Αύριο μπορεί να είναι αργά

Έχουμε, ως κοινωνία και ως πολιτικό σύστημα, δυο χρόνια προβλήματα που τα πληρώνουμε ακριβά, κυριολεκτικά και μεταφορικά: το πρώτο είναι η αδυναμία ή και άρνηση έγκαιρης συνειδητοποίησης του μεγέθους μιας επερχόμενης απειλής. Το δεύτερο είναι ότι όταν η απειλή εισβάλει τελικά στο σπίτι μας, αντί να σκεφτούμε πώς θα την αντιμετωπίσουμε, αρχίζουμε –και συνήθως ποτέ δεν τελειώνουμε-τον καβγά για το ποιος άνοιξε την πόρτα!

Το βιώσαμε και εξακολουθούμε να το βιώνουμε πολύ οδυνηρά με την οικονομική κρίση. Στρουθοκαμηλισμός και άρνηση της πραγματικότητας στην αρχή και έκτοτε καβγάς για το ποιος έχει την ευθύνη. Κάπως έτσι μπήκαμε πρώτοι στο Μνημόνιο και έξη χρόνια μετά, με κοινωνία και οικονομία καθημαγμένες, παραμένει άγνωστο το πώς και το πότε θα βγούμε..

Σήμερα βρισκόμαστε ενώπιον μιας εξίσου-αν όχι και μεγαλύτερης-απειλής. Της εξόδου της χώρας από τη ζώνη Σένγκεν. Πολύ μικρή σημασία έχει εάν αυτή θα είναι de jure ή de facto.

Εάν υλοποιηθούν οι κλιμακούμενες εδώ και καιρό απειλές για ενεργοποίηση του άρθρου 26 της Συνθήκης Σένγκεν -που επιτρέπει επέκταση των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων για άλλους 18 μήνες- πρακτικά η χώρα μας θα βρεθεί εκτός!  Με ανυπολόγιστες συνέπειες κοινωνικές, οικονομικές, ανθρωπιστικές.

Μια τέτοια απόφαση είναι προφανές ότι θα έχει δυσβάστακτο κόστος και για την ίδια την Ευρώπη, η οποία έχει τις δικές της τεράστιες ευθύνες για τον τρόπο που εξελίχθηκε και την έκταση που πήρε το προσφυγικό. Καλά κάνουμε και το επισημαίνουμε, ορθώς ασκούμε  κριτική, κι εμείς και άλλοι, αλλά το θέμα μας δεν είναι αυτό.

Τεράστιες ευθύνες είχε και έχει η Ευρώπη-όπως και ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός(!)-και για την οικονομική κρίση. Καλά κάναμε και τις επισημαίναμε, αλλά θα πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσουμε ότι με το να καταγγέλλουμε διαρκώς τις ευθύνες «των άλλων», στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, όχι απλώς δεν διευκολύνουμε  τη θέση μας και δεν αμβλύνουμε τα προβλήματά μας αλλά αντιθέτως, απομονωνόμαστε και περιθωριοποιούμαστε ενώ τα προβλήματά μας διογκώνονται συνεχώς.

Ναι, η Ευρώπη βρίσκεται σε βαθιά κρίση και το προσφυγικό έρχεται να καταδείξει ότι αυτή η κρίση είναι πια υπαρξιακή. Είναι προς το συμφέρον όλων να ξεπεραστεί η κρίση, χωρίς νέα τείχη, χωρίς να βαθύνουν κι άλλο οι διαιρέσεις και χωρίς να ενισχυθούν κι άλλο οι «εθνικοί εγωισμοί».

Αλλοίμονο όμως, αν μείνουμε εκεί!

Είναι επιτακτική ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα συνιστά υπαρξιακή απειλή πρώτα απ όλα για μας, όταν σχεδόν 1.000.000 άνθρωποι-χώρια οι εκατοντάδες δύσμοιροι που έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα-έφτασαν στις ακτές των νησιών μας ζητώντας άσυλο στη διάρκεια του 2015!

Είναι επιτακτική ανάγκη να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει και να προχωρήσουμε άμεσα στην ολοκλήρωση και λειτουργία όλων των hotspots, πριν από την κρίσιμη Σύνοδο κορυφής για το προσφυγικό, στις 18 Φεβρουαρίου. Να ζητήσουμε άμεσα ενίσχυση της Frontex, για την καλύτερη φύλαξη των θαλασσίων συνόρων μας με απόλυτο σεβασμό στη Συνθήκη της Γενεύης, αντί να αρκούμαστε στην επισήμανση ότι «το πρόβλημα δεν βρίσκεται σε μας αλλά στην Τουρκία»! Γιατί είναι γεγονός ότι το πρόβλημα βρίσκεται εκεί, όπως επίσης είναι γεγονός ότι η Τουρκία δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της απέναντι στην ΕΕ, αλλά είναι επίσης γεγονός ότι η Τουρκία δεν είναι στην ΕΕ και δεν κινδυνεύει με αποκλεισμό από τη ζώνη Σένγκεν.

Πάνω και πριν απ΄όλα αυτά, είναι επιτακτική ανάγκη να χαραχθεί άμεσα μια εθνική γραμμή για το μεταναστευτικό/προσφυγικό πρόβλημα της χώρας.

Η κυβέρνηση να αφήσει κατά μέρος τις παράτες για τον «ένα χρόνο κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ» και να πάρει αμέσως σχετική πρωτοβουλία.

Διαφορετικά, ας την πάρει επιτέλους ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συγκαλώντας άμεσα σύσκεψη των πολιτικών Αρχηγών, καλώντας παράλληλα όλα τα κόμματα να προσέλθουν με συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Τώρα, γιατί αύριο μπορεί να είναι αργά…

* H Άννυ Ποδηματά είναι δημοσιογράφος, πρώην ευρωβουλευτής και πρώην Αντιπρόεδρος του ΕΚ.