JAHA: Αναξιόπιστη η έρευνα που συνέδεε το ηλεκτρονικό τσιγάρο με την πρόκληση εμφράγματος

Οι συνεχείς πιέσεις μελών της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας είχαν ως αποτέλεσμα να αποσυρθεί και ουσιαστικά να ακυρωθεί η μελέτη των καθηγητών Bhatta και Glantz η οποία ούτε λίγο ούτε πολύ έλεγε ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος σε σχέση με την συμβατικό. Η Εφημερίδα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (JAHA) που την είχε φιλοξενήσει την απέσυρε βάζοντας τέλος στον πανικό και στην αναστάτωση σε όλους εκείνους που είχαν επιλέξει το ηλεκτρονικό τσιγάρο ως μια καλύτερη εναλλακτική σε σχέση με τον συμβατικό τσιγάρο.

Η εν λόγω έρευνα, που είχε δημοσιευθεί στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of the American Heart Association, γράφτηκε από τους δρ. Dharma Bhatta και δρ. Stanton Glantz του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο και είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι “η περιστασιακή και η καθημερινή χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου, σε σύγκριση με το παραδοσιακό τσιγάρο”.

Ωστόσο, ο Brad Rodu, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Louisville, επεσήμανε λίγο μετά την δημοσίευση της έρευνας ότι “η πλειοψηφία των 38 ασθενών στην μελέτη που υπέστησαν καρδιακές προσβολές τις είχαν πάθει πριν αρχίσουν το άτμισμα”, κάτι που καθιστούσε τα συμπεράσματα της έρευνας “ψευδή και άκυρα”. Ως αποτέλεσμα των παρατηρήσεων του συγκεκριμένου ειδικού, πανεπιστημιακά ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, το Yale, αλλά και το King’s College του Λονδίνου απευθύνθηκαν με κοινή επιστολή στην Εφημερίδα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και απαίτησαν περαιτέρω εξηγήσεις για το ζήτημα.

Στην σχετική δημοσίευση περί ανάκλησης της εν λόγω έρευνας, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, η JAHA δήλωσε ότι οι συντάκτες της ζήτησαν από τους συγγραφείς δρ. Bhatta και δρ. Glantz να επαναλάβουν τις αναλύσεις τους, αλλά ότι εκείνοι δεν μπόρεσαν, επειδή δεν είχαν πλέον πρόσβαση στα δεδομένα που είχαν χρησιμοποιήσει αρχικά.

Περιορισμένα και χωρίς έγκριση στοιχεία

Σε μια προσωπική του δημοσίευση λίγο μετά την ανάκληση της έρευνας από την JAHA, ο δρ. Glantz έγραψε: “Το πρόβλημα είναι ότι, κατά τη διαδικασία επιστημονικής επιθεώρησης της έρευνας αναφέραμε ορισμένα μεγέθη δειγμάτων χωρίς να έχουμε εξασφαλίσει μια σχετική έγκριση του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, κάτι που περιόρισε τη χρήση του συνόλου δεδομένων. Αυτό ήταν ένα σφάλμα από την πλευρά μας, με αποτέλεσμα το πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν να διακόψει την πρόσβασή μας στο σύνολο εκείνων των δεδομένων, όχι μόνο για τον δρ. Bhatta και για εμένα, αλλά για για όλους στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια”.

Η ανακληθείσα έρευνα φαίνεται να περιέχει ακριβή στοιχεία, αλλά “ίσως της λείπουν δευτερεύοντα δεδομένα που ενδέχεται να επηρεάζουν τα τελικά συμπεράσματα”, αναφέρουν οι επικριτές της έρευνας.

Η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων και οι καρδιακές παθήσεις συνδέονται με διασταυρούμενες μελέτες “οι οποίες είναι πολύ περιορισμένες και πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή”, δήλωσε ο δρ. Blaha, καθώς αυτές οι μελέτες δεν μπορούν να καθορίσουν την αιτιότητα.

Δεν υπάρχουν προς το παρόν μελέτες που να εξετάζουν την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων σε μακροχρόνιους χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων, αν και τα “πολύ προκαταρκτικά δεδομένα υποδηλώνουν πιθανές συνδέσεις μεταξύ της χρήσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου και της στεφανιαίας νόσου και του άσθματος”, πρόσθεσε.

“Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην υπερεκτιμούμε, αλλά ούτε να υποτιμούμε όσα γνωρίζουμε επί του παρόντος για πιθανές συνδέσεις μεταξύ ηλεκτρονικών τσιγάρων και καρδιακών παθήσεων. Οι καρδιολόγοι πρέπει να καταλάβουν πόσο προκαταρκτικά είναι αυτά τα δεδομένα”, κατέληξε ο ίδιος.

Η τοποθέτηση της JAHA

“Αφού τέθηκε υπόψη μας ότι η μελέτη δεν πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι συντάκτες της Εφημερίδας της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας επανέλαβαν την αξιολόγηση για το έργο των Bhatta και Glantz. Κατά την νέα αυτή αξιολόγηση, εντοπίστηκε πως το σημαντικό ερώτημα εάν τα εμφράγματα του μυοκαρδίου καταγράφηκαν στους συμμετέχοντες στην έρευνα πριν ή μετά την έναρξη της χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου, δεν απαντήθηκε σαφώς και για το λόγο αυτό ζητήθηκε από τους συγγραφείς της μελέτης να χρησιμοποιήσουν πρόσθετα δεδομένα από το σύστημα PATH […]. Οι συγγραφείς συμφώνησαν να συμμορφωθούν με το αίτημα αυτό, όμως δεν ανταποκρίθηκαν στην προθεσμία που τους δόθηκε, καθώς δεν μπορούν επί του παρόντος να έχουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων PATH. Δεδομένων αυτών των ζητημάτων, η Εφημερίδα της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας ανησυχεί ότι το συμπέρασμα της μελέτης είναι αναξιόπιστο”, αναφέρεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση της JAHA.