκτιβ ανθρωποκτονιών από τη Στοκχόλμη που ονομάζεται Sophie Borg (Lisa Henni) και ένας Βρετανός επικεφαλής επιθεωρητή ονόματι Tom Brown (Adam Godley) που ενώνονται για να ερευνήσουν τη δολοφονία ενός Άγγλου που βρέθηκε στη Norrbacka. Ένα μικρό σουηδικό χωριό που η Sophie περιγράφει ως “μία σκατένια μικρή πόλη με φρικτά εστιατόρια και τίποτα να κάνεις, και έναν πληθυσμό 17.000 ηλίθιων.”