Πώς ο ύπνος στο απόλυτο σκοτάδι μπορεί να σου σώσει τη ζωή
Διαβάζεται σε 4'
Νέα μελέτη για την έκθεση σε φωτεινές πηγές κατά τη διάρκεια του ύπνου φανερώνει γιατί είναι ωφέλιμο για την υγεία μας να κοιμόμαστε στο απόλυτο σκοτάδι.
- 28 Οκτωβρίου 2025 23:55
Το να κοιμάστε με σβηστά φώτα είναι γνωστό ότι βοηθά στο να απολαύσετε έναν βαθύ και ξεκούραστο ύπνο. Ωστόσο, νέες έρευνες υποδηλώνουν ότι ο ύπνος στο σκοτάδι μπορεί να έχει ακόμα πιο σημαντικά οφέλη για την υγεία καθώς μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, που αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη στο περιοδικό JAMA Network Open, όσοι κοιμούνται με φως – όπως το να έχουν αναμμένο ένα φωτιστικό οροφής στο υπνοδωμάτιο – φαίνεται πως αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας, στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Με απλά λόγια: η έκθεση σε φως κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να επηρεάσει την καρδιαγγειακή υγεία, γράφει το CNN.
Το φως μπορεί να μπλοκάρει την παραγωγή της ορμόνης μελατονίνης, που προκαλεί ύπνο, οπότε η μείωση της έκθεσης στο φως τη νύχτα πρέπει να ξεκινήσει με αλλαγές στον τρόπο που χαλαρώνετε πριν πέσετε για ύπνο. Περιορίστε όσο το δυνατόν περισσότερο τον χρόνο μπροστά σε οθόνες και κλείστε τα περιττά φώτα στο σπίτι τέσσερις ώρες πριν τον ύπνο, συμβουλεύει ο Dr. Julio Fernandez-Mendoza, κλινικός ψυχολόγος και διευθυντής συμπεριφορικής ιατρικής ύπνου στο Penn State Health Sleep Research and Treatment Center.
Αν δεν είναι δυνατό κλείστε όλα τα φώτα, δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε πιο χαμηλό ή θερμό φωτισμό αντί για έντονα φώτα οροφής και στο υπνοδωμάτιο, αποφύγετε τα φωτεινά ρολόγια και το να κοιμάστε κοντά σε παράθυρα, αν είναι δυνατόν. Οι κουρτίνες που μπλοκάρουν το φως και οι μάσκες ύπνου μπορούν επίσης να βοηθήσουν.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, η έρευνά τους αποτελεί «την μεγαλύτερη γνωστή μελέτη» για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της έκθεσης στο φως και του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
«Αναλύσαμε 13 εκατομμύρια ώρες δεδομένων φωτός (για περίπου) 89.000 ανθρώπους», είπε στο CNN ο Dr. Daniel Windred, συν-συγγραφέα της μελέτης. Η έρευνα βασίζεται σε προηγούμενες μελέτες που καθιέρωσαν τη διατάραξη των κιρκαδικών ρυθμών ως γνωστό παράγοντα κινδύνου για κακή καρδιαγγειακή υγεία.
Οι κιρκαδικοί ρυθμοί είναι 24ωροι κύκλοι «σε σχεδόν κάθε κύτταρο και ιστό του σώματός μας, συμπεριλαμβανομένου του καρδιαγγειακού συστήματος», είπε ο Windred. Αυτό το εσωτερικό ρολόι ελέγχει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης, ανιχνεύοντας το φως ως σήμα για εγρήγορση και το σκοτάδι ως σήμα για ύπνο.
Ο πιθανός αντίκτυπος του φωτός στην καρδιά
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη, με μέση ηλικία 62 ετών, προέρχονταν από τη μελέτη UK Biobank, που παρακολουθεί την υγεία πάνω από 500.000 ανθρώπων ηλικίας 40 έως 69 στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2006.
Οι εθελοντές φορούσαν συσκευές παρακολούθησης φωτός για μία εβδομάδα κατά τη διάρκεια της καθημερινότητάς τους μεταξύ 2013 και 2022 και στη συνέχεια παρακολουθούνταν για συγκεκριμένα προβλήματα υγείας για περίπου εννέα χρόνια — ένας από τους παράγοντες που καθιστούσε τη μελέτη «μοναδική και εξαιρετικά καινοτόμο», είπε ο Fernandez-Mendoza. Άτομα με προϋπάρχουσες καρδιαγγειακές παθήσεις εξαιρέθηκαν από το δείγμα της έρευνας.
Σύμφωνα με τη μελέτη, όσοι εκτίθονταν σε πιο έντονο φως διέτρεχαν επίσης 47% μεγαλύτερο κίνδυνο για έμφραγμα και 32% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής (A-fib).
Αξίζει να σημειωθεί πως η μελέτη δεν αποδεικνύει πως η έκθεση στο φως κατά τον ύπνο προκαλεί καρδιαγγειακά προβλήματα αλλά παρουσιάζει μία σύνδεση μεταξύ τους.
Η μελέτη επίσης «παρουσιάζει πειστικά στοιχεία ότι η υψηλή έκθεση στο φως κατά τη διάρκεια της ημέρας, π.χ. μετά το ξύπνημα, συνδέεται με καλή καρδιαγγειακή υγεία», είπε ο Fernandez-Mendoza.
Η διατάραξη των κιρκαδικών ρυθμών από το φως έχει φανεί ότι επηρεάζει διάφορες καρδιαγγειακές και μεταβολικές διαδικασίες. Η διατάραξη των κιρκαδικών ρυθμών μπορεί επίσης να αυξήσει την τάση του αίματος να σχηματίζει θρόμβους, που μπορεί να οδηγήσουν σε εγκεφαλικά και εμφράγματα.
Είναι επίσης πιθανό το σώμα να αντιδρά στο νυχτερινό φως «ως ένα στρεσογόνο γεγονός, και να ενεργοποιείται με υψηλό και ανώμαλο καρδιακό ρυθμό, ορμόνες στρες, γλυκόζη, ινσουλίνη και φλεγμονή», είπε ο Fernandez-Mendoza.