Τα περιστατικά με τα drones αποκαλύπτουν τις ευπάθειες του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου

Τα πρόσφατα περιστατικά με drones στη Δανία αποκάλυψαν τις ευπάθειες του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου και έθεσαν ερωτήματα σχετικά με το πώς θα πρέπει να αντιδρούν τα αεροδρόμια και οι αρχές σε τέτοιες παραβιάσεις.

Οι Δανοί αξιωματούχοι, δέχθηκαν κριτική για την αποτυχία τους να εντοπίσουν ή να καταρρίψουν οποιοδήποτε από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εντοπίστηκαν σε έξι διαφορετικά σημεία κοντά σε πολιτικά και στρατιωτικά αεροδρόμια αυτή την εβδομάδα.

Η Πρωθυπουργός Mette Fredriksen δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η Μόσχα να βρίσκεται πίσω από το περιστατικό της Τρίτης στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, μετά την καταδίκη από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ για την “ριψοκίνδυνη” συμπεριφορά της Ρωσίας, λόγω των πτήσεων drones και αεροσκαφών της στον εναέριο χώρο χωρών, που συνορεύουν με τη Ρωσία ή την Ουκρανία.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, αεροσκάφη του ΝΑΤΟ κατέρριψαν ρωσικά drones, που είχαν εισέλθει στον πολωνικό εναέριο χώρο, ενώ η Ρουμανία απέστειλε μαχητικά αεροσκάφη όταν ένα drone πετούσε από τη Μαύρη Θάλασσα και η Εσθονία έστειλε μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ, όταν ρωσικά αεροσκάφη παραβίασαν τον εναέριο χώρο της.

Αλλά τα περιστατικά στη Δανία, η οποία δεν είναι χώρα της “ανατολικής πτέρυγας”, αφορούσαν drones αδιευκρίνιστης προέλευσης, με τα περιστατικά να συμβαίνουν τη νύχτα και τη Μόσχα να αρνείται σθεναρά την εμπλοκή της.

Αντλώντας πληροφορίες από την αστυνομία και τη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Δανίας, η Fredriksen δήλωσε την περασμένη Πέμπτη ότι δεν ήξερε ποιος βρισκόταν πίσω από τις πέντε εμφανίσεις drones νωρίτερα εκείνη την ημέρα σε περιφερειακά αεροδρόμια και αμυντικές εγκαταστάσεις.

“Αυτό δείχνει την πρόκληση της προστασίας κρίσιμων εθνικών υποδομών”, δήλωσε ο Douglas Barrie, ανώτερος συνεργάτης στρατιωτικής αεροναυτικής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.

“Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός στόχων που ένας κακόβουλος θα μπορούσε να προσπαθήσει να πλήξει. Είναι πολύ εύκολο να το κάνεις και πολύ δύσκολο να το αντεπεξέλθεις”.

Ενώ ο δράστης παρέμενε άγνωστος, η Ρωσία συνεχώς δοκιμάζει τις αντιδράσεις των μελών του ΝΑΤΟ με επιχειρήσεις “που θολώνουν τις γραμμές μεταξύ άμυνας και επιβολής του νόμου”, είπε ο Giuseppe Spatafora, αναλυτής στο Ινστιτούτο Ασφάλειας της ΕΕ.

Η Δανία αντιμετώπισε “drones που ενδέχεται να εκτοξεύθηκαν από τη γειτονιά μας”, δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Troels Lund Poulsen. Μια θεωρία είναι ότι θα μπορούσαν να είχαν εκτοξευθεί από πλοία που διασχίζουν τη Βαλτική Θάλασσα.

Η κυβέρνηση της Δανίας έχει κάνει μια σειρά από σημαντικές στρατιωτικές επενδύσεις, περιλαμβανομένων συστημάτων αεροπορικής άμυνας μεσαίας και μεγάλης εμβέλειας καθώς και πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς ικανών να πλήξουν τη Ρωσία.

Αλλά ο Poulsen παραδέχθηκε ότι “δεν μπορούμε σήμερα να παρουσιάσουμε μια λύση που να εξαλείφει την απειλή από τα drones», αν και επέμεινε ότι η Κοπεγχάγη θα αγοράσει «ό,τι χρειάζεται”.

Για αυτό, η Δανία ζητά βοήθεια από την Ουκρανία, με την ΕΕ να προσφέρεται να συντονίσει την απόκτηση τεχνολογίας από την Ουκρανία για την ανέγερση ενός “τείχους από drones” στην ανατολική της πλευρά.

Στην άμυνά της κατά της ρωσικής επιθετικότητας, η Ουκρανία έχει βρει φθηνές λύσεις κατά των drones, την ώρα που καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί να καυχηθεί για κάτι τέτοιο, όπως η χρήση ηχητικών αισθητήρων, κινητών περιπολιών που χρησιμοποιούν βαριά πολυβόλα και αντιαεροπορικά πυροβόλα και πιο πρόσφατα φτηνά drones αναχαίτισης.

Ακόμα και έτσι, ο Poulsen παραδέχθηκε: “Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς: αν και έχουμε τα κατάλληλα εργαλεία, υπάρχουν ακόμα drones που έχουμε προβλήματα να εντοπίσουμε λόγω του μεγάλου άλματος στην τεχνολογία”.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι η τεράστια γκάμα πιθανών στόχων.

Τα επιβεβαιωμένα περιστατικά στη Δανία επικεντρώθηκαν σε αεροδρόμια, περιλαμβανομένων αυτών που φιλοξενούν μαχητικά αεροσκάφη και στρατιωτικά μεταγωγικά αεροπλάνα, καθώς και πάνω από την έδρα ενός στρατιωτικού τάγματος.

Αλλά υπάρχουν πολλές άλλες δυνατότητες, από ενεργειακούς σταθμούς μέχρι νοσοκομεία, κυβερνητικά κτίρια και διάφορους αγωγούς και καλώδια.

Ο Barrie δήλωσε ότι “είναι μια τεράστια αποστολή” να χαρτογραφήσεις και να προστατεύσεις τις κρίσιμες εθνικές υποδομές, “ιδιαίτερα όταν οι κακοποιοί δεν προσπαθούν να τις καταστρέψουν, αλλά να δημιουργήσουν αναταραχή”.

Όταν ρωτήθηκαν γιατί δεν κατέρριψαν τα drones, η αστυνομία και ο στρατός της Δανίας επεσήμαναν ότι μπορούσαν, αλλά αποφάσισαν να μην το κάνουν.

Στην περίπτωση δύο έως τριών μεγάλων drones που εντοπίστηκαν το βράδυ της Δευτέρας στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, εξήγησαν ότι η εγγύτητα αεροσκαφών γεμάτων καύσιμα και επιβάτες, καθώς και τοπικών κατοικιών, τους εμπόδισε να καταρρίψουν τα drones.

Ο Michael Hyldgaard, επικεφαλής άμυνας της Δανίας, δήλωσε ότι ο στρατός ήταν έτοιμος να καταρρίψει τα drones την Πέμπτη, αλλά αποφάσισε να μην το κάνει μετά από μια “γενική εκτίμηση” των κινδύνων.

Η αντιπολίτευση επέκρινε την κυβέρνηση για το γεγονός ότι δεν πήρε το μάθημα από τα τελευταία 3,5 χρόνια πολέμου στην Ουκρανία.

“Είναι ταυτόχρονα ντροπιαστικό και τρομακτικό φαινόμενο και η κυβέρνηση χρωστά στη Δανία να το θέσει υπό έλεγχο», δήλωσε ο Alex Vanopslagh, επικεφαλής του κόμματος της Συμμαχίας Φιλελευθέρων.

Ο François Heisbourg, Γάλλος αναλυτής άμυνας, δήλωσε ότι είναι δύσκολο να κατηγορήσει κανείς την κυβέρνηση της Δανίας ή να συμπεράνει ότι δεν διαθέτει την τεχνολογία ή την τεχνογνωσία για να αντιμετωπίσει τα drones.

“Οι Δανοί βρίσκονται σε αυτή την ιδιαίτερη συνθήκη, όπου δεν είναι σε πόλεμο, αλλά θα μπορούσαν να είναι”.

Ένα εγχειρίδιο ασφαλείας για τα drones που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφάλειας Αεροπορίας παραδέχεται ότι “δεδομένων των δυνητικών καταστροφικών αποτελεσμάτων μετά από σύγκρουση” μεταξύ αεροπλάνου και drone, οι διαχειριστές αεροδρομίων “συχνά δεν έχουν άλλη επιλογή από το να σταματήσουν ή να περιορίσουν τις λειτουργίες των διαδρόμων, οδηγώντας σε σοβαρές αναταραχές στην αεροπορική κυκλοφορία”.

Τα ραντάρ των αεροδρομίων δεν μπορούν να ανιχνεύσουν τα drones, οπότε ο μόνος τρόπος για να τα εντοπίσουν είναι μέσω ραδιοσημάτων. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα αεροδρόμια είναι ότι αυτή η προτίμηση στην ασφάλεια, είναι ευρέως γνωστή σε οποιονδήποτε επιθυμεί να προκαλέσει αναστάτωση.

“Κανείς, ειδικά η επιβολή του νόμου ή ο έλεγχος της αεροπορικής κυκλοφορίας, δεν θα ρισκάρει το παραμικρό στο να μην κλείσει το αεροδρόμιο — κάτι που μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που θέλει κάποιος να επιτύχει”, δήλωσε ένας Ευρωπαίος ειδικός στην αεροπορική ασφάλεια.

Αναφερόμενες τοποθεσίες περιστατικών με drone στη Δανία αυτήν την εβδομάδα

Ενώ λίγα αεροδρόμια μπορούν να καταρρίψουν drones, συνήθως είναι η αστυνομία που είναι υπεύθυνη για την αντιμετώπιση ή την καταρρίψή τους.

Εάν αυξηθούν τέτοιες παραβιάσεις, τα αεροδρόμια, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και η αστυνομία θα βρεθούν υπό πίεση να αλλάξουν την ισορροπία στο πόσο γρήγορα κλείνουν τα αεροδρόμια.

“Έχουμε προβλήματα με τα drones σχεδόν όσο καιρό υπάρχουν drones”, δήλωσε ο ειδικός. “Το πρόβλημα τώρα είναι η συχνότητα”.

Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος είναι η ασυμμετρία στους κινδύνους και τα κόστη μεταξύ άμυνας και επίθεσης με drones. Τα μικρά drones quadcopter είναι δύσκολο να εντοπιστούν χωρίς εξειδικευμένα ραντάρ και οι συσκευές διάσπασης μπορεί να διαταράξουν άλλες επικοινωνίες στην περιοχή.

Η Ρωσία χρησιμοποιεί drones αξίας 20.000 δολαρίων για να επιτεθεί στην Ουκρανία, ενώ η δυτική αεροπορική άμυνα εξαρτάται σήμερα από πυραύλους αξίας 500.000 δολαρίων και πολύ πιο ακριβούς των μαχητικών αεροσκαφών, προσθέτουν.

“Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα μαθηματικά δεν βγαίνουν αν συνεχίσουμε έτσι”, δήλωσε ένας υπουργός από κράτος πρώτης γραμμής.

Ο Barrie πρόσθεσε: “Πρέπει να αναγνωρίσεις ότι παίζεις whack-a-mole, και ότι είναι πολύ δύσκολο”.

Η Δανία και η υπόλοιπη Ευρώπη είναι μπροστά σε πιθανές υβριδικές επιθέσεις, που θα μπορούσαν να κατευθύνονται εναντίον εκατοντάδων, αν όχι χιλιάδων στόχων σε κάθε χώρα.

“Υπάρχει μια χώρα που είναι ο κύριος εχθρός της Ευρώπης. Και αυτή είναι η Ρωσία”, δήλωσε η Fredriksen.

“Η Ρωσία κάνει ό,τι μπορεί σε διάφορα επίπεδα για να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη — το κάνεις με πόλεμο άμεσα, και το κάνεις με υβριδικές επιθέσεις. Και έχει τον ίδιο σκοπό, δηλαδή να ταράξει τα θεμέλια της Ευρώπης”.