Η πτήση στην Ελλάδα με τις περισσότερες αναταράξεις

Η κλιματική αλλαγή είναι ο λόγος που οι αναταράξεις στις πτήσεις έχουν αυξηθεί γενικά, με αύξηση της τάξεως του 55% πάνω από το Βόρειο Ατλαντικό, από το 1979 έως το 2020.

Μεταξύ των διαδρομών που έχουν γίνει πιο έντονες είναι μια από τις πιο δημοφιλείς διεθνείς διαδρομές, παγκοσμίως: το Λονδίνο-Νέα Υόρκη, των περισσότερων από 30 καθημερινών πτήσεων από και προς, τις οποίες χρησιμοποιούν από 3.5 έως 4.5 εκατομμύρια επιβάτες.

Όσα ακολουθούν, για τις πτήσεις με τις περισσότερες αναταράξεις, προέκυψαν από τη μελέτη του Turbli, σε περίπου 10.000 πτήσεις που συνδέουν τα 550 μεγαλύτερα αεροδρόμια του κόσμου.

Η αξιολόγηση έγινε με τη χρήση του αρχείου προβλέψεων αναταράξεων και την εκτίμηση των αναταράξεων, κατά μήκος των διαθέσιμων ιχνών πτήσης που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του κάθε έτους.

Οι αναταράξεις μετρούνται σε EDP που προκύπτει από τις λέξεις Eddy Dissipation Rate. Είναι ο Ρυθμός Διάχυσης Στροβιλισμών στην ατμόσφαιρα. Πρόκειται για τον δείκτη που λειτουργεί ως μέτρο αναταραχής και μετράει την ένταση των αναταράξεων στην ατμόσφαιρα, κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Το EDR μετράται σε μονάδες m²/³s⁻¹ και δείχνει πόσο έντονα τα ατμοσφαιρικά ρεύματα (στροβιλισμοί) διαχέουν ενέργεια.

• Από 0 έως 20 είναι η ελαφριά, αισθητή, αλλά όχι επικίνδυνη αναταραχή.
• Από 20 έως 40 είναι η μέτρια, πιο έντονη που ενδεχομένως να προκαλεί και δυσφορία, αναταραχή.
• Από 40 έως 80 είναι η σοβαρή αναταραχή, που είναι σπάνια, ωστόσο προκαλεί τραυματισμούς επιβατών που δεν φορούν τη ζώνη τους.
• Από 80 έως 100 είναι η εξαιρετικά σοβαρή αναταραχή, που είναι και η πιο επικίνδυνη.

Οι πτήσεις λοιπόν, με τις περισσότερες αναταράξεις στην Ευρώπη για το 2024 και το 2025, έχουν στην “εικόνα” τις Άλπεις.

Στο Νο1 της λίστας είναι η πτήση από το Μιλάνο προς τη Γενεύη (EDR: 16,3) των μόλις 132 μιλίων πάνω από τις Άλπεις. Κάτι ανάλογο συμβαίνει στην πτήση από Νίκαια προς Γενεύη (EDR: ~16,0), που επίσης, διασχίζει τις Άλπεις.

Γιατί όμως, προκαλούν αναταραχές οι Άλπεις.

Το Travel Tomorrow αναφέρει ότι «ισχυρή αναταραχή δημιουργείται σε περιοχές με σημαντικές διαφορές ταχύτητας. Αυτό συμβαίνει όταν ένα ρεύμα αέρα που ταξιδεύει με μεγάλες ταχύτητες, συναντά ένα άλλο ρεύμα με χαμηλότερη ταχύτητα.

Τέτοια αναταραχή συναντάται συνήθως στα όρια των ρευμάτων, στα κύματα των βουνών και στα κάθετα ρεύματα των καταιγίδων cumulonimbus.

Τα βουνά λειτουργούν ως ένα γιγάντιο φράγμα για τις ροές αέρα. Η πλευρά του βουνού που “βλέπει” στον αέρα, συνήθως δεν προκαλεί πολλές αναταράξεις. Απλώς δεν υπάρχει πολύς χώρος για αυτόν.

Ο αέρας πιέζεται στο βουνό, ανεβαίνει γρήγορα και φτάνει στην κορυφή. Στην πίσω πλευρά, τα πράγματα μπορούν να γίνουν ασταθή, καθώς ο αέρας που κατεβαίνει θα φτάσει στον πυκνότερο αέρα από κάτω και θα βιώσει μια ανοδική δύναμη άνωσης. Θα ανυψωθεί ξανά, θα φτάσει σε αέρα χαμηλής πυκνότητας, θα ωθηθεί ξανά προς τα κάτω από την άνωση και ούτω καθεξής».

Η πιο “ανώμαλη” πτήση στην Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, συγκριτικά με ό,τι συμβαίνει στη Λατινική Αμερική δεν έχουμε καν αναταράξεις. Οι πτήσεις έχουν EDR μεταξύ 14 και 16 (βλ. “ελαφριές αναταράξεις”), με τις νησιωτικές να φαίνονται πιο ταραχώδεις, λόγω της διάτμησης του ανέμου, ωστόσο έχουν χαμηλότερες EDR.

Σπάνια το EDR είναι σοβαρό, με τα σύγχρονα αεροσκάφη να χειρίζονται τις αναταράξεις με ασφάλεια. Σε περίπτωση, βέβαια απότομης πτώσης κινδυνεύουν οι επιβάτες που δεν φορούν ζώνη.

Το ορεινό έδαφος της χώρας, ιδιαίτερα την οροσειρά της Πίνδου στην ηπειρωτική Ελλάδα, τις νησιωτικές οροσειρές (πχ Λευκά Όρη), τα παράκτια καιρικά συστήματα και οι εποχικοί άνεμοι (πχ μελτέμια) παίζουν ρόλο στο πόσο κουνιόμαστε.

Τα μελτέμια (ισχυροί, ξηροί, βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο) κορυφώνονται το καλοκαίρι κι έτσι προκαλούν αναταράξεις σε χαμηλό υψόμετρο -εξαιτίας της διάτμησης του ανέμου κοντά στα νησιά.

Ο ζεστός, υγρός αέρας από τη θάλασσα μπορεί να συγκρουστεί με τον ψυχρότερο αέρα πάνω από την ξηρά ή τα βουνά, δημιουργώντας ασταθείς αέριες μάζες. Οι εποχιακές καταιγίδες, ιδιαίτερα την άνοιξη και το φθινόπωρο, αυξάνουν τους κινδύνους αναταράξεων.

Έτσι, έχουν διακριθεί οι πτήσεις Αθήνα-Ηράκλειο και Αθήνα-Χανιά, που είναι πάνω από το Αιγαίο και ειδικά το καλοκαίρι, με το μελτέμι να δημιουργεί θυελλώδεις συνθήκες σε χαμηλότερα υψόμετρα.

Το ορεινό έδαφος της Κρήτης (π.χ. Λευκά Όρη) μπορεί επίσης, να προκαλέσει τοπικές αναταράξεις στα ορεινά κύματα κατά την προσγείωση ή την αναχώρηση.

Οι εποχιακές καταιγίδες και οι διαφορές θερμοκρασίας θάλασσας-ξηράς ενισχύουν τις αναταράξεις. Το EDR σε αυτές τις περιπτώσεις, υπολογίζεται κοντά στο 20.

Μετά, υπάρχουν οι πτήσεις Αθήνα-Σαντορίνη και Αθήνα-Μύκονος που αν και πολύ σύντομες, επηρεάζονται επίσης, από τους ισχυρούς ανέμους του Αιγαίου που μπορεί να φτάσουν και τους 30 κόμβους.

Η καλντέρα της Σαντορίνης και το λοφώδες έδαφος της Μυκόνου δημιουργούν τοπικές αναταράξεις κατά την προσγείωση ή την αναχώρηση και δη στα μικρότερα αεροσκάφη.

Η πιο ταραχώδης πτήση του πλανήτη

Όπως διαβάσατε ήδη, οι πιο “ανώμαλες” πτήσης παγκοσμίως είναι αυτές πάνω από οροσειρές, με τη Νότια Αμερική και την Ασία να κυριαρχούν στις κορυφαίες θέσεις, λόγω των Άνδεων και των Ιμαλαΐων.

Οι πτήσεις από το Μεντόζα της Αργεντινής προς το Σαντιάγο της Χιλής έχει EDR 24.684 και είναι αυτή με τις περισσότερες αναταράξεις, παγκοσμίως. Ο λόγος είναι οι Άνδεις, όπου οι άνεμοι αλληλεπιδρούν με απότομες κορυφές, δημιουργώντας έντονη αναταραχή στα ορεινά κύματα (τα ανοδικά και τα καθοδικά ρεύματα). Ιδιαίτερα ταραχώδης είναι η πτήση από την Κόρδοβα της Αργεντινής προς το Σαντιάγο της Χιλής (επίσης πάνω από τις Άνδεις).

Στην Ασία, στο Νο1 των αναταράξεων είναι η πτήση από το Κατμαντού του Νεπάλ προς τη Λάσα, πρωτεύουσα του Θιβέτ. Η διαδρομή μήκους 571 χιλιομέτρων διασχίζει τα Ιμαλάια, τα οποία φιλοξενούν μερικές από τις ψηλότερες κορυφές στον κόσμο, που είναι ο κύριος λόγος για τις αναταράξεις (EDR 18.817).

Στα της Βόρειας Αμερικής, το Αλμπουκέρκη-Ντένβερ νικά όλες τις άλλες πτήσεις, σε αναταράξεις (17.751) και στην Αφρική το Ντουρμπάν-Γιοχάνεσμπουργκ έχει EDR 15.064.