Είναι κι αυτό μια λύση διαχείρισης του μεταναστευτικού;

Το μεταναστευτικό – προσφυγικό, αποτελεί μείζον ζήτημα για την ελληνική και όχι μόνο κοινωνία. Απλά, στη χώρα μας, όπου δεν υπάρχει η οργάνωση που έχουν οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες και που διαχειρίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια ένα αντίστοιχο κύμα μετανάστευσης, εμφανίζεται αδυναμία διαχείρισης της κατάστασης.

Οι λύσεις που προτείνονται, είναι μαζικής φύσεως. Δηλαδή, να δημιουργηθούν κλειστά κέντρα σε ορισμένες περιοχές της χώρας, όπου θα φιλοξενούνται από μερικές εκατοντάδες έως μερικές χιλιάδες ανθρώπων που άφησαν τις εστίες τους, είτε διότι κινδύνευαν, είτε επειδή αναζητούσαν μια «καλύτερη ζωή».

Σκεπτόμενος αυτά που βιώνω στο χωριό μου, τη Σελιάνα Αχαϊας, ορεινό στην Ανατολική Αιγιάλεια, ένα από τα πολλά χωριά που ξέμειναν από πληθυσμό λόγω μετανάστευσης σε Αμερική και Αυστραλία, αλλά και λόγω αστυφιλίας, όταν έφυγαν για μεγαλύτερα αστικά κέντρα, πόλεις και κωμοπόλεις, ίσως η πρόταση που θα αναλύσω, να μπορούσε να αποτελέσει μια ρεαλιστική λύση στο πρόβλημα.

Στο χωριό μου, κεφαλοχώρι και πρωτεύουσα δήμου, που προπολεμικά είχε πάνω από 1000 κατοίκους πληθυσμό, έμεινε με λιγότερο από 10 άτομα, μέχρι πριν από μια δεκαετία. Ακόμα και στις γιορτές ή και το καλοκαίρι, αυτοί που έρχονται δεν ξεπερνούν τα 200 -300 άτομα. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν δεκάδες σπίτια κλειστά, αυτά που απέμειναν, διότι πολλά, πέτρινα, γκρεμίστηκαν από την εγκατάλειψη, χωρίς πλέον να υπάρχει στίγμα επειδή οι πέτρες κλάπηκαν από επιτήδειους για να γίνουν άλλα σπίτια και μάντρες.

Ταυτόχρονα, εγκαταλείφθηκαν και τα χωράφια, τη στιγμή που πριν κάποιες δεκαετίες δεν έμενε μέτρο ακαλλιέργητο, ακόμα και στις πλαγιές, διότι δεν έφθανε η γη για να καλύψει τις ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού.

Κι έχουμε λοιπόν τώρα, σπίτια και χωράφια έρημα. Ακόμα και τα όποια κίνητρα που δίνονται σε νέους αγρότες, δεν επαρκούν ώστε να φέρουν πίσω τους νέους που είτε έχασαν τη δουλειά τους στην κρίση, είτε αμείβονται με χαμηλούς μισθούς, είτε πήραν πτυχία και δεν βρίσκουν εργασία.

Από τη στιγμή, λοιπόν, που δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη πολιτική επανακατοίκησης των ορεινών και ημιορεινών χωριών, δίνεται τώρα η ευκαιρία, με το μεταναστευτικό – προσφυγικό, να σκεφτούμε διαφορετικά.

Δίνω κι ένα ακόμα δεδομένο, για να βοηθήσω στη σκέψη. Στο χωριό μου, πριν από 6 χρόνια, δημιουργήθηκε και λειτουργεί επιτυχημένα, ένα οικοτουριστικό συγκρότημα (re-green), το οποίο με τις υπηρεσίες που προσφέρει (ενασχόληση με τη φύση, γιόγκα, διαλογισμό και βέβαια διαμονή), έχει καταφέρει να προσελκύσει επισκέπτες από πάνω από 30 χώρες, από όλο τον κόσμο. Παράλληλα, έχει και πρόγραμμα εθελοντισμού, με άτομα επίσης διαφορετικών εθνικοτήτων, να μένουν στο συγκρότημα, να παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες (φροντίδα των καλλιεργειών και των ζώων κ.ά.), απολαμβάνοντας διαμονή και διατροφή. Είναι μια άλλη κουλτούρα ζωής.

Ορισμένοι από τους επισκέπτες, εντυπωσιάστηκαν με τον τόπο, με το χωριό, με τη φύση, με όλα αυτά που είχαν κάποτε κάποιοι άλλοι, αλλά με τις δυσκολίες της τότε εποχής, τα άφησαν για κάτι καλύτερο. Κι ήρθαν λοιπόν οι ξένοι, να ανακαλύψουν έναν διαφορετικό τρόπο ζωής. Αφησαν τις δικές τους μεγάλες πόλεις, τη ζωή που έκαναν εκεί, στο εξωτερικό κι ήρθαν ση Σελιάνα, αγόρασαν σπίτια και χωράφια, νοίκιασαν άλλα και ασχολούνται με τη γη και την παραγωγή προϊόντων τυροκομίας, μπύρας, φαρμακευτικών από βότανα και μια σειρά άλλων προϊόντων που αποφέρουν τα προς το ζην, για μια ήρεμη ζωή, χωρίς περιττές απαιτήσεις και ίσως απολαύσεις. Κι είναι τόσοι που έχουν έρθει, από Βέλγιο, Ολλανδία, Γαλλία, Αυστραλία, Βραζιλία, Αγγλία, Ελβετία, που αυτή τη στιγμή οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού ξεπερνούν τους 40 κι έπεται συνέχεια, διότι και νέος ξενώνας δημιουργήθηκε. Δεν είναι εύκολο, όμως κάτι αλλάζει.

Σε αυτό το κάτι που αλλάζει, θα μπορούσε να συμβάλλει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα επανακατοίκησης από μετανάστες. Η κυβέρνηση, δίνοντας εντολή στις περιφέρειες κι αυτές με τη σειρά τους στους δήμους και τις κοινότητες των χωριών, μπορούν να καταγράψουν τις ερειπωμένες κατοικίες ή τις εγκαταλελειμμένες, τα χέρσα (παρατημένα) χωράφια, να βρουν τους ιδιοκτήτες όπου κι αν βρίσκονται, άμεσα, σε ένα δύο μήνες (όλα γίνονται αν υπάρχει σχέδιο) και να προχωρήσουν στη συνέχεια οι περιφέρειες, σε ένα πρόγραμμα ενοικίασης των κατοικιών και επισκευής τους, ενδεχομένως, με παράλληλη αξιοποίηση των χωραφιών.

Στεγάζεις λοιπόν, σε κάθε χωριό 10-15 άτομα, οικογένειες ή και μεμονωμένους, τους δίνεις δωρεάν σπίτι και χωράφια να καλλιεργήσουν και παράλληλα ένα επίδομα, για κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να μπορούν να σταθούν στα πόδια τους.

Σε κάθε περίπτωση, αυτός ο αριθμός δεν δημιουργηθεί δημογραφικό πρόβλημα και μπορεί να ενταχθεί στην τοπική κοινωνία, εύκολα. Οι οικογένειες, ενδεχομένως να δημιουργήσουν συνθήκες, ώστε το δημοτικό σχολείο, μονοθέσιο όπως τόσα που υπήρχαν σε όλη την Ελλάδα και έκλεισαν τη δεκαετία του 80, να ανοίξει ξανά, με παιδιά που θα έρχονται και από τα γύρω χωριά. Οι ενήλικες, εκτός από τα χωράφια που θα καλλιεργούν, θα μπορούν να εργάζονται εποχικά και για άλλους, ντόπιους καλλιεργητές, μαζεύοντας κεράσια, μήλα, αχλάδια, ελιές, δουλειές που κάνουν τώρα ως επί το πλείστον Αλβανοί υπήκοοι που ζουν χρόνια στην περιοχή.

Ξέρω, η λύση που προτείνω είναι ριζοσπαστική, θέλει σκέψη στη δομή της, οργάνωση, αποδοχή από την τοπική κοινωνία (ίσως το πιο εύκολο με τα λίγα άτομα που προτείνω για κάθε χωριό) και κυρίως αποφασιστικότητα, κάτι που λείπει από το ελληνικό γίγνεσθαι.

Είναι όμως μια λύση που δεν έχει ακουστεί, ρεαλιστική, κι αν θέλουμε να γίνουμε μια οργανωμένη κοινωνία που σκέφτεται το παρόν, αλλά κυρίως το μέλλον, που δεν βρίσκεται πια στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά στην ύπαιθρο, έτσι πρέπει να λειτουργήσουμε. Να δώσουμε ξανά ζωή την ύπαιθρο, κυρίως την ορεινή, να πάρει «μπροστά» πάλι η παραγωγή, να έχουμε αγροτική ανάπτυξη και επάρκεια προϊόντων, να αποκτήσουν οι τόποι μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και τουριστική προβολή…