Ελονοσία: Πειραματικό φάρμακο θεραπεύει το 99% των ασθενών

Ένα νέο, πειραματικό φάρμακο της Novartis, θεράπευσε πάνω από το 99% των περιστατικών ελονοσίας στις κλινικές δοκιμές, κάνοντας ένα σημαντικό βήμα προς την έγκρισή του.

Η ελονοσία προκαλεί τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών κάθε χρόνο, όμως δεν υπήρξε ένα σημαντικό νέο φάρμακο για την καταπολέμησή της εδώ και πάνω από 25 χρόνια. Τώρα, η Novartis υποστηρίζει ότι έχει ένα.

Η υποψήφια προς έγκριση δραστική ουσία ενδέχεται επίσης να έχει την ιδιότητα να εμποδίσει την εξάπλωση της αντοχής στα φάρμακα, μια αυξανόμενη απειλή στην υποσαχάρια Αφρική, όπως ανέφερε η Novartis.

Το νέο φάρμακο, γνωστό ως GanLum λόγω των συστατικών του ganaplacide και lumefantrine, υπόσχεται τη μεγαλύτερη καινοτομία στις θεραπείες ελονοσίας από την εισαγωγή, το 1999, των συνδυαστικών θεραπειών που χρησιμοποιούν την ένωση αρτεμισινίνη.

Το νέο φάρμακο θα προσφέρει ένα απαραίτητο νέο όπλο κατά της ελονοσίας. Οι θεραπείες με βάση την αρτεμισινίνη είναι ακόμα πολύ αποτελεσματικές, όμως η αντοχή σ’ αυτές εξαπλώνεται, ιδιαίτερα στην Ανατολική και Νότια Αφρική, δήλωσε ο Δρ. David Fidock, καθηγητής μικροβιολογίας και ανοσολογίας και ιατρικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Columbia.

«Πρέπει να έχουμε έτοιμα νέα φάρμακα για να ξεπεράσουμε την αυξανόμενη αντοχή», είπε ο Fidock, ο οποίος είναι επίσης πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Τροπικής Ιατρικής και Υγιεινής.

Το ganaplacide είναι μια νέα, ταχείας δράσης ένωση. Συνδυάζεται στον υποψήφιο φαρμακευτικό παράγοντα με μια νέα φόρμουλα του lumefantrine, ενός αντιελονοσιακού φαρμάκου που χρησιμοποιείται ήδη σε θεραπείες με αρτεμισινίνη.

Η Novartis ανέπτυξε το νέο φάρμακο σε συνεργασία με το Medicines for Malaria Venture (MMV), μια ελβετική μη κερδοσκοπική οργάνωση που εργάζεται για την ανάπτυξη και την παράδοση προσιτών θεραπειών για την ασθένεια.

Η ελονοσία προκαλείται από παράσιτα που μεταδίδονται από τα κουνούπια όταν τσιμπήσουν τον άνθρωπο. Ενώ δεν αποτελεί πια μάστιγα στις πλούσιες χώρες, η ασθένεια παραμένει ένας από τους κύριους θανάσιμους παράγοντες στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Το 2023 καταγράφηκαν περίπου 263 εκατομμύρια κρούσματα, 11 εκατομμύρια περισσότερα από το 2022, και 597.000 θάνατοι, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Περίπου τα τρία τέταρτα των ανθρώπων που πεθαίνουν από ελονοσία είναι παιδιά κάτω των 5 ετών.

Το ganaplacide διαταράσσει τα εσωτερικά συστήματα μεταφοράς πρωτεϊνών του παρασίτου της ελονοσίας, τα οποία το παράσιτο χρειάζεται για να επιβιώσει μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια, ανέφερε η Sujata Vaidyanathan, επικεφαλής της μονάδας ανάπτυξης παγκόσμιας υγείας στην Novartis.

Σε εργαστηριακές δοκιμές, το φάρμακο είχε αποτελεσματικότητα τόσο κατά του παρασίτου της ελονοσίας όσο και κατά των ανθεκτικών σε φάρμακα μορφών του. Λειτούργησε επίσης κατά της μορφής του παρασίτου που μεταδίδει την ασθένεια από το ένα άτομο στο άλλο, πρόσθεσε η Vaidyanathan.

Στην κλινική δοκιμή Φάσης 3, το GanLum δοκιμάστηκε σε 1.688 ενήλικες και παιδιά σε 12 αφρικανικές χώρες. Οι συμμετέχοντες έπαιρναν ένα φακελάκι με κόκκους μία φορά την ημέρα για τρεις ημέρες.

Το φάρμακο μελετήθηκε σε παιδιά βάρους τουλάχιστον 10 κιλών, δηλαδή περίπου 2 ετών. Η Novartis ανέφερε ότι εργάζεται πάνω σε φόρμουλες για μικρότερα παιδιά.

Η Novartis και το MMV στοχεύουν να διαθέσουν το φάρμακο στην αγορά εντός του επόμενου έτους.

Στη συνέχεια, η προτεραιότητα θα είναι η παράδοση του φαρμάκου σε χώρες όπου η αντοχή στα φάρμακα αποτελεί άμεσο ή επερχόμενο πρόβλημα, δήλωσε ο George Jagoe, εκτελεστικός αντιπρόεδρος του MMV για την πρόσβαση και τη διαχείριση προϊόντων.

Η Ρουάντα και η Ουγκάντα είναι μεταξύ των χωρών όπου η αντοχή αποτελεί αυξανόμενο κίνδυνο, πρόσθεσε.