Οι Κύπριοι ξαναφέρνουν το καλώδιο στο προσκήνιο

Η επαναφορά στη δημόσια συζήτηση της καταβολής των πρώτων 25 εκατ. ευρώ στον ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου δεν φαίνεται να συνιστά αλλαγή πορείας στο έργο, αλλά αντανάκλαση των πολιτικών ισορροπιών στη Λευκωσία και της αυξανόμενης ανησυχίας για το κόστος μιας παρατεταμένης εκκρεμότητας.

Η συμφωνία Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη τον περασμένο Νοέμβριο για «επικαιροποίηση των μελετών» του GSI έδωσε στην κυπριακή κυβέρνηση τον χρόνο που χρειαζόταν για να αποσυμπιεστεί πολιτικά. Έναν μήνα μετά, ωστόσο, δεν υπάρχει ούτε σαφής οδικός χάρτης, ούτε χρονοδιάγραμμα, ούτε ξεκάθαρη εικόνα για το τι ακριβώς επανασχεδιάζεται. Το έργο παραμένει μετέωρο, αλλά οι οικονομικές του υποχρεώσεις όχι.

Το θέμα επανήλθε με ένταση μετά την παρέμβαση του προέδρου του ΔΗΚΟ, Νικόλα Παπαδόπουλου, ο οποίος από το βήμα της Βουλής κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι οδηγεί το έργο σε κατάρρευση, προειδοποιώντας ταυτόχρονα για σοβαρό κίνδυνο ρήξης με την Αθήνα. Η αναφορά του στο ενδεχόμενο δικαστικών διενέξεων και σε επιβάρυνση που θα μπορούσε να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 190 εκατ. ευρώ, ακόμη και χωρίς διασύνδεση, λειτούργησε ως καμπανάκι στο εσωτερικό της συμπολίτευσης.

Παρά την πολιτική βαρύτητα της κριτικής, κυβερνητική απάντηση δεν υπήρξε άμεσα. Τη σκυτάλη πήρε ο νέος υπουργός Ενέργειας, Μιχάλης Δαμιανού (προέρχεται από το ΔΗΚΟ), δηλώνοντας ότι εντός ημερών θα εξεταστεί σε κυβερνητικό επίπεδο η αποδέσμευση των 25 εκατ. ευρώ, της πρώτης δόσης από τα συνολικά 125 εκατ. που έχει δεσμευθεί να καταβάλει η Κυπριακή Δημοκρατία. Λίγο αργότερα, η Βουλή απέρριψε οριακά τροπολογία της αντιπολίτευσης για «πάγωμα» των κονδυλίων, ανοίγοντας θεσμικά τον δρόμο για την πληρωμή.

Στην πράξη, ακόμη και αν τα χρήματα δοθούν, πρόκειται περισσότερο για πολιτική κίνηση κατευνασμού παρά για ουσιαστική επανεκκίνηση του έργου. Η Λευκωσία επιχειρεί να δείξει ότι τηρεί τις οικονομικές της δεσμεύσεις, μεταθέτοντας το πρόβλημα στην εκκρεμότητα των μελετών. Όμως το βασικό ζήτημα παραμένει: έχουν ήδη δαπανηθεί περίπου 300 εκατ. ευρώ και η διακρατική συμφωνία του 2017 προβλέπει σαφή επιμερισμό του κόστους, με το 63% να βαραίνει την κυπριακή πλευρά, ακόμη και σε περίπτωση ναυαγίου.

Με φόντο τις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2026, η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη επιδιώκει να κρατήσει το καλώδιο χαμηλά στην ατζέντα, αποφεύγοντας νέο κύκλο τριβών με την Αθήνα. Την ίδια ώρα, η Nexans γνωρίζει ότι η τακτική της αναμονής έχει ημερομηνία λήξης, ενώ το γεγονός ότι το GSI απουσιάζει από τις πρόσφατες προτάσεις ενεργειακής συνεργασίας των ΗΑΕ ενισχύει το κλίμα αβεβαιότητας.

Όσο οι οικονομικές εκκρεμότητες δεν κλείνουν και οι πραγματικές προθέσεις δεν αποσαφηνίζονται, το καλώδιο θα συνεχίσει να επιστρέφει – όχι ως αναπτυξιακό έργο, αλλά ως πολιτικό και οικονομικό βάρος.