Γιατί τα περισσότερα βιβλία στην Αφρική έχουν το ίδιο εξώφυλλο. Και δεν είναι ωραίο

Τι πραγματικά γίνεται με τη γραφιστική στην Αφρική; Γιατί οι περισσότερες εκδόσεις αφρικανικών βιβλίων τον τελευταίο καιρό, έχουν πανομοιότυπα εξώφυλλα;

Το Africa Is a Country, ένα blog που μελετά την εισροή της δυτικής κουλτούρας στην αφρικανική ήπειρο, μελέτησε ενδελεχώς το θέμα, ανεβάζοντας φωτογραφίες εξώφυλλων 36 βιβλίων.

Και τα 36 βιβλία έχουν γραφτεί από Αφρικανούς συγγραφείς που προέρχονται από τα τα εξής κράτη:

Νιγηρία, Ζιμπάμπουε, Νότια Αφρική, Μποτσουάνα, Ζάμπια, Μοζαμβίκη.

Βιβλία που έχουν γραφτεί σε διαφορετικά στυλ και τεχνοτροπίες, καλύπτουν διαφορετικά θέματα, γραμμένα από συγγραφείς που έχουν πάρει Νόμπελ, αλλά παρόλα αυτά, έχουν όμοιο, αν όχι ίδιο, εξώφυλλο.

Όπως αναφέρει το Quartz, μοιάζουν με την αφίσα του Lion King. Γιατί όμως αυτά τα κλισέ την ώρα που το design προοδεύει;

Ο Peter Mendelsund, καλλιτεχνικός διευθυντής των εκδόσεων Knopf και συγγραφέας, εξηγεί. “Μάλλον πρόκειται για δείγμα τεμπελιάς. Είτε του καλλιτεχνικού διευθυντή του εκδοτικού οίκου, είτε του γραφίστα, είτε του συγγραφέα, είτε όλων μαζί. Οι περισσότεροι στρέφονται στα κλισέ και στα ήδη δοκιμασμένα και φοβούνται τους πειραματισμούς. Στην ανατολή και την Αφρική, πολλοί συγγραφείς επιλέγουν εξώφυλλα που παραπέμπουν στη χώρα και στην κουλτούρα τους χάριν ευκολίας αλλά ξεχνούν τα στοιχεία που κάνουν τη διαφορά.

Λίγο πριν την εκτύπωση ακολουθούν την πεπατημένη. Αν το βιβλίο δεν πουλήσει, ξέρεις ποιον θα κατηγορήσεις μετά. Τον άνθρωπο που δεν έβαλε το δέντρο ακακίας στο εξώφυλλο”.

Και συνεχίζει: “Σαφώς και υπάρχουν και οι ριζωμένες αντιλήψεις και τα στερεότυπα που παρέμειναν μετά την αποικιοκρατία. Ο κόσμος της δύσης νοιώθει άνετα με την προβαλλόμενη εικόνα της Αφρικής αλλά δεν ξέρει τι πραγματικά συμβαίνει εκεί. Η “ετερότητα” της ηπείρου τρομάζει. Και όλο αυτό είναι τραγική ειρωνεία, γιατί η λογοτεχνία τροφοδοτείται από τη φαντασία και όχι από τα στερεότυπα. Σε βιβλία Μουσουλμάνων, Αφρικανών και γυναικών από την ήπειρο αυτή, αναπαράγονται ανδρικά στερεότυπα”.

Ο Mendelsund προτείνει στους εκδοτικούς οίκους να τον ακούσουν σχετικά με το τι κάνει ένα βιβλίο μοναδικό έτσι ώστε να οπτικοποιήσουν το εξώφυλλο καλύτερα, σε σχέση πάντα με το περιεχόμενο του έργου.

“Θα έρθει μια μέρα που μια Αφρικανή συγγραφέας θα γράψει ένα best-seller μυθιστόρημα που θα φέρει εντελώς διαφορετικό εξώφυλλο και θα αλλάξει όλη η αισθητική περί έκδοσης. Και τα στερεότυπα που προβάλλονται υποβαθμίζοντας ή παραποιώντας την Αφρική, θα θεωρηθούν ρατσιστικά”, λέει ο ίδιος και σημειώνει ότι όλη αυτή η διαδικασία θα πάρει καιρό.

“Για τους δυτικούς η Αφρική είναι αυτή τη στιγμή ακόμα στην εποχή των δέντρων. Ήρθε η ώρα όμως να βγάλουμε αυτά τα γαμημένα δέντρα από τα εξώφυλλα και να προχωρήσουμε”, καταλήγει ο Peter Mendelsund.