Ο πιο απλός τρόπος να βρεις την ευτυχία σε μια ταραγμένη εποχή

Ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητα. Η οικονομία ταλαντεύεται, η πολιτική επικαιρότητα βρίσκεται μονίμως σε αταξία και ο πλανήτης μοιάζει να παραπαίει.

Ειδικοί επιστήμονες και κυβερνητικοί φορείς φαίνεται να έχουν περιθωριοποιηθεί, ενώ πολλοί φοβούνται πως η δουλειά τους μπορεί να αντικατασταθεί από την τεχνητή νοημοσύνη.

Δεν προκαλεί, λοιπόν, καμία έκπληξη το γεγονός ότι η κατάθλιψη, το άγχος και η μοναξιά έχουν φτάσει σε ιστορικά επίπεδα στις ΗΠΑ -και όχι μόνο- και το αίσθημα της ικανοποίησης από τη ζωή έχει πάρει την κατιούσα.

Ωστόσο, ίσως υπάρχει ένας τρόπος να παραμείνουμε σε έναν σημασιολογικό δρόμο, με έναν τρόπο που να μπορεί να μας προσφέρει ευτυχία. Πολύ απλά, μέσω μιας “τεχνικής ευτυχίας” για τις χαοτικές εποχές που ζούμε.

Η απλότητα μπορεί τελικα να είναι η λύση

Μια μελέτη έξι ετών από το Πανεπιστήμιο Cornell, την οποία και δημοσιεύσει η Washington Post, αναφέρει ακόμη περισσότερα επιχειρήματα σε μια ήδη ισχυρή θεωρία: η ευημερία των ανθρώπων μπορεί να είναι πολύ πιο απλή απ’ ό,τι φανταζόμαστε.

Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει μαγική λύση για την ανθρώπινη ευημερία, τα δεδομένα δείχνουν ότι η διαδικασία διατύπωσης ενός προσωπικού σκοπού μπορεί να προσφέρει εξαιρετικά οφέλη για την ψυχική και τη σωματική υγεία.

Από τις γενιές που πλήττονται περισσότερο από την κατάθλιψη και το άγχος, η πιο συζητημένη είναι η Generation Z. Αυτή η γενιά έχει κατηγορηθεί ως εγωκεντρική, εθισμένη στα κινητά, τεμπέλικη και χωρίς στόχο.

Ωστόσο, οι έρευνες του ψυχολόγου Anthony Burrow από το Cornell έδειξαν κάτι διαφορετικό. Ακόμη και με ελάχιστη προσπάθεια, κατάφερε να φέρει στην επιφάνεια έναν διαφορετικό, πιο θετικό εαυτό των νέων.

Από το 2019, ο Burrow και η ομάδα του επιλέγουν περίπου 1.200 φοιτητές, μαθητές γυμνασίων και λυκείων, προσφέροντάς τους 400 δολάρια, χωρίς καμία προϋπόθεση, προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν για να “κάνουν κάτι που έχει αξία για αυτούς”, κάτι που θα ωφελήσει την κοινότητά τους, την οικογένειά τους ή τους ίδιους.

Στο τέλος του προγράμματος, όσοι έλαβαν την επιχορήγηση παρουσίασαν σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα σε ψυχολογικές μετρήσεις, όπως η αίσθηση του σκοπού, η αίσθηση του “ανήκειν” και η θετική συναισθηματική ισορροπία.

Ο Anthony Burrow καταλήγει: «Αν καλέσουμε κάποιον να σκεφτεί πώς θέλει να συνεισφέρει και τον βοηθήσουμε να το κάνει, αυτός ο άνθρωπος μπορεί να λειτουργεί με μεγαλύτερο σκοπό από ό,τι αν δεν το είχε κάνει».

Αυτά τα αποτελέσματα είναι σημαντικά για τη Gen Z, καθώς δείχνουν ότι, παρά τις αμφιλεγόμενες κατηγορίες για ναρκισσισμό και εγωκεντρισμό, οι νέοι εξακολουθούν να είναι γεμάτοι με σκοπό, χρειάζονται όμως μια μικρή ώθηση για να τον ανακαλύψουν.

Αυτό το μοντέλο θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλες ηλικίες, ακόμα και για τους γονείς που θέλουν να ενισχύσουν το αίσθημα του σκοπού στα παιδιά τους.

Το ίδιο ισχύει και για τα σχολεία, που μπορούν να το ενσωματώσουν με μικρότερο κόστος για να βοηθήσουν τα παιδιά να γίνουν πιο ευτυχισμένα και πιο αποφασισμένα.

Μήπως ψάχνουμε την ευτυχία στο λάθος μέρος;

Έχουμε κάνει τη ζωή μας ένα ατελείωτο πείραμα ψυχολογίας και αυτοβοήθειας, αναζητώντας την ευτυχία μέσα από τη μεθοδικότητα της ενσυναίσθησης, της αντοχής, της ευγνωμοσύνης και της προσωπικής ανάπτυξης.

Ωστόσο, το “κλειδί” ίσως να είναι πολύ πιο απλό από ό,τι νομίζουμε. Αντί να επιδιώκουμε συνεχώς να “πιάσουμε” την ευτυχία, μπορούμε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πώς να κάνουμε τους άλλους ευτυχισμένους.

Ο καθηγητής ψυχολογίας Todd Kashdan προτείνει ότι ο καλύτερος τρόπος για να μειώσουμε την εσωτερική μας σύγχυση είναι να εστιάσουμε στους άλλους και το τι μπορούμε να προσφέρουμε στη ζωή τους.

Αντί να επικεντρωνόμαστε στις προσωπικές μας ανάγκες, η αληθινή ευτυχία έρχεται όταν προσφέρουμε στους άλλους.

Οι παραπάνω ιδέες δεν είναι καινούργιες. Φιλόσοφοι όπως ο Αριστοτέλης και ο Νίτσε είχαν καταλάβει πως η ευτυχία δεν είναι κάτι που κατακτάται άμεσα, αλλά έρχεται ως “παρενέργεια” όταν αφιερώνουμε την ενέργειά μας σε κάτι ανώτερο από εμάς.

Ο Viktor Frankl, ψυχίατρος που επιβίωσε από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, έγραψε ότι η ευτυχία δεν μπορεί να επιδιωχθεί άμεσα· έρχεται μόνο ως αποτέλεσμα της αφοσίωσής μας σε έναν μεγαλύτερο σκοπό.

Η έρευνα των τελευταίων ετών δείχνει πως η ύπαρξη σκοπού στη ζωή συνδέεται με μειωμένη φλεγμονή, χαμηλότερο κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων, μικρότερη γνωστική φθορά και μεγαλύτερη μακροβιότητα. Οι άνθρωποι με σκοπό στη ζωή τους είναι πιο ανθεκτικοί στις αντιξοότητες.

Μην αναζητάς την ευτυχία, αλλά δώσε σκοπό

Όπως λέει ο ψυχολόγος Kendall Cotton Bronk, «το κλειδί για την ευτυχία δεν είναι να εστιάζουμε στον εαυτό μας, αλλά στους άλλους και στο πώς μπορούμε να συμβάλλουμε στη ζωή τους».

Ο πραγματικός δρόμος προς την ευτυχία περνά μέσα από την προσφορά.

Αυτή η απλή αλλαγή στον τρόπο σκέψης μπορεί να είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να βρούμε το νόημα και την ευτυχία στις δύσκολες εποχές μας.

Το κλειδί; Να σταματήσουμε να προσπαθούμε να γίνουμε ευτυχισμένοι και να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πώς να κάνουμε τους άλλους ευτυχισμένους.