5 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΙΚΡΟΖΥΘΟΠΟΙΙΕΣ ΜΕ ΩΡΑΙΟ STORY

Η ελληνική σκηνή της craft μπίρας εξελίσσεται σταθερά και δημιουργικά, παραμένοντας ζωντανή και ανεξάρτητη. Όσοι ασχολούνται με αυτήν – από ζυθοποιούς και μικρές ομάδες παραγωγής, μέχρι labels χωρίς δικές τους εγκαταστάσεις – θυμίζουν περισσότερο μπάντες που περιοδεύουν, παίζουν, πειραματίζονται, συνεργάζονται και πάνω απ’ όλα, μοιράζονται κοινές αγωνίες και πάθη. Μέσα σε αυτή την κουλτούρα, γεννιούνται ζυθοποιίες που έχουν και χαρακτήρα και φωνή.

Παρακάτω, πέντε από αυτές, καθεμία με τη δική της μοναδική ιστορία.

Alea Brewing Co. – Ένα hub μπίρας

Η Alea Brewing Co. δεν μπήκε απλώς δυναμικά στην εγχώρια craft σκηνή αλλά έφερε μαζί της μια ολόκληρη φιλοσοφία. Με αφετηρία τη Μεταμόρφωση και το 2019 ως χρονιά ίδρυσης, η Alea προήλθε από το πάθος της οικιακής ζυθοπαραγωγής, το οποίο εξελίχθηκε σε επάγγελμα με αρχές, συνέπεια και εξωστρέφεια.

Μέσα σε μόλις έξι χρόνια, έχει καταφέρει να εξασφαλίσει σταθερή παρουσία στην αγορά, να λειτουργεί βιώσιμα, να συμμετέχει σε bazaar, εκθέσεις και συναυλίες, και – κυρίως – να προωθεί τη φιλοσοφία της με έργα. Ήταν η πρώτη μικροζυθοποιία στην Ελλάδα που επένδυσε στο αλουμινένιο κουτάκι, κάνοντάς το εργαλείο όχι μόνο γευστικής φρεσκάδας, αλλά και περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Το κουτάκι προσφέρει καλύτερη προστασία από το φως και το οξυγόνο, ζυγίζει λιγότερο και ανακυκλώνεται πιο αποδοτικά – μικραίνοντας έτσι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα κάθε γουλιάς.

Και το περιεχόμενο δεν πάει πίσω. Από την ελαφριά Wit, βελγικού τύπου σταρένια μπίρα, έως την California Lager – υβρίδιο ανάμεσα σε lager και ale – και την Chloe Unity Lager, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τη Strange Brew, κάθε ετικέτα είναι αποτέλεσμα τεχνικής και δημιουργικής φροντίδας.

Η Alea λειτουργεί ως hub, καθώς ζυθοποιεί για brands όπως 608 Brewing, Main Squeeze Brewing, Last Row, Radical Way Brewing και BadQ, και ενώνει δυνάμεις με πλήθος άλλων – Mustaki Nomad Brewing, Κυκάω, Noctua, Μαρμίτα, Sourmena Brew, Black Hole Kypseli – συνεισφέροντας έμπρακτα σε μια σκηνή όπου η συνεργασία είναι εργαλείο εξέλιξης.

Noctua – Κομμάτι της πόλης

Η Noctua είναι μια αστική μικροζυθοποιία που παράγει τις μπίρες της εκεί που ζει και κινείται το κοινό της. Η ομάδα συνδυάζει τεχνική ακρίβεια με καλλιτεχνική αντίληψη, κι αυτό φαίνεται σε κάθε της προϊόν. Οι ετικέτες της έχουν ισχυρό οπτικό αποτύπωμα, ενώ η φιλοσοφία της είναι απλή: η ζύμωση δεν σταματά ποτέ. Είτε πρόκειται για μια Pale Ale με αθηναϊκό attitude, είτε για μια IPA γεμάτη χαρακτήρα, η Noctua φτιάχνει μπίρες με προσωπικότητα και τόλμη, ανανεώνοντας συνεχώς την πρόταση της craft σκηνής.

Βρίσκεις πέντε μόνιμους κωδικούς, που εμπλουτίζονται με επετειακές μπίρες, συνεργασίες με καλλιτέχνες ή εστιατόρια, εποχικές προτάσεις, αλλά και για γεγονότα με διεθνή υπόσταση, όπως το pink boots.

ΚΥΚΑΩ – Τελετουργικό σε κάθε μπουκάλι

Το όνομά της – που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει “ανακατεύω” – παραπέμπει απευθείας στα Ελευσίνια Μυστήρια, όπου ένα ψυχοδραστικό ποτό έκλεινε τον κύκλο των τελετουργιών. Με την ίδια ιδέα, η ομάδα της Κυκάω θέλει να αναδημιουργήσει μπίρες που δεν είναι απλώς γευστικές, αλλά και ζωντανές, σχεδόν ψυχεδελικές.

Ξεκίνησαν ως φοιτητές με πάθος για την οικιακή ζυθοποιία και έκτοτε κινούνται χωρίς περιορισμούς. Χρησιμοποιούν τοπικά ελληνικά βότανα, μπαχαρικά, φρούτα, ζυμώνουν με άγριες ζύμες, συνεργάζονται με τοπικούς οινοποιούς για παλαίωση σε βαρέλια κρασιού και, κυρίως, δεν κάνουν εκπτώσεις στο όραμά τους – ούτε όταν το επιχειρηματικό περιβάλλον δυσκολεύει, ούτε όταν οι συνθήκες γίνονται αβέβαιες. Οι Κυκάω δημιουργούν έναν δικό τους μικρόκοσμο: ολιστικό, ανεξάρτητο και γευστικά ατίθασο.

Βαβέλ – Ζυθοποιούν με επίγνωση, σερβίρουν ιδέες

Ένα συνειδητοποιημένο label στη σύγχρονη craft σκηνή είναι η Βαβέλ καθώς βλέπει τη μικροζυθοποιία ως εργαλείο δημιουργικής ελευθερίας και κυρίως ως πράξη ευθύνης απέναντι στον πολιτισμό της γεύσης και της διασκέδασης.

Η ελληνική μικροζυθοποιία βρίσκεται – θεωρητικά – σε φάση ωρίμανσης, όμως στην πράξη κουβαλά ακόμα τα βαρίδια του παρελθόντος. Επιθετικές εμπορικές πρακτικές από τη μεριά της μακροζυθοποιίας, απαιτήσεις για υπερβολικά “δώρα”, αποκλεισμοί από σημεία πώλησης, όλα αυτά δημιουργούν ένα τοπίο ασφυκτικό για μικρούς παραγωγούς.

Επιμένει όμως να λειτουργεί με σεβασμό προς τον καταναλωτή και την κουλτούρα. Το λένε ξεκάθαρα: ζυθοποιούμε με επίγνωση, σερβίρουμε ιδέες. Τους αρέσει να πειραματίζονται με τεχνικές και υλικά από τον παγκόσμιο χάρτη της ζυθοποιίας, όμως εστιάζουν στα κομμάτια της μεσογειακής κουλτούρας που τους επηρεάζουν άμεσα και τους διαφοροποιούν από την παγκόσμια αγορά μπίρας, όπως πχ το κλίμα, η διατροφή και η διασκέδαση.

Γι’ αυτό και η core σειρά τους αποτελείται από τη ναυαρχίδα τους, Norma (Mediterranean Lager, η οποία ήδη έχει πάρει εύσημα από την αγορά στο untappd), τη Vizma μια Easy IPA και την Dala Mexican Lager, μόνο με λάιμ και αγαύη. Στις tempo crafts ξεχωρίζουν οιA Dry Hopped Dream DDH Hazy Pale Ale, επίσης βραβευμένη, 4 to the Floor, μια West Coast IPA που έφτιαξαν μαζί και αποκλειστικά γι’ αυτούς τους τέσσερις: Tales of Ales, Black Hole, Alchimistis και Sorry Mom.

Η Βαβέλ έχει δημιουργήσει και ετικέτες κοινωνικού σκοπού, για να υποστηρίξει δημιουργικά projects. Παράδειγμα, η Cup-o-Crew, μια Imperial Coffee Stout που ζυμώθηκε σε συνεργασία με τη June Coffee Roasters, και της οποίας τα έσοδα διανέμονται ως μπόνους στους ίδιους τους “χτίστες” του ζυθοποιείου.

Δεν είναι ακόμα επισκέψιμοι επίσημα, όμως οργανώνουν περιορισμένες επισκέψεις, με εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Σκοπεύουν όμως να ανοίξουν τις πόρτες τους σύντομα για να δείξουν, το “διαμάντι”, όπως λένε, τον πύργο τους.

Strange Brew – Οι πρωτοπόροι

Η Strange Brew είναι ό,τι λέει το όνομά της: παράξενη, εναλλακτική, αλλά με γευστική συνέπεια και τεχνική αρτιότητα. Ξεκίνησε ως ομάδα φίλων και οικιακών ζυθοποιών που δεν έψαχναν “θέση στην αγορά”, αλλά διέξοδο έκφρασης.

Με μπίρες όπως η Dr. Haze ή η Mandragora, δεν δημιούργησαν απλώς νέα προφίλ γεύσεων – άνοιξαν ολόκληρο μονοπάτι. Η Strange Brew αποτέλεσε σημείο αναφοράς για πολλές επόμενες μικροζυθοποιίες.

Με έμφαση στο πείραμα, την pop αισθητική, τη δημιουργική συνεργασία και τη σταθερή παρουσία σε φεστιβάλ, έχουν επαναπροσδιορίσει το τι σημαίνει να είσαι craft στην Ελλάδα. Παραμένουν ενεργοί με συνεργασίες και δίνουν χώρο σε νέες ιδέες και ανεξάρτητες φωνές.

Μια σκηνή που βράζει

Το τελωνειακό και φορολογικό καθεστώς στην Ελλάδα παραμένει τροχοπέδη για τη μικροζυθοποιία. Πολλές από τις διευκολύνσεις που θεωρούνται δεδομένες σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν ισχύουν εδώ. Όπως τονίζει η ομάδα της Βαβέλ, η αναγκαία αναθεώρηση της τελωνειακής νομοθεσίας καθυστερεί εδώ και χρόνια, αφήνοντας τις μικροζυθοποιίες να επιχειρούν σε ένα περιβάλλον σύνθετο, δαιδαλώδες και συχνά παράλογο.

Αυτό σημαίνει ότι οι μικρές ζυθοποιίες βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση απέναντι στον ανταγωνισμό με τις μεγάλες – τόσο σε κόστος λειτουργίας, όσο και σε δυνατότητα προώθησης και διανομής. Δεν υπάρχει ισότιμο πεδίο, και αυτό εμποδίζει την υγιή ανάπτυξη του κλάδου.

Παράλληλα, λείπει από τη χώρα η πραγματική κουλτούρα κατανάλωσης μπύρας· η μπύρα αντιμετωπίζεται συχνά ως φτηνό και «εύκολο» ποτό, χωρίς επίγνωση της ποικιλομορφίας, της τεχνικής πολυπλοκότητας, της σημασίας της σωστής διανομής και αποθήκευσης και της γευστικής της δύναμης.

Τέλος, η στροφή προς μη αλκοολούχα ποτά ή προϊόντα με χαμηλό αλκοόλ, κυρίως από τις νέες γενιές, διαμορφώνει νέα δεδομένα για τους ζυθοποιούς και απαιτεί επαναπροσδιορισμό στόχων, χωρίς έκπτωση στην ποιότητα.

“Χρειάζεται ξεκάθαρη πολιτική βούληση και θεσμικός εκσυγχρονισμός, ώστε η μικροζυθοποιία να πάψει να αντιμετωπίζεται ως περιθωριακή δραστηριότητα και να αναγνωριστεί ως φορέας καινοτομίας, πολιτισμού και τοπικής ανάπτυξης”, καταλήγει.

Η ελληνική craft σκηνή, παρά τις αντιξοότητες, συνεχίζει να βράζει – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Όσο υπάρχουν ζυθοποιοί που μοιράζονται γνώσεις, εγκαταστάσεις, και όραμα, τόσο θα πίνεται η μπίρα ως εμπειρία και όχι ως προϊόν. Κι αν κάτι αξίζει να κρατήσουμε από αυτές τις πέντε μικροζυθοποιίες, είναι πως η μπίρα τους δεν σε ξεδιψά απλώς. Ίσως σε παρακινήσει να ενδιαφερθείς για μια ωραία ιστορία.