Τελικά, είναι τεμπέληδες οι εργαζόμενοι διοικητικοί του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου;

Τους τελευταίους μήνες σηκώθηκε, η αλήθεια είναι, πολλή σκόνη στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για το νέο τρόπο ελέγχου της παρουσίας του διοικητικού προσωπικού του Ιδρύματος. Η απόφαση του Πρύτανη για καταγραφή της παρουσίας με ηλεκτρονικό τρόπο αν και κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του ΕΜΠ προκάλεσε την αντίδραση του σωματείου υπαλλήλων του διοικητικού προσωπικού γεγονός που προκάλεσε την ενεργοποίηση των γνωστών “αντανακλαστικών” που εδώ και χρόνια συκοφαντούν τους δημόσιους λειτουργούς.

Μήπως είναι τεμπέληδες οι διοικητικοί του Πολυτεχνείου και επιθυμούν να αποφύγουν πάση θυσία την ηλεκτρονική καταγραφή της παρουσίας τους; Εχουν, πιθανώς, κάτι να κρύψουν γιατί δεν εργάζονται επαρκώς και “κλέβουν” εργατοώρες; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που τέθηκαν (ακόμη και στο δημόσιο διάλογο) και μας θύμισαν τα εύκολα ερμηνευτικά σχήματα που χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον από του κρατούντες στα πρώτα μνημονιακά χρόνια όταν έπρεπε να δικαιολογηθούν οι πάσης φύσεως περικοπές. Τα ελληνικά Πανεπιστήμια, ειρήσθω εν παρόδω, χτυπήθηκαν, όπως όλοι γνωρίζουμε, ανηλεώς από τη μνημονιακή λαίλαπα (στη χρηματοδότηση, στον αριθμό του προσωπικού τους κτλ).

Εν προκειμένω, οι σχετικές συσκευές που θα κατέγραφαν ηλεκτρονικά την παρουσία του διοικητικού προσωπικού έχουν τοποθετηθεί από τον Φεβρουάριου χωρίς όμως να έχει ληφθεί σχετική απόφαση από τα όργανα του Πανεπιστημίου και δη από τη Σύγκλητο του Ιδρύματος. Είναι επίσης σαφές ότι ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΕΜΠ προβλέπει διαφορετικό τρόπο ελέγχου της παρουσίας του προσωπικού, χωρίς χρήση «κάρτας» ή άλλου ηλεκτρονικού ή ψηφιακού μέσου.

Από την αρχή το σωματείο των διοικητικών είχε εκφράσει ζωηρές επιφυλάξεις για τη διαδικασία και το σύννομο αυτής. Επίσης, καλούσε την πρυτανεία να διευκρινίσει το τι ακριβώς συμβαίνει με το ζήτημα των προσωπικών δεδομένων και πως αυτά θα προστατεύονταν, κατά το νόμο, σε περίπτωση που έμπαινε σε εφαρμογή ο νέος τρόπος καταγραφής της παρουσίας του προσωπικού.

Τον Μάρτιο εισήχθη εντέλει το θέμα της τροποποίησης του Εσωτερικού Κανονισμού στη Σύγκλητο, το αρμόδιο με βάση το νόμο όργανο για την τροποποίηση του Κανονισμού. Ο Πρύτανης Ιωάννης Χατζηγεωργίου όμως ανέβαλε την συζήτηση του θέματος. Το επανέφερε προς συζήτηση στη συνεδρίαση της Συγκλήτου στις 16 Μαϊου του 2025 αλλά η σχετική εισήγησή του απορρίφθηκε.

Ο Πρύτανης τότε επέλεξε να επαναφέρει το θέμα προς συζήτηση σε άλλο όργανο, στο Συμβούλιο Διοίκησης του Ιδρύματος, κίνηση τη νομιμότητα της οποίας αμφισβήτησε το σωματείο των διοικητικών. Ο κ. Χατζηγεωργίου έλαβε τελικά την εξουσιοδότηση να προχωρήσει όπως ο ίδιος είχε αποφασίσει και παρά την αντίθετη εισήγηση της Συγκλήτου. Παράλληλα, ζήτησε απάντηση σε σχετικό ερώτημα από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.

Αυτή η απάντηση έφτασε στο Πολυτεχνείο στις 30 Ιουνίου του 2025 και υπογράφεται από τη νομικό, Αγγελική Αναστοπούλου.

Η απάντηση αυτή, μεταξύ άλλων, αναφέρει “ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του ΕΜΠ, ο οποίος εκδόθηκε το έτος 2000 και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1098/2000, έχει μεν ισχύ νόμου, όμως ως κανονιστική πράξη της διοίκησης είναι κατώτερης τυπικής ισχύος σε σχέση με τον (τυπικό) νόμο που εκδίδει το κατεξοχήν νομοθετικό όργανο, η Βουλή”.

Επίσης υποστηρίζεται ότι “η ρύθμιση της διάταξης του άρθρου 10 παρ. 1.4, περ. δ) του από 9.5.2000 Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του ΕΜΠ (Β ́1098/2000), για χειρόγραφη καταγραφή της προσέλευσης και αποχώρησης των διοικητικών υπαλλήλων, προσκρούει σε νόμους με υπέρτερη τυπική ισχύ, ήτοι στο ν.4727/2020 για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Κράτους, ο οποίος θεσπίζει την υποχρέωση των φορέων του δημόσιου τομέα για χρήση νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας (άρθρο 1), και στο ν.4957/2022 για τα ΑΕΙ, στο άρθρο 227 του οποίου προβλέπεται η αξιοποίηση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών που συμβάλλουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό των υπηρεσιών του ΑΕΙ, οι οποίοι και υπερισχύουν αυτού”.

Συμπεραίνει δε, στο πνεύμα του Νόμου Κεραμέως (4957/2022), ο οποίος δίνει υπερεξουσίες στους Πρυτάνεις, ότι “ο Πρύτανης του ΕΜΠ, ως μονομελές όργανο διοίκησης αυτού, στην αρμοδιότητα του οποίου ανήκει, μεταξύ άλλων, η τήρηση της νομοθεσίας και η εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του Ιδρύματος, υποχρεούται να εφαρμόσει τη διάταξη του άρθρου 1 του ν.4727/2020 και σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 227 του ν.4957/2022, να προβεί στην εγκατάσταση ψηφιακού μηχανισμού σήμανσης για τον έλεγχο της τήρησης του ωραρίου εργασίας των διοικητικών υπαλλήλων του ΕΜΠ.

Η (νομική) απάντηση

Η παραπάνω νομική προσέγγιση προκάλεσε την αντίδραση του σωματείου εργαζομένων του διοικητικού προσωπικού του Πολυτεχνείου. Θεωρήθηκε μη επαρκώς αιτιολογημένη. Ζητήθηκε, παράλληλα, νομική γνωμοδότηση από ανεξάρτητο νομικό.

Η γνωμοδότηση της δικηγόρου Μαρίας Γεωργιτσοπούλου, που παραδόθηκε στις 5 Αυγούστου του 2025 (και την οποία έχουν στη διάθεσή τους τόσο η Σύγκλητος όσο και το Συμβούλιο Διοίκησης του Ιδρύματος) ανατρέπει πλήρως την προσέγγιση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Κατά τη γνωμοδότηση “δεν προκύπτει καθιέρωση ενιαίου τρόπου ελέγχου της τήρησης του ωραρίου του προσωπικού του Δημοσίου και των φορέων του δημόσιου τομέα, όπως τα ΝΠΔΔ, με την χρήση ηλεκτρονικών –ψηφιακών μέσων με συγκεκριμένη διάταξη” και επίσης “η απόφαση περί εισαγωγής νέων τεχνολογιών για τον έλεγχο της φυσικής παρουσίας του προσωπικού στον χώρο εργασίας προϋποθέτει απόφαση του αρμόδιου οργάνου”.

Ξεκαθαρίζεται επίσης ότι οι διατάξεις του νόμου 4957/2022 (άρθρο 221) “ουδόλως ρυθμίζουν το ζήτημα του τρόπου ελέγχου της τήρησης του ωραρίου του προσωπικού του ΕΜΠ ούτε καθιερώνουν υποχρέωση υιοθέτησης συγκεκριμένης μεθόδου επιτήρησης της φυσικής παρουσίας των εργαζομένων στον χώρο εργασίας, ενώ, σε κάθε περίπτωση, δεν καταργούν τις ισχύουσες διατάξεις”.

Τονίζεται, επιπρόσθετα, ότι “ο τρόπος ελέγχου της τήρησης του ωραρίου του διοικητικού προσωπικού δεν μπορεί παρά να ρυθμίζεται από τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του ΑΕΙ, όπως απαιτείται από το άρθρο 223 του ν. 4957/2022, νομοθετική πρόβλεψη που πληρούται σήμερα ως άνω” και ότι “μόνο με τις διατάξεις του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας, όπως το περιεχόμενό του προσδιορίζεται από το άρθρο 223 του ν. 4957/2022, μπορεί να ρυθμιστεί το ζήτημα του τρόπου ελέγχου της τήρησης του ωραρίου του διοικητικού προσωπικού, και συνεπώς μόνο με τροποποίηση των διατάξεών του μπορεί να προβλεφθεί διάφορος τρόπος ελέγχου αυτού σε σχέση με τον ισχύοντα”.

Η γνωμοδότηση καθιστά σαφές και καθαρό ότι “το αποκλειστικά αρμόδιο όργανο για την κατάρτιση και έγκριση του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας και, άρα για την λήψη αποφάσεων για θέματα που εντάσσονται στο κατά νόμο περιεχόμενό του κατά την παρ. 2 του ανωτέρω άρθρου, είναι η Σύγκλητος” και ότι “τα θέματα που κατά νόμο (αρ. 223 ν. 4957/2022) αποτελούν το περιεχόμενο του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας δεν μπορούν να ρυθμιστούν με απόφαση άλλου οργάνου διοίκησης και μεμονωμένα (πέραν του Κανονισμού), σε κάθε περίπτωση δε απαιτείται για την ρύθμισή τους (εκτός Κανονισμού) απόφαση της Συγκλήτου, όπως διευκρινίζεται στην παρ. 3 του αρ. 223 του ν. 4957/2022″.

Επισημαίνεται δε ότι “τυχόν έκδοση απόφασης επί του εν θέματι ζητήματος από αναρμόδιο όργανο θα έχει ως συνέπεια την ακυρότητα της απόφασης αυτής λόγω της αναρμοδιότητας του εκδόσαντος οργάνου”.

Κοντολογίς, από την παραπάνω γνωμοδότηση προκύπτει το συμπέρασμα ότι η πρυτανική απόφαση, η οποία αγνοεί τη Σύγκλητο, δεν υπηρετεί καν το γράμμα και το πνεύμα του Νόμου 4957/2022!

Απευθύναμε, ως οφείλαμε, δύο σχετικά ερωτήματα στον Πρύτανη του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου:

1. Είναι ή όχι η Σύγκλητος του ιδρύματος το αρμόδιο όργανο για την κατάρτιση και έγκριση του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας και, άρα για την λήψη αποφάσεων για θέματα που εντάσσονται στο κατά νόμο περιεχόμενό του;

2. Μπορεί να ρυθμιστεί ο τρόπος ελέγχου της τήρησης του ωραρίου του διοικητικού προσωπικού από τον Εσωτερικό Κανονισμό;

Μας απάντησε ως εξής:

“Όσον αφορά στο πρώτο ερώτημά σας, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 223 του ν. 4957/2022, ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας των Α.Ε.Ι. καταρτίζεται με απόφαση της Συγκλήτου ύστερα από εισήγηση του Πρύτανη. Μέχρι την έκδοση του Κανονισμού αυτού, ειδικότερα θέματα που εντάσσονται στο περιεχόμενό του, ρυθμίζονται με απόφαση Συγκλήτου, εφόσον όμως δεν έρχονται σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ρυθμίσεις του ν.4957/2022. Ο οποίος (νόμος), όπως προαναφέρεται, επιβάλλει την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών των ΑΕΙ και την οργάνωση και λειτουργία τους με πρακτικές αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας στη διαχείριση του προσωπικού τους.

Όσον αφορά στο δεύτερο ερώτημά σας, εφόσον διάταξη του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας των Α.Ε.Ι. ρυθμίζει τον τρόπο ελέγχου του ωραρίου του διοικητικού προσωπικού τους με τρόπο αντίθετο ή ασύμβατο με τις πιο πάνω διατάξεις των ν. 4727/2020 και 4957/2022, καθίσταται προφανές ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί”.

Ο Πρύτανης επικαλείται επίσης και το σημείο της γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτος που αναφέρει ότι ο Πρύτανης θποχρεούται να εφαρμόσει τη διάταξη του άρθρου 227 του ν. 4957/2022.

Είναι σαφές ότι μεταξύ των δύο πλευρών υπάρχει διάσταση απόψεων για την ερμηνεία του εν λόγω νόμου. Ο κ. Πρύτανης επιμένει ότι μπορεί να προχωρήσει αδιαφορώντας ουσιαστικά για την αρνητική εισήγηση της Συγκλήτου που είναι και το μοναδικό όργανο με τη σχετική εξουσία.Το σωματείο εργαζόμενων του διοικητικού προσωπικού κατηγορεί τον Πρύτανη ότι πορεύεται κόντρα ακόμα και στο νόμο τον οποίο κατά τα άλλα επικαλείται.

Σε κάθε περίπτωση, όπως και να έχει το ζήτημα, μοιάζει μάλλον προβληματικό τόσο σημαντικές αποφάσεις για ένα Πανεπιστήμιο, το οποίο διατηρεί το αυτοδιοίκητό του, να λαμβάνονται μόνο από έναν άνθρωπο.

Η τελική κρίση ανήκει, όπως πάντα, στους αναγνώστες.