Η διαπόμπευση των οροθετικών έστρωσε τον δρόμο της Χρυσής Αυγής

Διαβάζεται σε 8'
Παραβιάζοντας τα δικαιώματα των γυναικών
Παραβιάζοντας τα δικαιώματα των γυναικών iStock

Δεκατρία χρόνια πριν, ξεσπούσε ένα κυνήγι μαγισσών εναντίον οροθετικών γυναικών που δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ για πολλούς λόγους.

Τις διαπόμπευσαν, τις φυλάκισαν με αυθαίρετο τρόπο, τις ανάγκασαν να αποστερηθούν της χορηγούμενης θεραπείας που δικαιούντο.

Έγιναν τα μαύρα πρόβατα, τα θύματα της αναλγησίας εκείνων που προσπάθησαν να δημιουργήσουν έναν νέο “εχθρό”, να σπείρουν τον πανικό και να καπηλευτούν το αποτέλεσμά του με νούμερα εκλογικά, έναντι της αναδυόμενης τότε, Χρυσής Αυγής.

Σήμερα, 1η Δεκεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS και το στίγμα παραμένει.

Η υπόθεση των οροθετικών:

Στις 27 Απριλίου του 2012, μόλις έξι ημέρες πριν από τις εκλογές του Μαΐου 2012, η Ελλάδα έζησε την πλέον ντροπιαστική για τη χώρα υπόθεση ποινικοποίησης του HIV. Σε μια πρωτοφανή επιχείρηση στο κέντρο της Αθήνας, η αστυνομία προσήγαγε γυναίκες κατηγορούμενες ότι εκπορνεύονται γνωρίζοντας πως έχουν HIV και πως θέλουν να μεταδώσουν τον ιό στους “πελάτες” τους. Σύμφωνα με τις αρχικές πληροφορίες, και οι 32 γυναίκες που προσήχθησαν ήταν ιερόδουλες που συνελήφθησαν σε μια μαζική “επιχείρηση σκούπα” της αστυνομίας, η οποία δημοσίευσε τις φωτογραφίες τους μετά από εισαγγελική εντολή. Γιατροί από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων δήλωναν σε συνεντεύξεις ότι θα ακολουθούσαν και άλλοι “έλεγχοι”. Υπουργοί, αστυνομικοί και εκπρόσωποι του ιατρικού χώρου στήριζαν δημόσια την επιχείρηση ως μια “επείγουσα κίνηση, απαραίτητη για την προστασία Ελλήνων αντρών και των οικογενειών τους”.

Ο τότε αρμόδιος Υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος, εξέδωσε την Υγειονομική διάταξη 39α/2012 για τον “περιορισμό της διάδοσης λοιμωδών νοσημάτων”, δημοσιεύοντας φωτογραφίες και τα στοιχεία των οροθετικών γυναικών. Αρχικά διώχθηκαν τόσο για το κακούργημα της βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης όσο και γι’ αυτό της πορνείας. Μην ξεχνάμε πως ο κ. Λοβέρδος όταν έκαναν απεργία πείνας οι απελπισμένοι μετανάστες της Υπατίας, μίλησε για “υγειονομική βόμβα στο κέντρο της Αθήνας”.

Στις 16 Δεκεμβρίου του 2016, οι “οροθετικές ιερόδουλες” όπως τις βάφτισε ο Τύπος σε ένα κυνήγι “μαγισσών” για τα μάτια του “νοικοκυραίου”, αθωώθηκαν. Κατά τον εισαγγελέα, οι γυναίκες δεν γνώριζαν πως ήταν φορείς ενώ δεν αποδείχθηκε ούτε η κατηγορία της πορνείας. Είχαν μείνει στη φυλακή για οκτώμισι μήνες χωρίς να λαμβάνουν τη θεραπεία τους.

Στις 23 Ιανουαρίου του 2024, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαίωσε τις γυναίκες και καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ομόφωνα, ότι υπήρξαν δύο παραβιάσεις του άρθρου 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η πρώτη αφορούσε τις αιματολογικές εξετάσεων στις οποίες υποχρεώθηκαν να υποβληθούν. Μάλιστα, το δικαστήριο σημείωσε πως καμία από τις διατάξεις που επικαλέστηκε η ελληνική κυβέρνηση δεν ήταν ικανή να δικαιολογήσει μια ιατρική παρέμβαση, είτε αυτή διενεργείται από αστυνομικούς είτε από γιατρούς.

Η δεύτερη παραβίαση του άρθρου προέκυψε λόγω της δημοσίευσης προσωπικών δεδομένων και στοιχείων που αφορούν τέσσερις από τις γυναίκες που είχαν προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Οι φωτογραφίες και η πληροφορία ότι ήταν οροθετικές αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα της αστυνομίας και στη συνέχεια μεταδόθηκαν από τα μέσα ενημέρωσης. 

“Οι συνθήκες κράτησης ήταν απάνθρωπες, τους πετούσαν το φαγητό στο πάτωμα, δεν ήθελαν να τις πλησιάσουν”

Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Αντώνης Παπάζογλου, μέλος του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος, μιλώντας Στη Χώρα Των Στερεοτύπων, “2012 παραμονές των εθνικών εκλογών, βρέθηκε μια σεξεργάτρια από τη Ρωσία θετική στον HIV και με αφορμή αυτό ξεκίνησε μια επιχείρηση με εντολές από το υπ. Υγείας και υπ. Προστασίας Πολίτη, (Ανδρέας Λοβέρδος και Μιχάλης Χρυσοχοΐδης) για έλεγχο ανθρώπων για HIV, που κατηγορήθηκαν πως έκαναν σεξεργασία, προσήχθησαν τουλάχιστον 100 άτομα και πολλές εξ αυτών εξετάστηκαν παρά τη θέλησή τους για τον ιό, σε χώρους μάλιστα που απαγορεύεται να γίνονται ιατρικές πράξεις, βλέπε αστυνομικά τμήματα”.

“Βρέθηκαν κάποιες γυναίκες θετικές και αντί να πάνε στο νοσοκομείο πήγαν στη φυλακή, με κατηγορίες που κατέρρευσαν αργότερα, με την κατηγορία πως εκουσίως διέδιδαν τον HIV. Η εισαγγελία διέταξε τη δημοσίευση των φωτογραφικών τους, των προσωπικών τους στοιχείων αλλά και των οικογενειών τους, ακόμη και τόπους καταγωγής, έτρεχαν να βρουν μητέρες και παιδάκια των κοριτσιών στην επαρχία και τους εξέταζαν με το ζόρι. 

Οι συνθήκες κράτησης ήταν απάνθρωπες, τους πετούσαν το φαγητό στο πάτωμα, δεν ήθελαν να τις πλησιάσουν οι σωφρονιστικοί. Πολλά χρόνια αργότερα και αφού κάποιες δεν ήταν εν ζωή, αθωώθηκαν όλες, αλλά η ζημιά είχε γίνει, με τις φωτογραφίες να παραμένουν στο διαδίκτυο. Μετά την αθώωση υπήρξε η δικαστική απόφαση να κατέβουν οι φωτογραφίες, πράγμα που ελάχιστοι έκαναν και έγινε μετά από δικό μας κυνηγητό καθώς συστήθηκε ομάδα για αυτό τον σκοπό. Εκείνη την εποχή πολλά site δεν είχαν καν στοιχεία επικοινωνίας. Ακόμη και σήμερα, πολλές φωτογραφίες υπάρχουν ακόμη online”.

Όπως εύστοχα προσθέτει ο Αντώνης Παπάζογλου, “οι δύο τότε αρμόδιοι υπουργοί κ.κ. Λοβέρδος και Χρυσοχοΐδης παραμένουν αμετανόητοι και μέλη του κυβερνώντος κόμματος”, ο ένας σε θέση εξουσίας και ο έτερος ως “σταρ μεταγραφή” προσφάτως. 

“Το αφήγημα ήταν πως υπήρχε κίνδυνος μόλυνσης για τον ευυπόληπτο οικογενειάρχη. Να πούμε εδώ πως οι περισσότερες γυναίκες ήταν χρήστριες, τοξικοεξαρτημένες“. Και όπως προσθέτει “ποιος είναι ο φιλήσυχος οικογενειάρχης που βλέπει μια κοπέλα στον δρόμο σε κακό χάλι, βρώμικη, με μώλωπες, σημαδεμένη και λέει “εκεί θέλω να κάνω σεξ και θα πληρώσω και 5 ευρώ παραπάνω για να κάνω απροφύλακτο σεξ”. Αυτούς τους οικογενειάρχες θεώρησε πως ήθελε να προστατεύσει ο Λοβέρδος, στρέφοντας τα βέλη σε δήθεν σεξεργάτριες από τη νότια Αφρική που θα έφερναν το AIDS στην “Αγία Ελληνική Οικογένεια” και όταν συνελήφθησαν όλες οι γυναίκες αυτές, όλες πλην μίας ήταν ελληνίδες. Αλλά συνέχιζαν να ουρλιάζουν πως ο κίνδυνος θα έρθει από τους ξένους και το πρόβλημα δεν είναι ο πελάτης που πάει και κάνει απροφύλακτο σεξ”.

Σημειώνει ακόμη ο κ. Παπάζογλου πως “κατά χιλιάδες έπαιρναν τηλέφωνο στην Αστυνομία γιατί αναγνώριζαν πρόσωπα, ή είχαν πάει με αντίστοιχες κοπέλες, και τότε ο φιλήσυχος οικογενειάρχης θυμήθηκε πως πρέπει να πάει να εξεταστεί για HIV”.

“Η ζημιά είχε γίνει και ακόμη και τώρα ο φιλήσυχος οικογενειάρχης πιστεύει πως ο εχθρός είναι ο μετανάστης. Αυτό που έγινε τότε δεν αφορά μόνο τις οροθετικές γυναίκες αλλά τον ξένο, τον αλλόθρησκο, αυτόν που έχει άλλο χρώμα. Ο Ζακ Κωστόπουλος είχε γράψει πριν κάποια χρόνια για το πόσο τραγικό είναι να βλέπει κανείς κάποιον στον δρόμο να υποφέρει και να μην κάνει τίποτα, και ο ίδιος βρήκε τον θάνατο με τον ίδιο τρόπο. Η Τατιάνα Στεφανίδου είχε κάνει και γκάλοπ για τον αν έκανε καλά ο καταστηματάρχης να τον κλωτσήσει στο κεφάλι ή όχι. Αμέσως μετά την υπόθεση των οροθετικών η Χρυσή Αυγή μπήκε στο κοινοβούλιο, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Η υπόθεση των οροθετικών είναι κομβικής σημασίας γιατί τέτοια ανθρωποφαγία δεν είχε ξανασυμβεί. Κανένας δεν απολογήθηκε. Κανένας δεν τιμωρήθηκε ουσιαστικά. Και το αφήγημα που έμεινε είναι πως “αφού αυτοί κάνουν ό,τι γουστάρουν χωρίς τιμωρία, τα ίδια θα κάνω και εγώ”.

Και πράγματι, η κανονικοποίηση της βίας και της ατιμωρησίας αλλά και του ρατσιστικού λόγου στην κυβερνητική ατζέντα, είναι κάτι το άμεσα δεμένο με την έξαρση της ρατσιστικής όσο και της σεξιστικής βίας των Χρυσαυγιτών που ακολούθησε για τα επόμενα χρόνια και έφτασε μέχρι τη Βουλή.

Σημειώνεται πως ο Γιώργος Κεράτσας από τη Θετική Φωνή στάθηκε στη σημασία της πρόληψης, καθώς όπως ανέφερε “ο HIV δεν έχει να κάνει με τον σεξουαλικό προσανατολισμό”, την ώρα που “οι straight άνδρες ελέγχονται λιγότερο για HIV και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα”.

Το θράσος του Λοβέρδου

Αξίζει να υπενθυμίσουμε εδώ πως ο Ανδρέας Λοβέρδος είχε ισχυριστεί πως δεν ευθυνόταν εκείνος για τη διαπόμπευση, αναφέροντας με θράσος πως την ευθύνη για τη δημοσίευση των φωτογραφιών των οροθετικών είχε δώσει η εισαγγελία.

Ο Ανδρέας Λοβέρδος όμως, σε εκπομπή το 2012 και σε συνέντευξη του στον Γ. Παπαδάκη, είχε δηλώσει πως ήταν ο ίδιος που πήρε πρωτοβουλία να εκδώσει την υγειονομική διάταξη 39Α η οποία στην συνέχεια εφαρμόστηκε από τις εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές. Το παραπάνω επιβεβαιώθηκε και από την έκθεση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Στο 0:50: Όταν δήλωνε από το βήμα του ΟΗΕ, πως κύρια ευθύνη για την έξαρση του HIV στην Ελλάδα έχουν οι γυναίκες που έρχονται από την υποσαχάρια Αφρική, κάτι που δεν προέκυψε ποτέ.

Περισσότερα για τις υπηρεσίες της Θετικής Φωνής μπορείτε να βρείτε εδώ.

Τα Checkpoints λειτουργούν ως εξής:

ΑΘΗΝΑ: Πιττάκη 4 (1ος όροφος) | ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Εγνατία 112 (3ος όροφος) | ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: Τρίτη με Σάββατο, 12:00 – 20:00

Δείτε: Ερείπια (Ruins) – Οροθετικές γυναίκες. Το χρονικό μιας διαπόμπευσης

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα