Αν ήθελε κάποιος να εξηγήσει την τεράστια αποδοχή που γνώρισε η ιστοσελίδα Buzzfeed θα έπρεπε να ξεκινήσει απο κάτι πολύ σημαντικό: να απαντήσει στο ερώτημα γιατί οι χρήστες του διαδικτύου αγαπούν τις λίστες και προτιμούν αυτόν τον τρόπο για την διάδοση μιας πληροφορίας περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. Την ώρα που οι εφημερίδες παλεύουν να βρουν έσοδα στην ψηφιακή εποχή και οι τηλεοπτικοί σταθμοί προσπαθούν να νοικοκυρέψουν τα οικονομικά τους περιορίζοντας τα τεράστια κόστη, το σαιτ έχει κάνει θραύση, μαζεύοντας και τακτοποιώντας σκόρπια θραύσματα. Κοινώς αποκομίζει τεράστια κέρδη χωρίς να έχει καμιά εμπλοκή στην παραγωγική διαδικασία του περιεχομένου. Το μόνο που κάνει είναι ενα διαφορετικο, εύληπτο, γρήγορο "πακετάρισμα", που παίρνει την μορφή καταλόγου.
Αν ήθελε κάποιος να εξηγήσει την τεράστια αποδοχή που γνώρισε η ιστοσελίδα Buzzfeed θα έπρεπε να ξεκινήσει απο κάτι πολύ σημαντικό: να απαντήσει στο ερώτημα γιατί οι χρήστες του διαδικτύου αγαπούν τις λίστες και προτιμούν αυτόν τον τρόπο για την διάδοση μιας πληροφορίας περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. Την ώρα που οι εφημερίδες παλεύουν να βρουν έσοδα στην ψηφιακή εποχή και οι τηλεοπτικοί σταθμοί προσπαθούν να νοικοκυρέψουν τα οικονομικά τους περιορίζοντας τα τεράστια κόστη, το σαιτ έχει κάνει θραύση, μαζεύοντας και τακτοποιώντας σκόρπια θραύσματα. Κοινώς αποκομίζει τεράστια κέρδη χωρίς να έχει καμιά εμπλοκή στην παραγωγική διαδικασία του περιεχομένου. Το μόνο που κάνει είναι ενα διαφορετικο, εύληπτο, γρήγορο "πακετάρισμα", που παίρνει την μορφή καταλόγου.
Τι ακριβώς πουλάει το Buzzfeed; Κατηγοριοποίηση: ποια είναι τα δέκα πιο παχιά γατιά στον κόσμο. Τα ακριβότερα αυτοκίνητα, τα πιο στοιχειωμένα μέρη, τα μεγαλύτερα ναυάγια κοκ. Ο ιδρυτής του Τζόνα Περέτι είχε βοηθήσει την Αριάνα Χάφινγκτον να ιδρύσει το ομώνυμο σαιτ, το 2005. Όταν ήταν ακόμα φοιτητής στο ΜΙΤ το 2006 του καρφώθηκε η ιδέα να διερευνήσει γιατί μερικές ειδήσεις γίνονται viral. Η ΝΙΚΕ διαφήμιζε εκείνη την περίοδο ότι μπορεί ο κάθε αγοραστής που το επιθυμεί να ζητήσει να αναγράφεται μια λέξη ή μια φράση στα παπούτσια του. Εκείνος ζήτησε να γραφτεί στα δικά του αθλητικά η έκφραση "Το μαγαζί του ιδρώτα". Η εταιρεία αρνήθηκε και εκείνος με την σειρά του, το διέδωσε μέσα από το διαδίκτυο σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η συνειδητοποίηση αυτή της δύναμης (ένας φοιτητής μπορεί να κράζει την ΝΙΚΕ και η φωνή του να ακούγεται παγκόσμια), τον έκανε να προβληματιστεί για το πως θα μπορούσε να στήσει ένα σαϊτ, το οποίο να ποντάρει στο ποιες ειδήσεις ή γεγονότα μπορούν να εξαπλωθούν με την ταχύτητα του φωτός.
Κάπως έτσι γεννήθηκε το Buzzfeed, που φαίνεται να εκπροσωπεί ένα νέο ειδησεογραφικό μοντέλο. Καταφέρνει δηλαδή να κάνει ειδήσεις, τις "μη ειδήσεις" αν και τα τελευταία χρόνια έχει προσλάβει μια ειδική ομάδα που το βοηθήσει να αναπτυχθεί και προς την πλευρά της παραδοσιακής δημοσιογραφίας. Βέβαια οφείλει την δημοφιλία του στις λίστες και όχι στα βαθυστόχαστα και πρωτοποριακά του ρεπορτάζ. Ο ιδρυτής του, το χαρακτηρίζει ως το πρώτο ειδησεογραφικό σάιτ στην εποχή των κοινωνικών δικτύων ακριβώς γιατί κατάφερε να αποτελέσει μια γέφυρα ανάμεσα στους χρήστες των τελευταίων και τους αναγνώστες των ειδήσεων.
Ο Περέτι κατάφερε να δημιουργήσει μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες ιστοσελίδες από την πλευρά της αύξησης των χρηστών. Σαράντα με πενήντα εκατομμύρια χρήστες από εκατοντάδες χώρες βλέπουν κάθε μήνα αναρτήσεις του τύπου: ποια είναι τα πιο χαριτωμένα κουτάβια που μπορούν να φτιάξουν την ημέρα σας σε μια βαρετή φάση στο γραφείο. Ηδη πριν απο μερικά χρόνια, όταν έκανε την "επέκτασή" του στην Βρετανία, η εταιρεία είχε αποτιμηθεί για 200 εκατομμύρια δολάρια ενώ οι επενδυτές κονταροχτυπιόνταν για το ποιος θα δώσει πιο πολλά. Σήμερα η αξία του εκτιμάται στο 1 δισ. δολάρια και γίνονται σκέψεις για δημόσια εγγραφή.
Τι άλλο μπορεί να βρει κανείς στο περιεχόμενό του; Το μυστικό είναι στην δοσολογία μιας και εκτός από τις χιουμοριστικές λίστες, υπάρχουν κουτσομπολιά για τους σταρ του Χόλυγουντ, αλλά ακόμα και εξελίξεις στο πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Όπως είπαμε, μεγάλο μέρος στο ρεπερτόριο, κατέχουν τα κατοικίδια που φαίνεται να είναι η σταθερή αξία στο διαδίκτυο. Έτσι, μπορεί μια ιστορία για τα σκυλιά με τις καλύτερες αποκριάτικες στολές να έχει μεγαλύτερη απήχηση από μια σοβαρή οικονομική ανάλυση αλλά αυτό δεν απασχολεί κανέναν. Σημασία έχει ότι όλα αυτά συνυπάρχουν μέσα στο ίδιο καζάνι και ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τι θα διαβάσει, από ελαφρά θέματα μέχρι και κρίσιμα για τον πλανήτη. Άλλωστε όπως λένε οι ψυχολόγοι αυτός είναι και λόγος που το σάιτ είναι τόσο αγαπητό. Το ότι οι λίστες του μας προσφέρουν ένα είδος ασφάλειας, μια πλοήγηση με τάξη και οικονομία μέσα στην ενημέρωση (ακόμα και αν πρόκειται για τα δέκα πιο επικίνδυνα ερπετά).
Θα αναρωτηθεί κανείς πως το συγκεκριμένο σάιτ βγάζει κέρδη. Εκτός από τα χρήματα που δίνουν οι επενδυτές, υπάρχουν και τα λεγόμενα advertorials όπου οι μεγάλες εταιρείες διαφημίζονται με έξυπνο τρόπο και όχι με την παραδοσιακή μέθοδο. Αυτό έχει ξεσηκώσει αρκετές αντιδράσεις εναντίον της ιστοσελίδας, όπως και το γεγονός ότι οι συντάκτες που εργάζονται εκεί διακρίνονται στο copy /paste σηκώνοντας ολόκληρα αποσπάσματα απο άλλες πηγές.
Κανένας δεν φαίνεται να δίνει και μεγάλη σημασία στις αντιδράσεις καθώς η αλήθεια είναι πως ο Περέτι πράγματι κατάφερε να συλλάβει μια νέα διάσταση στην βιομηχανία της ειδησεογραφίας. Μπορεί οι Ταϊμς της Νέας Υόρκης ή του Λονδίνου να δαπανούν εκατομμύρια δολάρια για να καλύψουν με ανταποκριτές και φωτογράφους τι συνέβη στον πλανήτη τις τελευταίες 24 ώρες. Δημοσιογράφοι να βάζουν την ζωή τους σε κίνδυνο για να γράψουν άρθρα απο εμπόλεμες ζώνες. Και ύστερα το buzzfeed να τα αναδημοσιεύσει με διαφορετικό περιτύλιγμα. Χωρίς έξοδα, χωρίς κόπο, χωρίς ρίσκο αλλά με πολύ μεγάλο κέρδος.
Ισως τελικά να κατάφερε να εξαργυρώσει την ανάγκη των ανθρώπων για μια πολύ ελαφριά ειδησεογραφία, ως αντίβαρο στα προβλήματα που ζει ο πλανήτης.
