Η πιο άχρηστη ερώτηση που κάνουμε όλοι στα παιδιά
Διαβάζεται σε 4'
Η πιο συνηθισμένη ερώτηση που γίνεται επί δεκαετίες στα παιδιά, σε όλον τον κόσμο, είναι πια η πιο άκυρη. Ποιες είναι πιο χρήσιμες.
- 07 Μαΐου 2025 11:38
Από όταν θυμόμαστε τον εαυτό μας, θυμόμαστε να απαντάμε και σε μια ερώτηση που κάνουν όλοι οι μεγαλύτεροι (οι ενήλικες) στα παιδιά.
Είναι το περιβόητο “τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις”, που είναι λάθος υπό την όποια έννοια -όπως θα δούμε πιο κάτω-, αλλά ιδιαίτερα στη δεδομένη χρονική στιγμή, δεν έχει το παραμικρό νόημα.
Ο λόγος;
Η αφορμή για όσα ακολουθούν ήταν ο διάλογος που ακολουθεί από το εξαιρετικό Subway Takes που θα βρεις σε όλες τις πλατφόρμες. Σε αυτό, ο “oικοδεσπότης” Kareem Rahma ζητά από επιβάτες στο μετρό της Νέας Υόρκης να καταθέσουν μια άποψη που έχουν.
Μια γυναίκα λοιπόν, πρότεινε ότι «χρειάζεται να σταματήσουμε να ρωτάμε τα παιδιά τι θέλουν να γίνουν, όταν μεγαλώσουν. Σε κανέναν δεν αρέσει ο άνθρωπος που μπαίνει σε έναν χώρο και ρωτά όποιον γνωρίζει “τι κάνεις στη ζωή σου”. Τα παιδιά ωστόσο, δεν σκέφτονται με όρους εργασίας. Εμείς του το επιβάλουμε».
-Προσπαθούμε να πιέσουμε τα παιδιά να αρχίσουν να σκέφτονται από νωρίς την εργασιακή αγορά.
«Ποια εργασιακή αγορά; Αν κοιτάξουμε την εξέλιξη της τεχνολογίας, οι περισσότερες εργασίες που υπάρχουν σήμερα, ενδεχομένως να μην υπάρχουν στο εγγύς μέλλον».
-Οπότε τι θα ήταν χρήσιμο να ρωτάμε τα παιδιά, αντί του τι θέλουν να γίνουν, όταν μεγαλώσουν; Kάτι όπως τι θες να κάνεις στον ελεύθερο χρόνο σου, όταν μεγαλώσεις;
«Σε δέκα χρόνια το εργατικό δυναμικό θα είναι τόσο διαφορετικό κι εμείς απλά δεν το αναγνωρίζουμε αυτό. Είναι σαν να προσπαθείς να εξηγήσεις σε έναν άνθρωπο από το 1500 τι κάνεις. Σαν να εξηγείς σε έναν άνθρωπο του Μεσαίωνα τι δουλειά κάνεις».
-Θα του έλεγα πως είμαι ο γελωτοποιός, στο τηλέφωνο. Και μετά θα του εξηγούσα τι είναι το τηλέφωνο.
«Και πιθανότατα εκείνος θα σου έλεγε πως δεν είσαι πολύ καλά στα μυαλά σου και θα καλούσε τους φύλακες».
ΟΙ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Με την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης το βέβαιο είναι πως σε από 5 έως 10 χρόνια η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει ξεπεράσει τον άνθρωπο και πολλές από τις σημερινές δουλειές δεν θα υπάρχουν.
Έτσι, η αγαπημένη (νοτ) απορία των μεγάλων προς τους μικρούς, γίνεται ξεπερασμένη και οι “σταθερές” δουλειές γίνονται μια ευχάριστη ανάμνηση, με την τεχνολογία να κάνει επιτακτική την ανάγκη απόκτησης νέων δεξιοτήτων που δεν χρειαζόμασταν οι άνθρωποι έως τώρα.
Σε κάθε περίπτωση, το να ρωτάς ένα παιδί τι επάγγελμα θέλει να κάνει όταν μεγαλώσει, σύμφωνα με μελέτες του ασκεί περιττή πίεση καθώς πλαισιώνεται η μελλοντική του ταυτότητα γύρω από έναν επαγγελματικό τίτλο, ενώ συνδέει την αυτοεκτίμηση με την επαγγελματική του θέση. Αυτό μπορεί να περιορίσει τη φαντασία και να ενισχύσει τις στενές ιδέες για την επιτυχία.
Οι ειδικοί εξηγούν πως μπορούμε να κάνουμε ερωτήσεις, όπως “ποιο πρόβλημα θα ήθελες να λύσεις;” μετατοπίζει την εστίαση στις αξίες και τα ενδιαφέροντα του, όσα το ενθουσιάζουν ή το παρακινούν. Μια άλλη λύση είναι το “τι είδους άνθρωπος θες να γίνεις;” που ενθαρρύνει τη σκέψη για το χαρακτήρα, τον αντίκτυπο και το σκοπό και φυσικά, το “για ποιο πράγμα είσαι περίεργος/περίεργη;” που ενισχύει τη δια βίου μάθηση και την προσαρμοστικότητα, δύο απαραίτητες πτυχές στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης
Σύμφωνα με μελέτη στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης ο ρόλος της εκπαίδευσης και της γονικής μέριμνας είναι να εξοπλίζουν οι γονείς τα παιδιά με δεξιότητες που είναι διαχρονικές, όπως η δημιουργικότητα, η συναισθηματική νοημοσύνη, η επίλυση προβλημάτων και η προσαρμοστικότητα, αντί να εστιάζουν στο αποτέλεσμα της εργασίας.
Ζητούμενο λοιπόν, είναι η καλλιέργεια περίεργων, ανθεκτικών μυαλών που θα είναι ικανά να ευδοκιμήσουν σε πολλαπλά μέλλοντα. Έτσι, δεν θα αγχώνονται όπου και αν φτάσει η τεχνητή νοημοσύνη, γιατί πάντα θα βρίσκουν κάτι να κάνουν.
