REFUGEES TV: ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΗΣ ΕΙΔΟΜΕΝΗΣ ΕΓΙΝΑΝ ΡΕΠΟΡΤΕΡ ΚΑΙ ΜΑΣ ΤΡΟΛΑΡΟΥΝ

Μετά το κλείσιμο των συνόρων Ελλάδας – ΠΓΔΜ, η ουδέτερη ζώνη της Ειδομένης μετατράπηκε σε έναν άτυπο προσφυγικό καταυλισμό όπου ζουν χιλιάδες άνθρωποι  Στην περιοχή δεν κατασκήνωσαν μόνο οι εγκλωβισμένοι πρόσφυγες και μετανάστες αλλά και δεκάδες δημοσιογράφοι και τηλεοπτικά συνεργεία. Τόνοι μελανιού χύθηκαν για τις «άθλιες συνθήκες διαβίωσης» των εγκλωβισμένων, βαρύγδουποι τίτλοι έπεσαν για την «πρώτη φαβέλα της Ευρώπης», ενώ «εικόνες ντροπής» κατέκλυζαν τους τηλεοπτικούς δέκτες επί 24ώρου βάσεως.

Δύο μήνες μετά, το θέμα -όπως όλα τα θέματα- αρχίζει να «ξεφουσκώνει». Τα μικρόφωνα και οι κάμερες κλείνουν και οι δημοσιογράφοι αποχωρούμε ό ένας μετά τον άλλο. Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες όμως παραμένουν και προσπαθούν να μας αντικαταστήσουν.

«Μας εγκατέλειψαν ακόμα και οι δημοσιογράφοι, εδώ και μερικές ημέρες δεν υπάρχει κανένας εδώ. Φτιάξαμε λοιπόν μια ψεύτικη κάμερα προκειμένου να διακωμωδήσουμε την κατάσταση» μου λέει ο Mustafa Alhamoud, που μαζί με τρεις ακόμα Σύρους συμπατριώτες του  έφτιαξαν μια ψεύτικη κάμερα χρησιμοποιώντας ένα κομμάτι ξύλο, ένα πλαστικό μπουκάλι κι ένα χρησιμοποιημένο σχοινί ως καλώδιο για να συνδεθεί το αυτοσχέδιο μικρόφωνο που πάνω γράφει Refugees TV.

«Ξεκινήσαμε τις συνεντεύξεις για πλάκα, για να σατιρίσουμε κάποιους δημοσιογράφους, όμως οι πρόσφυγες άρχισαν να μας μιλάνε σοβαρά για τα προβλήματά τους, τους άρεσε αυτό που κάναμε». Με μια αληθινή κάμερα που τους παραχώρησαν κάποιοι εθελοντές, σιγά σιγά, οι τέσσερις Σύροι, άρχισαν να λειτουργούν ως πραγματικοί ρεπόρτερ και να ανεβάζουν τα βίντεο στη σελίδα τους στο Facebook.

Το πρώτο βίντεο ήταν καθαρή σάτιρα. Έφτιαξαν ένα ψεύτικο γραφείο του ΟΗΕ και έγραψαν: Ηνωμένα Έθνη, καμία ενημέρωση, καμία βοήθεια». «Όλοι οι πρόσφυγες διαμαρτύρονται για τις υπηρεσίες του ΟΗΕ, εδώ και δυο μήνες δεν κάνει τίποτα για εμάς», τονίζει ο Mustafa. Είναι ο μόνος από το «συνεργείο» που μιλάει Αγγλικά και επικοινωνώ μαζί του μέσω Facebook.

Το  επόμενο βίντεό τους ήταν ένα ρεπορτάζ για την ανεμοθύελλα που έπληξε τον καταυλισμό πριν από μερικές μέρες.  Έδειξαν τις κατεστραμμένες σκηνές και μίλησαν με τους ανθρώπους για το πώς η ανεμοθύελλα επηρέασε την καθημερινότητά τους.

Άλλο θέμα που τους απασχόλησε ήταν τα φυλλάδια που μοίρασε η αστυνομία πριν από μερικές μέρες, με τα οποία καλούσε τους πρόσφυγες και τους μετανάστες να εγκαταλείψουν την περιοχή. «Η αστυνομία μοίρασε φυλλάδια να φύγουμε να πάμε σε άλλους οργανωμένους καταυλισμούς. Όμως ο κόσμος εδώ λέει:  “Θέλουμε να πάμε σε άλλη χώρα, όχι σε άλλο καταυλισμό”. Κανένας δεν θέλει να πάει σε άλλο καταυλισμό».

Τον ρωτάω αν πιστεύει ακόμα ότι θα ανοίξουν τα σύνορα; «Δεν ξέρω για τα σύνορα. Ξέρω ότι η  κατάσταση στην Ειδομένη είναι πολύ άσχημη αλλά είναι καλύτερη από άλλους καταυλισμούς. Τουλάχιστον εδώ μπορεί ο οποιοσδήποτε, δημοσιογράφος ή μη, να έρθει και να δει τι συμβαίνει. Στους άλλους καταυλισμούς δεν αφήνουν τους δημοσιογράφους να μπουν μέσα, δεν υπάρχουν καν εθελοντές».

Πώς γνωρίζει όμως τι συμβαίνει στους άλλους καταυλισμούς. «Έχω κάνει συνεντεύξεις με προσφυγές που ήρθαν από άλλα καμπ και μου λένε ότι εκεί τα πράγματα είναι πολύ άσχημα. Το πρόβλημα μου είναι ότι δεν έχω πρόγραμμα για υπότιτλους, αλλιώς θα είχα πολλά πράγματα να δείξω. Το λαπτοπ μας είναι πολύ παλιό, η σύνδεση με το ίντερνετ είναι πολύ αργή και είναι και δύσκολο να φορτίζεις την κάμερα, το λαπτοπ και το τηλέφωνό σου. Προσπαθούμε να λύσουμε αυτά τα προβλήματα μαζί με τους εθελοντές. Αν έχουμε ρεύμα και καλό ίντερνετ θα κάνουμε πολλά πράγματα».

«Εσύ λοιπόν είσαι ο οπερατέρ;». «Ο πραγματικός οπερατέρ!» απαντά γελώντας. «Έμαθα να τραβάω εδώ στη Ειδομένη. Ο καθένας μπορεί εύκολα πλέον να χρησιμοποιήσει μια κάμερα».

Ο Mustafa είναι από το Χαλέπι. Τα τελευταία 24ωρα, οι αεροπορικές επιδρομές εναντίον ανταρτοκρατούμενων περιοχών στην πόλη του στοίχισαν τη ζωή σε τουλάχιστον 50 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων γιατροί και άρρωστα παιδιά, καθώς βομβαρδίστηκε νοσοκομείο που λειτουργούσε με την υποστήριξη των Γιατρών χωρίς Σύνορα. Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τις τελευταίες έξι μέρες έχουν σκοτωθεί περίπου 200 άνθρωποι στην περιοχή από τους βομβαρδισμούς και μάλιστα εν μέσω υποτιθέμενης εκεχειρίας, γεγονός που συνιστά ένα σοβαρότατο πλήγμα στην ειρηνευτική διαδικασία. 

Την ίδια ώρα, ο Mustafa ονειρεύεται να πάει στην Ολλανδία αλλά παραμένει εγκλωβισμένος στην Ειδομένη, μαζί με πολλούς ακόμα συμπατριώτες του. Δεν μοιάζει να έχει συνειδητοποιήσει ότι η μόνη του ρεαλιστική επιλογή προς στιγμήν, είναι να προσπαθήσει να βελτιώσει τις συνθήκες παραμονής του στην Ελλάδα και δηλώνει πώς εμπιστεύεται περισσότερο τους εθελοντές από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και το Ελληνικό Κράτος.