Αλλαγές στα εμβόλια: Ποιοι θα κάνουν Covid, γρίπης, RSV και HPV

Τη νέα εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας υπογράφει η αναπληρώτρια Υπουργός, Ειρήνη Αγαπηδάκη, η οποία φέρνει αλλαγές στο κοινό που πρέπει να κάνει εμβόλια Covid, γρίπης, RSV και HPV.

Το πρόγραμμα εμβολιασμών που στηρίζεται στις εισηγήσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, περιλαμβάνει πλέον πιο στοχευμένες οδηγίες δίνοντας έμφαση στην προστασία των ηλικιωμένων και των ευάλωτων ομάδων.

Η νέα εγκύκλιος συστήνει διευρυμένη προστασία μέσω των προληπτικών εμβολιασμών για περισσότερες ηλικιακές ομάδες, ενώ απλοποιεί τη διαδικασία της ταυτόχρονης χορήγησης εμβολίων και ενισχύει την προστασία ηλικιωμένων, εγκύων και ανοσοκατεσταλμένων.

Νέα σύσταση για το εμβόλιο της Covid

Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά το εμβόλιο κατά της Covid, καθώς εισάγεται δεύτερη δόση του επικαιροποιημένου μονοδύναμου εμβολίου για τα άτομα άνω των 75 ετών, με μεσοδιάστημα 6 μηνών.

Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει τουλάχιστον 3 μήνες μετά από προηγούμενο εμβολιασμό ή νόσηση.

Εμβόλιο RSV για περισσότερους και για εγκύους

Για πρώτη φορά, η εγκύκλιος επεκτείνει τη σύσταση εμβολιασμού κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) σε ενήλικες άνω των 60 ετών με υποκείμενα νοσήματα, και όχι μόνο σε άτομα άνω των 65 ετών όπως ίσχυε μέχρι σήμερα.

Παράλληλα, εισάγεται σύσταση για εμβολιασμό το εμβόλιο RSVpreF (Abrysvo), σε εγκύους άνω των 18 ετών, μεταξύ 32ης και 36ης εβδομάδας κύησης, με αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού από Νοέμβριο έως Μάρτιο. Η σύσταση αυτή στοχεύει στην προστασία των νεογνών από σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις κατά τους χειμερινούς μήνες.

Διευκρινίζεται ότι καταργήθηκε η παλαιότερη προειδοποίηση αποφυγής ταυτόχρονης χορήγησης του εμβολίου RSV με αυτά της γρίπης ή της Covid.

HPV: Σύσταση προστασίας για περισσότερους ενήλικες

Το πρόγραμμα του 2025 περιλαμβάνει επέκταση του ορίου ηλικίας για το εμβόλιο κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Πλέον, συστήνεται όχι μόνο για γυναίκες αλλά και για άνδρες έως 45 ετών, εφόσον ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου και δεν έχουν εμβολιαστεί.

Διατηρείται η πλήρης αποζημίωση για εφήβους 15 έως 18 ετών έως το τέλος του 2026, ενώ το πρόγραμμα αναφέρεται πλέον ρητά στο εννεαδύναμο εμβόλιο HPV9, που καλύπτει εννέα στελέχη του ιού.

Εμβόλιο Γρίπης κυρίως για ηλικιωμένους

Στις οδηγίες για τη γρίπη, τονίζεται η χρήση ενισχυμένων εμβολίων σε άτομα άνω των 65 ετών, καθώς και σε μεταμοσχευμένους 18-64 ετών.

Σε περίπτωση περιορισμένης διαθεσιμότητας, προτεραιότητα εμβολιασμού δίνεται στα άτομα άνω των 75 ετών.

Η εγκύκλιος υπενθυμίζει ότι τα εμβόλια Covid και γρίπης μπορούν να γίνονται ταυτόχρονα, διευκολύνοντας έτσι τον προγραμματισμό των φαρμακείων και των γιατρών.

Γίνεται ρητή αναφορά στη χρήση τετραδύναμων (QIVe) μόνο σε περίπτωση εξάντλησης αποθεμάτων των τριδύναμων εμβολίων.

Εμβόλιο Πνευμονιόκοκκου: Νεότερα δεδομένα για το νέο 20δύναμο (PCV20)

Το νέο εμβόλιο PCV20 (20δύναμο) παραμένει η βασική επιλογή για την πρόληψη της πνευμονιοκοκκικής νόσου, αλλά η νέα εγκύκλιος περιλαμβάνει αναλυτικότερες οδηγίες.

Συγκεκριμένα, προτείνεται να το λάβουν:

όσοι έχουν ήδη εμβολιαστεί με PCV13 ή PPSV23, με χρονική απόσταση 1 ή 5 ετών αντίστοιχα, από τον εμβολιασμό με το PCV20.

Επικαιροποιήθηκε, επίσης, ο κατάλογος των ομάδων υψηλού κινδύνου και πλέον χορηγείται σε ασθενείς με χρόνια καρδιοπάθεια, ΧΑΠ, διαβήτη, νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια.

Εμβόλιο έρπητα ζωστήρα

Προβλέπεται εμβολιασμός με ανασυνδυασμένο εμβόλιο (RZV) για:

• ενήλικες άνω των 60 ετών στον γενικό πληθυσμό,
• και άτομα άνω των 18 ετών με ανοσοκαταστολή.

Η Επιτροπή ωστόσο προτείνει να προτιμάται ο εμβολιασμός μετά τα 70 έτη για τους υγιείς ενήλικες, λόγω του φαινομένου της ανοσογήρανσης.

Γενικές αλλαγές στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού

Στο νέο πρόγραμμα περιλαμβάνονται επίσης αναθεωρημένοι πίνακες, σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες των CDC (2024), για:

τετάνο και διφθερίτιδα σε τραύμα,

εμβολιασμό μεταμοσχευμένων ασθενών

Οι αλλαγές αυτές αποτυπώνουν τη μετατόπιση του προγράμματος σε μια πιο “εξατομικευμένη” προσέγγιση εμβολιασμού, με βάση την ηλικία, τα υποκείμενα νοσήματα και την ανοσολογική κατάσταση κάθε ατόμου.

Για τους επαγγελματίες υγείας, το πρόγραμμα 2025-2026 αποτελεί -όπως αναφέρεται- εργαλείο ορθολογικής προτεραιοποίησης και καλύτερου συντονισμού των εμβολιαστικών δράσεων.