Μεταμοσχεύσεις οργάνων χοίρων σε ανθρώπους: Η κλινική δοκιμή που μπορεί να σώσει χιλιάδες ζωές

Όργανα από χοίρους θα μπορούσαν κάποια στιγμή να αποδειχθούν ανώτερα από εκείνα ανθρώπινων δοτών, όπως υποστηρίζει ο Dr Ρόμπερτ Μοντγκόμερι, διευθυντή του Transplant Institute του NYU Langone και επικεφαλής κλινικής δοκιμής μεταμόσχευσης νεφρών χοίρου σε ανθρώπους.

Όπως δήλωσε, η πρώτη μεταμόσχευση στο πλαίσιο της δοκιμής έχει ήδη πραγματοποιηθεί, ενώ η επόμενη αναμένεται τον Ιανουάριο. ‘Εξι ασθενείς θα λάβουν γενετικά τροποποιημένα νεφρά χοίρου, τα οποία έχουν υποστεί 10 γονιδιακές επεμβάσεις ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος απόρριψης από τον ανθρώπινο οργανισμό. Αν δοθεί έγκριση από τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), η δοκιμή θα επεκταθεί σε ακόμη 44 μεταμοσχεύσεις.

Η μέθοδος, γνωστή ως ξενομεταμόσχευση, στοχεύει στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας έλλειψης ανθρώπινων μοσχευμάτων. Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, περισσότερα από 12.000 άτομα πέθαναν ή αφαιρέθηκαν από λίστες αναμονής την τελευταία δεκαετία χωρίς να λάβουν μόσχευμα, σύμφωνα με το NHS Blood and Transplant.

Οι συμμετέχοντες στη νέα δοκιμή είτε δεν είναι κατάλληλοι για μεταμόσχευση ανθρώπινου νεφρού είτε βρίσκονται σε λίστα αναμονής αλλά θεωρείται πιθανότερο να πεθάνουν ή να μην βρουν μόσχευμα εντός της επόμενη πενταετίας.

«Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν θα υπάρχουν αρκετά ανθρώπινα όργανα», δήλωσε ο Μοντγκόμερι στην βρετανική εφημερίδα The Guardian. Ο ίδιος μιλά και από προσωπική εμπειρία: πάσχει από διατατική μυοκαρδιοπάθεια – την ίδια ασθένεια που σκότωσε τον πατέρα και τον αδελφό του – και μετά από επτά καρδιακές ανακοπές έλαβε μεταμόσχευση καρδιάς το 2018.

Ο Μοντγκόμερι έχει πρωτοστατήσει σε μεθόδους αύξησης των διαθέσιμων ανθρώπινων μοσχευμάτων, όπως οι «αλυσιδωτές» μεταμοσχεύσεις νεφρών και η χρήση οργάνων από δότες με ηπατίτιδα C. Ωστόσο, παραδέχεται ότι αυτά δεν επαρκούν. «Κάθε μικρή πρόοδος ακυρώνεται από τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ασθενών που περιμένουν να κάνουν μεταμόσχευση», σημειώνει.

Αν και η ξενομεταμόσχευση συζητείται εδώ και δεκαετίες, οι πρόσφατες εξελίξεις στη γενετική τροποποίηση ζώων έχουν αλλάξει τα δεδομένα. Το 2021, ο Μοντγκόμερι πραγματοποίησε την πρώτη μεταμόσχευση γενετικά τροποποιημένου οργάνου χοίρου σε άνθρωπο – σε εγκεφαλικά νεκρό λήπτη – αποδεικνύοντας ότι δεν απορρίπτεται άμεσα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, στο μέλλον τα όργανα χοίρου μπορεί να γίνουν ακόμη καλύτερα από τα ανθρώπινα. «Μπορούμε να τα τροποποιούμε συνεχώς για να τα βελτιώνουμε. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με ένα ανθρώπινο όργανο», λέει. Έρευνες δείχνουν επίσης ότι η ταυτόχρονη μεταμόσχευση του θύμου αδένα του χοίρου μπορεί να μειώσει την ανάγκη για ισχυρά ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

Παρότι ορισμένοι ασθενείς που έλαβαν όργανα χοίρου στο παρελθόν πέθαναν ή χρειάστηκε να αφαιρέσουν το μόσχευμα, δύο άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν με μεταμοσχευμένα νεφρά χοίρου.

Ο Μοντγκόμερι θεωρεί ότι νεφρά και καρδιές είναι τα πιο υποσχόμενα όργανα, ενώ πνεύμονες και ήπαρ παραμένουν πιο αβέβαιες περιπτώσεις. Ο ίδιος δηλώνει ότι δεν θα απέκλειε στο μέλλον να λάβει και ο ίδιος καρδιά χοίρου. «Σκέφτομαι τα παιδιά μου, που έχουν την ίδια γενετική ασθένεια. Θέλω να έχουν περισσότερες επιλογές από όσες είχαμε εμείς», καταλήγει.