ΜΠΗΚΑΜΕ ΣΤΙΣ ΠΡΟΒΕΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΧΟΥΒΑΡΔΑ ΚΑΙ ΕΙΔΑΜΕ ΤΗΝ “ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑΣ”

Μια φανταστική συνάντηση του Όρσον Ουέλς με τον κόσμο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Η πρωτότυπη σκηνική σύνθεση του Γιάννη Χουβαρδά δε θα μπορούσε να μην είναι ριζοσπαστική, φανταστική και με μπόλικη δόση μαγείας.

Ο έμπειρος σκηνοθέτης αντλεί το υλικό του από δύο κύκνεια άσματα, την σαιξπηρική “Καταιγίδα”, το τελευταίο θεατρικό έργο του Άγγλου δραματουργού και την τελευταία, ανολοκλήρωτη ταινία του Όρσον Ουέλς “Η άλλη πλευρά του ανέμου” συνθέτοντας έναν φανταστικό διάλογο δύο μεγάλων προσωπικοτήτων του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Στην παράσταση, που φέρει τον τίτλο “Η άλλη πλευρά της καταιγίδας”, το κείμενο μεταφέρει την ποίηση του πρωτοτύπου σε ένα μυθικό, αλλά κοντινό σ’ εμάς περιβάλλον, μέσω μίας πολύ ενδιαφέρουσας μείξης θεάτρου και κινηματογράφου.

Η αποθήκη Δ΄από την πρώτη Ιουνίου και για 7 μόνο παραστάσεις μεταμορφώνεται σ΄ ένα κινηματογραφικό στούντιο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και όλα είναι αλλιως. Ο χώρος της σκηνής μοιάζει αχανής, με τις σκηνικές εγκαταστάσεις να μετακινούνται “μαγικά” δημιουργώντας νέους χώρους.. Λίγο πριν ξεκινήσει η πρόβα, οι ηθοποιοί ετοιμάζονται, ενώ ο Γιάννης Χουβαρδάς δίνει τις τελευταίες οδηγίες.

Σημειώστε πως οι ρόλοι των ηθοποιών είναι όλοι διπλοί, καθώς κάθε χαρακτήρας από το έργο του Σαίξπηρ αντιστοιχεί σε μια ιστορική προσωπικότητα από τον κόσμο του Όρσον Ουέλς και τη Χρυσή Εποχή του Χόλιγουντ.

Στο βάθος της σκηνής αριστερά, ο Αντώνης Μυριαγκός, ο Χάρης Φραγκούλης, ο Δημήτρης Παπανικολάου και ο Δημήτρης Πασσάς ακολουθούν την Άλκηστη Πουλοπούλου σ΄ένα εντυπωσιακό μουσικοχορευτικό σόου, μ΄εκείνη να θυμίζει έντονα την Ρίτα Χέιγουορθ και υπό τις οδηγίες του Θοδωρή Οικονόμου δουλεύουν το μουσικό μέρος.

Ήταν μοιραία πως κάποια στιγμή αυτή η συγγένεια του Σαίξπηρ και του Ουέλς θα γεννούσε ένα νόθο, αλλά με ιδιαίτερη προσωπικότητα παιδί”.

Κάθομαι στις κερκίδες της αποθήκης Δ’ όπου θα μπουν τα καθίσματα των θεατών και απορώ πως όλα αυτά θα συντονιστούν. Ο Γιάννης Χουβαρδάς αποκαλύπτει πώς θα είναι το σκηνικό: “ένα ερημικό εξωτικό νησί που στην πραγματικότητα είναι ένα παλιό εγκαταλελειμμένο στούντιο του Χόλιγουντ, τόποι και οι δύο ψευδαίσθησης, τέχνης και μαγείας”.

Και συνεχίζει εξηγώντας το γιατί θέλησε να κάνει τη συγκεκριμένη παράσταση: “Ουέλς και Σαίξπηρ είναι ονόματα συγγενικά. Ο Ουέλς ασχολήθηκε εξαντλητικά με τον Σαίξπηρ σκηνοθετώντας έργα στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Ο Σαίξπηρ έγραψε αυτό το θείο έργο, την “Καταιγίδα”, που στη θεματική του, την πλοκή του και τους χαρακτήρες του ταυτίζεται σε πολλά σημεία εκπληκτικά με τη ζωή και το έργο του Ουέλς. Ήταν μοιραία πως κάποια στιγμή αυτή η συγγένεια θα γεννούσε ένα νόθο, αλλά με ιδιαίτερη προσωπικότητα παιδί”.

Στην παράσταση πρωταγωνιστούν τέσσερις γενιές ηθοποιών: η νεότερη, αυτή των δύο ερωτευμένων (Ελένη Μπούκλη, Δημήτρης Πασσάς), ο κόσμος του φιλμ νουάρ (Δημήτρης Παπανικολάου, Αλκηστη Πουλοπούλου, Χάρης Φραγκούλης, Αντώνης Μυριαγκός), το “ξωτικό” Έκτορας Λυγίζος και το ντουέτο των δύο κωμικών, Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη και Άρη Μπαλή, οι πιο μεγάλοι, Αλέξανδρος Μυλωνάς και Δημήτρης Πιατάς και τέλος ο Γιάννης Βογιατζής.

Αυτό κάνει τον Γ. Χουβαρδά να αισθάνεται προνομιούχος. “Απλώς ταλαιπωρούμαι λιγάκι γιατί οι αποστάσεις ανάμεσα στις τέεσσερις γενιές που εκπροσωπούνται είναι χαώδεις” εξομολογείται.

Η πρόβα ξεκινά, ο σκηνοθέτης κάθεται ψηλά και με ένα μικρόφωνο στο χέρι τούς προτρέπει να ελέγξουν τα μικρόφωνα. Με ήρεμο τόνο φωνής τούς λέει “πάμε χωρίς σταμάτημα, άγχος και πανικό. Εγώ είμαι εδώ για να σας βοηθώ, μην ανησυχείτε για τα λόγια…”

Γινόμαστε μάρτυρες μιας εκ των σκηνών του έργου. Εμφανίζονται ο Αλέξανδρος Μυλωνάς που ενσαρκώνει τον Πρόσπερο και τον Όρσον Ουέλς και η Ελένη Μπούκλη που υποδύεται την σαιξπηρική Μιράντα και την κόρη του. Η εικόνα της παραπέμπει στην Τζίντζερ Ρότζερς, την ξανθιά παρτενέρ του Φρέντ Αστέρ.

Βλέπουμε μία περίπλοκη και πολυεπίπεδη ψευδαισθησιακή παράσταση που ανεβάζει ο Πρόσπερο/Όρσον Ουέλς στο «ερημονήσι» του για να κατατροπώσει τους αντιπάλους του. Αυτή θα επινοηθεί και θα δημιουργηθεί μέσα στο στούντιό του, με την κρίσιμη συμμετοχή της (πραγματικής ή φανταστικής) κόρης του Μιράντα, την ανεκτίμητη συνδρομή του βοηθού του, δεξιοτέχνη διευθυντή φωτογραφίας Άριελ, και την “καταναγκαστική” βοήθεια του αιχμάλωτου στασιαστή παρία και άσωτου καλλιτεχνικού γόνου του, Κάλιμπαν.

Ο Αλέξανδρος Μυλωνάς στη συζήτησή μας μοιάζει εκστασιασμένος με το έργο αυτό και τη σύλληψή του. “Ενσαρκώνω επί σκηνής ταυτόχρονα δύο μάγους. Δύο ανθρώπους που θα είχε τρομερό ενδιαφέρον να τους ακούσει κάποιους να συζητούν”. Και από την άλλη πλευρά δηλώνει αγχωμένος για το πως θα συνδυάσει τα λόγια με τις κινήσεις του σε μια τόσο πολυεπίπεδη σύλληψη, υπηρετώντας το όραμα του σκηνοθέτη.. “Ο κύριος Χουβαρδάς έχει στο μυαλό του πώς θέλει την παράσταση και το να θυμάμαι όλες αυτές τις λεπτομέρειες είναι τόσο δύσκολο” λέει.

Ελένη Μπούκλη: Νιώθω πως ο χαρακτήρας μου συντονίζεται με τον θεατή

Η Ελένη Μπούκλη λέει για τον χαρακτήρα της πως “η Μιράντα είναι η ηρωίδα που δεν έχει ιδέα για τίποτα. Όλα ανοίγονται μπροστά της μαγικά. Έρχεται ο πατέρας της και την πηγαίνει σε έναν τελείως καινούργιο κόσμο. Βλέπει με ορθάνοιχτα μάτια, γνωρίζει τα σκηνικά, τα κοστούμια τα πάντα, σαν σε όνειρο. Νιώθω πως ο χαρακτήρας μου συντονίζεται με τον θεατή. Και τα βλέπουμε μαζί όλα σαν να είναι καινούργια και πρώτη φορά”.

Και προσθέτει πως “ακόμη ανακαλύπτω τη διασκευή αυτή, κοιτώ πώς συνδέονται τα δύο έργα και μου κάνει μεγάλη εντύπωση. Αυτό που μένει στην καρδιά μου όταν βλέπω έστω και τώρα, που είναι ακόμη αρχή, όλο το έργο, είναι το πώς ένας άνθρωπος φτάνει κάποια στιγμή στη ζωή του σε μία τελεία και δεν ξέρει πως να συνεχίσει, πώς να πάει παρακάτω. Όχι μόνο επαγγελματικα, όπως ο Όρσον Ουέλς, αλλά γενικά. Και ξαφνικά βλέπουμε κάποιον, τον Γιάννη τον Βογιατζή να έρχεται και να δίνει τη λύση σε αυτό”.

Έκτορας Λυγίζος: Το έργο αυτό πραγματεύεται την πικρή παραδοχή πως τα όνειρά μας δε θα πραγματοποιηθούν ποτέ…

Τη σκηνή πατέρα -κόρης διακόπτει ο Έκτορας Λυγίζος που ενσαρκώνει τον Άριελ, το ξωτικό που ακολουθεί τον Πρόσπερο σε όλα αυτά τα σχέδια που εξυφαίνει και που διακαώς προσπαθεί να απελευθερωθεί από αυτόν, αλλά και τον Γκάρι Γκρέιβερ, τον διευθυντή φωτογραφίας και οπερατέρ του Ουέλς που δούλεψε τα τελευταία 10 χρόνια μαζί του. “Ο Γκρέιβερ ήταν ένας δευτεροκλασάτος οπερατέρ που ζήτησε ο ίδιος από τον Ουέλς να δουλέψουν παρέα και είχαν μια περίεργη σχέση εξάρτησης” εξηγεί.

Και συνεχίζει πως “αυτό που με εμπνέει στο έργο αυτό είναι πως έχει βρεθεί ένας τρόπος το αρχικό υλικό να μετασχηματιστεί σε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο από αυτόν του σινεμά. Η συνάντηση του θεάτρου με τον κινηματογράφο στη συγκεκριμένη παράσταση είναι μέσα στον πυρήνα της σύλληψης. Παρακολουθούμε, δηλαδή, γύρισμα την ώρα που συμβαίνει και βλέπουμε όλη τη διαδικασία και το από πίσω και το μπροστά συγχρόνως”.

Για μένα “το έργο αυτό πραγματεύεται την πικρή παραδοχή πως τα όνειρά μας δε θα πραγματοποιηθούν ποτέ”…

Το σκηνικό διαρκώς αλλάζει και μεταμορφώνεται. Τη μία βλέπουμε μία τροπική ακρογιαλιά, την άλλη θεατρικά καμαρίνια -στα οποία εισέρχεται ακόμη και ο Αχιλλέας Χαρίτος και επιμελείται το μακιγιάζ των ηθοποιών- την άλλη ένα δωμάτιο κινηματογραφικής προβολής μέσα στο οποίο τα πρόσωπα αιχμαλωτίζονται στη μαγεία του Πρόσπερο. Στην άκρη της σκηνής ο Θοδωρής Οικονόμου, πίσω από ένα πιάνο παίζει τη μουσική που συνέθεσε για την παράσταση.

Δημήτρης Πιατάς:Το έργο αυτό είναι φτιαγμένο, όπως εύστοχα λέει ο Σαίξπηρ, με το υλικό του ονείρου.

Σε μία πολύ μεγάλη κινηματογραφική οθόνη πάνω από τη σκηνή προβάλλεται “ζωντανά” παραμορφωμένο το πρόσωπο του Δημήτρη Πιατά. Είναι ο σαιξπηρικός Κάλιμπαν και ο ορσονγουελικός ηθοποιός Πίτερ Λόρε. “Στην πραγματικότητα είμαι ο υπηρέτης του Πρόσπερο, ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές. Σκουπίζω μαγειρεύω, φτιάχνω το σκηνικό, κρατάω το μπουμ. Είμαι ο δούλος με την ακριβή έννοια του ρόλου. Χωρίς κανένα δικαίωμα, παραδομένος απόλυτα στον Πρόσπερο που με αντιμετωπίζει σαν ένα αντικείμενο.

Την ίδια στιγμή υποδύομαι έναν ρόλο που είναι ο ηθοποιός Πίτερ Λόρε. Ο ηθοποιός αυτός στοίχειωσε τον γερμανικό και τον μεταπολεμικό κινηματογράφο με δεύτερους και τρίτους ρόλους του στο Χόλιγουντ. Έπαιξε τους ρόλους του κακού, ενώ δεν ήταν ποτέ κακός. Πιθανώς αυτοί οι περίεργοι διεστραμμένοι ρόλοι όμως, φέρουν μία περίεργη γοητεία. Η επιλογή του Γιάννη Χουβαρδά για μένα έχει να κάνει με την ομοιότητά μου με τον Πίτερ Λόρε. Μοιάζουμε πολύ. Όταν μπήκα στη δραματική του Εθνικού πριν 50 χρόνια, βγάζαμε διάφορα παρατσούκλια. Ε εμένα με φώναζαν Πίτερ Λόρε” αποκαλύπτει.

Και συνεχίζει: “είναι μαγικό όλο αυτό που κάνουμε. Το έργο αυτό είναι φτιαγμένο, όπως εύστοχα λέει ο Σαίξπηρ, με το υλικό του ονείρου. Είναι γεμάτο απίθανα, απραγματοποίητα πράγματα. Είναι μία συγκυρία το να ξαναδούμε ένα παλιό έργο έργο, την Καταιγίδα, φτιαγμένο μέσα από μία απόπειρα ενός αποτυχημένου και ανολοκληρωτου σεναρίου από έναν πολύ μεγάλο κινηματογραφιστή. Μην ξεχνάς πως ο Πολίτης Κέιν θεωρείται πως είναι η καλύτερη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου. Και αν δεχτούμε πως ο κινηματογράφος είναι η πιο καινούργια τέχνη που υπάρχει, έχουμε την καλύτερή του. Και ο δημιουργός της ταυτίστηκε στο συγκεκριμένο έργο με έναν Πρόσπερο που κυνηγάει το ιδεατό, το όνειρο. Όλα στο έργο αυτό είναι μπλεγμένα: η κακία και η καλοσύνη, ο έρωτας και ο μίσος”.

Ιδιαίτερα έντονα είναι τα συναισθήματά που αισθάνεται που είναι μέλος της παράστασης αυτής και συγκινημένος ομολογεί: “είναι τιμή μου που είμαι εδώ. Είμαι παλιός ηθοποιός προς το τέλος της καριέρας μου, βιολογικά εννοώ. Και χαίρομαι που βρίσκομαι σε μία μοντέρνα και νέα οπτική. Είναι το θέατρο του αύριο. Και είναι αισιόδοξο. Γιατί εγώ είμαι παρελθόν και παίζω στο αύριο”.

Ακολουθεί η πρώτη σκηνή του έργου.

Στο κέντρο της σκηνής μάς περιμένει μία μεγάλη έκπληξη, καθώς βλέπουμε τον Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη στον ρόλο του Χοντρού – Όλιβερ Χάρντι και τον Άρη Μπαλή σε αυτόν του Λιγνού -Σταν Λώρελ σ΄ ένα νούμερο με slapstick ποιότητες που μας φέρνει στο νου μας στιγμές από την παιδική μας ηλικία, την ομορφιά και την αφέλεια του βωβού κινηματογράφου που βλέπαμε παλιά σε ασπρόμαυρες τηλεοράσεις..

Άλκηστις Πουλοπούλου: Η μαγεία της δουλειάς μας, να θέτουμε ερωτήματα

Μοιραία γυναίκα της παράστασης η Άλκηστις Πουλοπούλου, που ενσαρκώνει την Γκονζάλα, μία ηρωίδα που δεν υπάρχει στο πρωτότυπο έργο του Σαίξπηρ. “Υποτίθεται πως είμαι η γυναίκα του Πρόσπερο, αλλά και ο χολιγουντιανός χαρακτήρας της Ρίτα Χέιθγουρθ που ήταν η γυναίκα του Όρσον Ουέλς. Δρω σαν ηρωίδα στην περιοχή του φιλμ νουάρ, σε αυτή τη σεκάνς του έργου. Είμαι η femme fatale ανάμεσα σε όλους τους άνδρες, γιατί είναι πολύ ανδροκρατούμενη η κατάσταση στο έργο, όπως θα δείτε. Προσπαθώ να επιβιώσω μέσα στον σκληρό αυτό κόσμο, αλλά από κάτω υπάρχει όλη αυτή η αγάπη που έχω για τον Πρόσπερο”, αναφέρει.

“Η συνάντηση των δύο κόσμων του Σαίξπηρ και του Ουέλς είναι μαγική και γίνεται με έναν τρόπο εξαιρετικά βαθύ. Και οι δύο δημιουργοί μοιάζουν, μιλούν κάπως για τα ίδια πράγματα, τη δημιουργία, τις σχέσεις, τη μαγεία, αλλά και για το πόσο μπορεί ένας καλλιτέχνης ή δημιουργός να αποκοπεί από τη δημιουργία του και να κάνει σχέσεις. Το έργο θέτει έντονα και το ερώτημα της εξουσίας, το πώς να ζούμε ελεύθεροι, το πώς δε θα υποβαθμιστούμε εμείς σαν άνθρωποι ζώντας εξουσιαζόμενοι…” συνεχίζει.

Και καταλήγει: “Δεν ξέρω τι θα πάρει μαζί του ο θεατής φεύγοντας. Σίγουρα θα αφήσει τη φαντασία και την έμπνευση του ελεύθερη, σίγουρα θα σκεφτεί να αφήνει χώρο στις σχέσεις του, αλλά στο όνειρο. Ελπίζω να πάρει μαζί του και πολλά ερωτήματα. Άλλωστε αυτή είναι η μαγεία της δουλειάς μας, να θέτουμε ερωτήματα”.

Πυγμαλίων Δαδακαρίδης: “Ο έρωτας είναι κινητήριος δύναμη του έργου, το όνειρο είναι η σκηνοθεσία του…”

Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης ενσαρκώνει τον ρόλο του Χοντρού – Όλιβερ Χάρντι, αλλά και του Αλ Καπόνε. “Μου αρέσει η συνάντηση αυτή του Σαίξπηρ και του Όρσον Ουέλς γιατί είναι φανταστική, δεν είναι ρεαλιστική. Η γοητεία της έγκειται στη φαντασία την οποία όσο μεγαλώνουμε τη χάνουμε, οπότε όσο πιο πολύ πάμε πίσω στο παιδί που κρύβουμε μέσα μας και είμαστε αθώοι στα πράγματα, τόσο πιο πολύ μπορούμε να μπούμε και εμείς στον κόσμο που ονειρεύονται και άλλοι άνθρωποι για εμάς” αναφέρει.

Και συνεχίζει ”η παράσταση αυτή αποτελεί ένα όραμα του Γιάννη Χουβαρδά για τους κόσμους αυτούς, του πώς συναντιούνται και παράλληλα το αποτέλεσμα μίας προσωπικής πολύχρονης εμπειρίας και διαδρομής του ίδιου. Μία διαδρομή του έργου, μίας πραγματικότητας και μίας άλλη που ενώνονται…

Μεγαλύτερη δυσκολία πρόκληση; Όλοι μαζί οι ηθοποιοί να μπορούμε να συναντηθούμε στη σκέψη και το όραμα του σκηνοθέτη και να μπορούμε να συνεργαστούμε πέραν του συναισθήματος και χρονικά λειτουργικά. Ο καθένας αποτελεί σκαλοπάτι για τον άλλο”.

Και καταλήγει: “Ο έρωτας είναι κινητήριος δύναμη του έργου, το όνειρο είναι η σκηνοθεσία του…”

Η παράσταση θα παρουσιαστεί στον Χώρο Δ της Πειραιώς 260 από την 1η Ιουνίου
Παίζουν: Γιάννης Βογιατζής, Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Έκτορας Λυγίζος, Άρης Μπαλής, Ελένη Μπούκλη, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Αντώνης Μυριαγκός, Δημήτρης Παπανικολάου, Δημήτρης Πασσάς, Δημήτρης Πιατάς, Άλκηστις Πουλοπούλου, Χάρης Φραγκούλης