ΓΙΑΤΙ Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΔΙΧΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ

Η Κυριακή του Πάσχα λέγεται και Λαμπρή, όπως και Πάσχα, Ημέρα της Ανάστασης η Μία των Σαββάτων, η Βασιλίς και Κυρία, η Εορτή των Εορτών και η Πανήγυρις των Πανηγύρεων. Είναι η ημέρα που σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο εορτάζεται η Λαμπροφόρος και Ζωηφόρος Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Δηλαδή, “η νίκη της ζωής επί του θανάτου, η πτώση και καθαίρεση του Άδη από τον Αναστημένο Χριστό και η επανόρθωση του Αδάμ και μαζί ολόκληρου του ανθρώπινου γένους, από το προπατορικό αμάρτημα”.

Τι σημαίνει η λέξη ‘Πάσχα’;

Μελετητές έχουν προτείνει πως προκύπτει από το αραμαϊκό πασ’ά (πραύνω/μαλακώνω/γαληνεύω) και το εβραϊκό πέσαχ (πλήγμα). Έχουν προταθεί και το αιγυπτιακό πασ’ (ανάμνηση). Στη Βίβλο συσχετίζεται το πεσάχ με το πασάχ (κυριολεκτικά σημαίνει χωλαίνω, μεταφορικά προσπερνώ/ξεφεύγω).

Κατά τις εβραϊκές γραφές, η λέξη ‘Πάσχα’ σημαίνει πέρασμα. Είναι γιορτή του Ιουδαϊσμού, προς ανάμνηση της Εξόδου των Εβραίων από την Αίγυπτο, της θαυματουργού διαβάσεως της Ερυθράς Θάλασσας υπό τον Μωυσή και της σωτηρίας τους από τη δουλεία του Φαραώ.

Τι σχέσει έχουν όμως, όλα αυτά με την Ανάσταση του Ιησού; Θυσιάστηκε την ημέρα του εβραϊκού Πάσχα, που εκείνο το έτος ‘έπεσε’ Σάββατο. Αναστήθηκε έπειτα από αυτό, εξ ου και το ‘Η μία των Σαββάτων’ -πρώτη μέρα μετά το Σάββατο.

Πάμε να δούμε τώρα, και πού κολλάει η σφαγή του αρνιού: σύμφωνα με το Βιβλίο της Εξόδου, το τελευταίο βράδυ των Ισραηλιτών στην Αίγυπτο -κατόπιν σχετικής διαταγής του Θεού- ο Μωυσής είπε στις οικογένειες, να πάρει η κάθε μία ένα χρονιάρικο αρνί ή κατσίκι και να το φάει με άζυμο άρτο και πικρά χόρτα. Έπρεπε -κάθε οικογένεια- να πάρει και έναν ύσσωπο (βοτανώδες φυτό), να το βουτήξει στο αίμα του ζώου και να σημαδέψει τις πόρτες του σπιτιού.

Με αυτόν τον τρόπο θα προφυλάσσονταν από τον Άγγελο του Θανάτου και δεν θα τους άγγιζε η δέκατη πληγή (βλ. η δολοφονία των πρωτότοκων γιων της Αιγύπτου και των πρωτότοκων των ζώων τους -από την οποία δεν γλίτωσε ο γιος του Φαραώ που μετά συναινέσει στην έξοδο). Αυτήν την ημέρα οι Ισραηλίτες τη γιορτάζουν ως “Πάσχα”, στις 14 του μήνα Νισάν (μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου).

Το κεντρικό δόγμα της χριστιανικής πίστης

Ο υποψήφιος διδάκτωρ θρησκευτικών σπουδών στο University of Virginia, Jason Oliver Evans, ο οποίος είναι και ιερέας στην εκκλησία των Βαπτιστών και για αυτό έγραψε στο Conversation, για τις διαφορετικές οπτικές της θρησκείας επί της Αναστάσεως.

“Σύμφωνα με την χριστιανική πίστη, η ανάσταση είναι σημείο κλειδί όταν ‘ο Θεός ανέστησε τον Ιησού από τους νεκρούς’, αφού σταυρώθηκε από το Ρωμαίο κυβερνήτη, Πόντιο Πιλάτο.

Ενώ σε κανένα από τα τέσσερα Ευαγγέλια -του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη- δεν περιγράφεται λεπτομερώς το πραγματικό γεγονός της Ανάστασης, σε όλα υπάρχουν ποικίλες αναφορές για τον άδειο τάφο και τις εμφανίσεις του Χριστού, μετά την Ανάσταση, μεταξύ των ακολούθων του, στη Γαλιλαία και στην Ιερουσαλήμ.

Αναφέρουν επίσης, ότι γυναίκες ανακάλυψαν τον άδειο τάφο και ανέλαβαν να διαδώσουν το μήνυμα της Ανάστασης. Αυτές οι αφηγήσεις μεταβιβάστηκαν προφορικά στις πρώτες χριστιανικές κοινότητες και στη συνέχεια κωδικοποιήθηκαν στα ευαγγελικά γραπτά, περίπου 30 χρόνια μετά το θάνατο του Ιησού.

Οι πρώτοι Χριστιανοί πίστευαν ότι με την Ανάσταση του Ιησού από τη Ναζαρέτ, από τους νεκρούς, ο Θεός τον απάλλαξε από κάθε αδίκημα -για το οποίο δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο, από τον Πιλάτο.

Με τη διαβεβαίωση της Ανάστασης, οι Χριστιανοί δεν εννοούν ότι το σώμα του Ιησού απλώς αναστήθηκε. Τουναντίον, όπως γράφει ο μελετητής της Καινής Διαθήκης, Luke Timothy Johnson “η Ανάσταση σημαίνει ότι ο Ιησούς εισήλθε σε μια εντελώς νέα μορφή ύπαρξης”.

Ως Αναστημένος Χριστός, ο Ιησούς πιστεύεται ότι μοιράζεται τη δύναμη του Θεού να μεταμορφώνει όλη τη ζωή, ενώ μοιράζεται αυτήν την δύναμη με τους ακολούθους του. Έτσι, η Ανάσταση πιστεύεται ότι είναι κάτι που δεν συνέβη μόνο στον Ιησού, αλλά σε όλους τους ακολούθους του”.

Γιατί είναι σημαντική η Ανάσταση

Όπως επισήμανε ωστόσο ο Παύλος, ο οποίος έγραψε μεγάλο μέρος Καινής Διαθήκης της Βίβλου “αν ο Χριστός δεν έχει αναστηθεί, το κήρυγμα μας είναι άχρηστο και η πίστη σας επίσης”. Στο συγκεκριμένο εδάφιο, στο οποίο απευθύνεται σε πιστούς δεν αποθαρρύνει τoυς ακόλουθους από το να πιστέψουν στην Ανάσταση. Δηλώνει ωστόσο, πως αυτή είναι το κέντρο της χριστιανικής πίστης -και ότι χωρίς αυτήν δεν θα υπήρχε η χριστιανική πίστη. Γιατί;

Ας πάρουμε τη βοήθεια του Cru (διαθρησκειακή χριστιανική οργάνωση με μέλη σε 190 χώρες -και άρνηση να αποδεχθεί περισσότερα από δυο φύλα)

Η σχέση του πιστού ξεκινά με τη σχέση του με τον Ιησού και όσα έκανε για τους ανθρώπους. Όλοι οι άνθρωποι είναι όλοι αμαρτωλοί από τη φύση τους και δεν μπορούν να αποφύγουν το κακό. Και για αυτό, όλοι οι άνθρωποι αξίζουν την οργή του Θεού. Αλλά ο Ιησούς πήρε πάνω του αυτήν την τιμωρία. Μολονότι δεν αμάρτησε, πέθανε στον σταυρό για εμάς.

Αν παρέμενε νεκρός, αυτό θα ήταν το τέλος. Δεν θα υπήρχε ελπίδα για την ανθρωπότητα. Χρειαζόταν έτσι, να πεθάνει, αλλά και να νικήσει το θάνατο -ώστε να διατηρήσουμε την ελπίδα για την αιωνιότητα. “Εφόσον είμαστε ακόλουθοι του Ιησού, ο θάνατος έχει νικηθεί και δεν έχει διαρκή εξουσία πάνω μας”.

Επίσης, ο Χριστός είναι Υιός του Θεού και πήρε τη μορφή ανθρώπου. Το γεγονός ότι αναστήθηκε από τους νεκρούς χρησιμεύει ως απόδειξη ότι δεν ήταν απλώς ένας άνθρωπος. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να επιστρέψουν στη ζωή από το θάνατο. Αν είχε παραμείνει νεκρός, θα υπονόμευε τον ισχυρισμό ότι ήταν ο Υιός του Θεού. Επιστρέφοντας ζωντανός και υγιής, επιβεβαιώνει όλα όσα είπε για τον εαυτό Του ότι είναι ο Υιός του Θεού.

Η Βίβλος συγκροτείται από 66 βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, που αφηγούνται μια ιστορία με συνέπεια. Σε όλη την Παλαιά Διαθήκη ο Θεός υπόσχεται στο λαό Του έναν Σωτήρα που θα έλθει για να αλλάξει τη ζωή, όπως την ήξεραν έως τότε.

Οι Εβραίοι την εποχή του Ιησού πίστευαν ότι αυτός ο Σωτήρας θα τους έσωζε από την καταπίεση που βίωναν από τους Ρωμαίους και άλλα εχθρικά έθνη. Ο Θεός τους είχε πει συγκεκριμένα στοιχεία και ιδιότητες που θα χαρακτήριζαν Αυτόν που θα έστελνε. Ήταν είναι μυστηριώδης, αλλά θέλει οι άνθρωποι να τον αναγνωρίσουν και όσα κάνει.

Ο Ιησούς Χριστός έπρεπε να εκπληρώσει κάθε προφητεία της Παλαιάς Διαθήκης, σχετικά με τον ερχόμενο Μεσσία. Μία από αυτές τις προφητείες αναφέρει “γι’ αυτό η καρδιά μου είναι χαρούμενη και η γλώσσα μου αγαλλιάζει. και το σώμα μου θα αναπαυθεί ασφαλές, γιατί δεν θα με εγκαταλείψεις στο βασίλειο των νεκρών, ούτε θα αφήσεις τον πιστό σου να δει τη φθορά.

Ο Μεσσίας βλέπει το θάνατο, αλλά το σώμα Του δεν θα φθαρεί, γιατί θα αναστηθεί. Αυτό εκπληρώθηκε όταν ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς και εμφανίστηκε στους ακολούθους Του. Είχε μόνο τα σημάδια στα χέρια και τα πόδια του και την πληγή στα πλευρά Του.

Είναι λοιπόν, σημαντικό για τους Χριστιανούς ο Ιησούς να αναστηθεί από τους νεκρούς γιατί έπρεπε να αναστηθεί από τους νεκρούς για να εκπληρώσει τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης”.

Ένας δεύτερος λόγος που η Ανάσταση είναι το άπαν της χριστιανικής πίστης, είναι επειδή επιβεβαιώνει τα λόγια του Ιησού προς τους μαθητές και τους ακόλουθους του -οι οποίοι αρχικά αδυνατούσαν να καταλάβουν τα περί μαρτυρίων και της ανάστασης, ώσπου τον είδαν μπροστά τους.

Το δικαίωμα του Χριστιανού στην απόρριψη της όποιας πεποίθησης

Με το πέρασμα των χρόνων οι απανταχού Χριστιανοί επιδόθηκαν σε έντονες συζητήσεις που αφορούσαν την Ανάσταση. Οι κύριες προσεγγίσεις ήταν δύο: η φιλελεύθερη και η συντηρητική. “Οι τρέχουσες οπτικές για την Ανάσταση είναι δυο: α) “το σώμα του Ιησού αναστήθηκε κυριολεκτικά, από τους νεκρούς;” και β) τι σημασία έχει η ανάσταση, για όσους παλεύουν για δικαιοσύνη;”.

Μια τρίτη θεωρία θέλει τον Ιησού να μην πέθανε, αλλά να έπεσε σε κώμα από τον πόνο και να συνήλθε αργότερα. Εν τούτοις, καταθέσεις μαρτύρων (όχι μόνο των ακολούθων του) παρουσιάζουν ως δεδομένο το θάνατο και την ταφή -που απαντά και στο αν όντως, ετάφη ή ο τάφος ήταν άδειος καθώς δεν μπήκε ποτέ κάποιος σε αυτόν. Στα της Ανάστασης, η Βίβλος αναφέρει πως εμφανίστηκε σε μια ομάδα γυναικών, αλλά και σε κοινά που έφτασαν έως τα 500 άτομα. “Το γεγονός ότι ήταν δεκάδες άτομα, καταρρίπτει το μύθο της παραίσθησης”.

Αυτά τα ερωτήματα προέκυψαν στον απόηχο του θεολογικού μοντερνισμού, ενός ευρωπαϊκού και βορειοαμερικανικού κινήματος που χρονολογείται από τα μέσα του 19ου αιώνα και προσπάθησε να ερμηνεύσει εκ νέου τον Χριστιανισμό, στην εμφάνιση της σύγχρονης επιστήμης, ιστορίας και ηθικής.

Ο θεολογικός μοντερνισμός οδήγησε τους φιλελεύθερους χριστιανούς θεολόγους να δημιουργήσουν μια εναλλακτική διαδρομή, μεταξύ των άκαμπτων ορθοδοξιών των χριστιανικών εκκλησιών και του ορθολογισμού των αθεϊστών. Ήταν πρόθυμοι να αναθεωρήσουν ή να εγκαταλείψουν τις πολύτιμες χριστιανικές πεποιθήσεις, όπως η σωματική ανάσταση του Ιησού, εφόσον δεν μπορούσαν να εξηγηθούν με βάση τα όρια της ανθρώπινης λογικής.

Οι Βαπτιστές επίσης, ήταν διχασμένοι επί της Ανάστασης. Πιστεύουν ότι καμία εξωτερική θρησκευτική αρχή δεν μπορεί να αναγκάσει ένα μεμονωμένο μέλος, να τηρήσει τις αρχές της χριστιανικής πίστης με οποιονδήποτε προβλεπόμενο τρόπο. Πως όλοι πρέπει να είναι ελεύθεροι να αποδεχθούν ή να απορρίψουν οποιαδήποτε διδασκαλία της εκκλησίας.

Αποδεικνύνεται η Ανάσταση;

Το 1988 δημοσιογράφος της Chicago Tribune και απόφοιτος νομικής του Yale, ονόματι Lee Strobel δημοσίευσε βιβλίο με τίτλο “The Case for Christ: A Journalist’s Personal Investigation of the Evidence for Jesus”. Ο συγγραφέας ήταν άθεος. Η σύζυγος του ήταν Ευαγγελίστρια κι εκείνος αποφάσισε να καταρρίψει όλα τα ‘πιστεύω’ της. Δεν τα κατάφερε και ασπάστηκε το Χριστιανισμό, πριν γράψει για την ακρίβεια των πεποιθήσεων. To 2017 όσα έγραψε έγιναν ταινία.

Στα πρώτα λεπτά του κινηματογραφικού έργου, ο Strobel λέει πως “αν δεν υπήρχε η Ανάσταση του Ιησού, τότε η χριστιανική πίστη είναι σαν ένας πύργος από τραπουλόχαρτα”. Μελετητές δεν συμφώνησαν με όσα εμφάνισε ως δεδομένα.

Όπως; Ο Strobel παρουσίασε ως πιο ‘τρανταχτό’ στοιχείο τα 5.000 χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, όπως υποστήριξε ότι ο άνευ προηγουμένου όγκος εγγυάται την ακρίβεια. “Τα περισσότερα είναι σχετικά όψιμα και σε πολλές περιπτώσεις από τον 10ο αιώνα και μετά. Υπάρχουν λιγότερα από 10 χειρόγραφα παπύρου από τον δεύτερο αιώνα, και πολλά από αυτά είναι πολύ αποσπασματικά.

Υπάρχουν λιγότερα από 10 χειρόγραφα παπύρου από τον 2ο αιώνα και πολλά από αυτά είναι πολύ αποσπασματικά” εξήγησε χαρακτηριστικά ο λέκτορας θρησκευτικών του University of Texas, Brent Landau, προσθέτοντας ότι “συμφωνώ ότι τα πρώιμα χειρόγραφα παρέχουν μια καλή ιδέα, για το πώς θα μπορούσε να είναι η αρχική μορφή των γραπτών της Καινής Διαθήκης, εν τούτοις το μόνο που έχουμε για συνέχεια είναι γραπτά του πρώτου αιώνα που ισχυρίζονται ότι ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς. Αυτό δεν αποδεικνύει την ιστορικότητα της Ανάστασης”.

Στην ταινία του Strobel αναφέρεται ως παράδειγμα και τα όσα έγραψε ο Παύλος σε ομάδα Χριστιανών στην Κόρινθο (Προς Κορινθίους), ώστε να αντιμετωπίσει διαμάχες που είχαν προκύψει. “Πιστεύεται ότι έγραψε αυτή την επιστολή γύρω στο έτος 52, περίπου 20 χρόνια μετά το θάνατο του Ιησού. Στο 1 Κορινθίους 15:3-8, ο Παύλος δίνει έναν κατάλογο ανθρώπων, στους οποίους εμφανίστηκε ο αναστημένος Ιησούς. Περιλαμβάνουν τον Απόστολο Πέτρο, τον Ιάκωβο -αδελφό του Ιησού- και μια ομάδα περισσότερων από 500 ατόμων που ήταν στο ίδιο μέρος. Βιβλικοί ακαδημαϊκοί δεν είχαν ιδέα σε ποιο γεγονός αναφέρεται ο Παύλος και κάποιοι έχουν προτείνει ότι πρόκειται για αναφορά στην ‘ημέρα της Πεντηκοστής’. Τότε που το Άγιο Πνεύμα έδωσε στη χριστιανική κοινότητα στην Ιερουσαλήμ μια υπερφυσική ικανότητα να μιλάει σε γλώσσες που τους ήταν άγνωστες.

Πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι ο Παύλος εδώ παραθέτει ένα πολύ παλαιότερο χριστιανικό δόγμα, το οποίο ίσως προήλθε λίγα μόνο χρόνια μετά το θάνατο του Ιησού. Μελετητές της Καινής Διαθήκης δεν θα αμφισβητούσαν ότι ορισμένοι από τους οπαδούς του Ιησού πίστευαν ότι τον είχαν δει ζωντανό μόνο εβδομάδες ή μήνες μετά τον θάνατό του. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι πρώτοι ακόλουθοι του Ιησού πίστευαν ότι ο Ιησούς είχε επιστρέψει στη ζωή, μέσα στο σώμα, και ότι αυτό ήταν ένα σώμα που είχε πραγματικά χαρακτηριστικά: μπορούσαν να το δουν, να το αγγίξουν, ενώ είχε φωνή που ακουγόταν. Αυτό δεν αποδεικνύει ότι ο Ιησούς αναστήθηκε”.

Σε μελέτη που πήραν μέρος σχεδόν 20.000 άνθρωποι, το 13% ανέφερε ότι είδε νεκρούς.

Υπάρχει μια σειρά από εξηγήσεις για αυτό το φαινόμενο. Εκτείνεται από τη σωματική και συναισθηματική εξάντληση που προκαλείται από το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, μέχρι την πεποίθηση ότι ορισμένες πτυχές της ανθρώπινης προσωπικότητας είναι ικανές να επιβιώσουν από το σωματικό θάνατο.

“Ο Strobel υποστήριξε ότι οι κοσμικοί μελετητές απλώς αρνούνται να πιστεύουν ότι μπορούν να συμβούν θαύματα -στάση που σημαίνει ότι δεν θα αποδεχτούν ποτέ την ιστορικότητα της ανάστασης, όσες αποδείξεις κι αν παρέχονται. Την ίδια ώρα, Χριστιανοί απολογητές αρνούνται να δεχθούν ισχυρισμούς επί θαυμάτων εκτός εκείνου της Ανάστασης ή που να αφορούν μη χριστιανικές θρησκευτικές παραδόσεις ή μεταγενέστερους καθολικούς αγίους”.