Ομοψυχία δεν σημαίνει λευκή επιταγή

Το κλίμα εθνικής ομοψυχίας, αν υποθέσουμε ότι υπάρχει, καλό θα είναι να διατηρηθεί μέχρι το τέλος αυτής της πρωτοφανέρωτης κρίσης. Οι περιττές εντάσεις προφανώς και κάνουν τα πράγματα χειρότερα και ουδείς έχει την πολυτέλεια να διαχειριστεί αυτήν την περίοδο τέτοιου είδους συμπεριφορές. 

Ωστόσο, ακόμα και η αντιμετώπιση της κρίσης δεν παύει να αποτελεί ένα κατ’ εξοχήν πολιτικό ζήτημα. Αλλωστε όλα τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το κοινωνικό σύνολο είναι κατά βάση πολιτικά. Ο τρόπος, λοιπόν, που θα επιλέξει η πολιτεία για να μειώσει τους κραδασμούς σε κοινωνία και οικονομία δεν μπορεί να είναι απογυμνωμένος από πολιτική και ιδεολογία. Τουναντίον, θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για υπόθεση που μπορεί να έχει ακόμα και ταξικά χαρακτηριστικά. 

Στον τυφώνα Κατρίνα που σάρωσε τη Νέα Ορλεάνη το 2005, η τότε κυβέρνηση Μπους στις ΗΠΑ επέλεξε έναν τρόπο αντιμετώπισης που άφηνε σχεδόν τα πάντα στο αόρατο χέρι της αγοράς. Η πολύ παρατηρητική και οξυδερκής Ναόμι Κλάιν βάσισε το βιβλίο της “το Δόγμα του Σοκ” ακριβώς σ’ αυτή τη σειρά πολιτικών του τότε Αμερικανού προέδρου και κατέδειξε με πολύ πειστικό τρόπο ότι ο καπιταλισμός-καζίνο όχι μόνο δεν προβληματίζεται από τις φυσικές καταστροφές αλλά βλέπει σ’ αυτές το περιθώριο για ακόμα μεγαλύτερο κέρδος αλλά και για ακόμη μεγαλύτερη “είσοδο” των δυνάμεων της αγοράς σε θέματα δημοσίου συμφέροντος υπό την επίκληση του κατεπείγοντος. Τι να κάνουμε, ας πούμε, με τα σχολεία που καταστράφηκαν από τον τυφώνα; Μπορούν να μας βοηθήσουν οι ιδιώτες με κεφάλαιά τους για “να μην επιβαρύνουμε περαιτέρω τους φορολογούμενους”. 

Μεταφερόμενοι και πάλι στο 2020 και στην κρίση του κορονοϊού, η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι έχει επιλέξει στρατόπεδο και πολεμική τακτική στη μάχη που δίνει για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες. Ο κόσμος της εργασίας βρίσκεται και πάλι στο στόχαστρο. Για να μην “κοπούν” οι θέσεις εργασίας, θα πρέπει μία σειρά εργαζόμενων να συμβιβαστεί με την εκ περιτροπής εργασία και την περικοπή κατά 50% των αποδοχών του. Πάντα υπό το πρόσχημα της αποφυγής της ραγδαίας ανόδου της ανεργίας αλλά και στο βωμό του να μείνουν ανοιχτές όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις.

Η κυβερνητική επιδίωξη διαθέτει ένα σαφές ταξικό πρόσημο. Θυσιάζει ένα μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης (με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που μπορεί να έχει αυτή τον 21ο αιώνα) για να κλείσει στο μάτι αφενός στις μεγάλες επιχειρήσεις που θα έχουν την τρομερή αβάντα τις ραγδαίας μείωσης του εργασιακού κόστους σε δύσκολους καιρούς αλλά και στις μικρότερες στις οποίες πριν από τις εκλογές είχε υποσχεθεί ανάπτυξη και “καταστροφή” των γραφειοκρατικών εμποδίων που την εμποδίζουν. Συμπιέζει ή και εξαφανίζει δικαιώματα της μίας πλευράς για να “αναζωογονηθεί” οικονομικά ή άλλη. Κοντολογίς, εφαρμόζει μνημονιακούς καταναγκασμούς χωρίς (ακόμη) μνημόνιο. 

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα πρέπει ο εργαζόμενος κόσμος να συναινέσει σ’ αυτές τις λογικές έτσι ώστε να μην διαταράξει το κλίμα της εθνικής ομοψυχίας που πραγματικά μας χρειάζεται για να ξεπεραστεί η “κορονοκρίση”. Πρόκειται για ψευτοδίλημμα από τη στιγμή που είναι ξεκάθαρο ότι μπορούν τα δύο (διαμαρτυρία και εθνική ενότητα) να συνδυαστούν. Ας μην παρεξηγείται από κάποιους. Ενότητα δεν σημαίνει παράδοση λευκής επιταγής στην κυβερνητική πλειοψηφία για να κάνει ότι επιθυμεί με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου χωρίς την παραμικρή διαβούλευση. Μένουμε σπίτι επίσης δεν σημαίνει ότι μένουμε στον κόσμο μας και επιτρέπουμε να αλώνονται τα πάντα με τη δικαιολογία της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που προκύπτει από τη μάχη κατά του κορονοϊού. 

Η Δημοκρατία, σε τελική ανάλυση, θα πρέπει να εξακολουθεί να λειτουργεί. Σε περιόδους κρίσης άλλωστε τη χρειαζόμαστε ακόμα περισσότερο. Οι επιλογές της κυβέρνησης και των κομμάτων εννοείται ότι κρίνονται ακόμα και τώρα, ή μάλλον, κρίνονται κυρίως τώρα, στα δύσκολα. Οι πολιτικές, ακόμα και σε πολεμικές συνθήκες όπως οι τωρινές, έχουν ταξικό χρώμα, ιδεολογικές καταβολές και βαθιά αξιακό υπόβαθρο. Ετσι ήταν και έτσι θα είναι πάντα. 

Γι’ αυτό είναι καλύτερο να εγκαταλειφθεί η υποκρισία της “εθνικής ενότητας” για να δικαιολογηθούν αφαιμάξεις και χοντράδες εις βάρος του κόσμου της εργασίας. Εκτός από το σχέδιο Βρούτση υπάρχουν επίσης και άλλα πλάνα για να αντιμετωπιστεί η κρίση. Θα μπορούσε, ας πούμε, το κράτος να εγγυηθεί τους μισθούς των εργαζόμενων για το επόμενο εξάμηνο δίνοντας το χρόνο στις πληγείσες επιχειρήσεις να “αναρρώσουν” χωρίς όμως να καταδικάσει τους υπαλλήλους τους στην οικονομική εξαθλίωση. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα απέτρεπε και ένα ράλι των μισθών προς τα κάτω, σαν αυτό που παρατηρήθηκε στα πρώτα μνημονικά χρόνια.

Λύσεις υπάρχουν αλλά η κυβέρνηση λόγω των εκτεταμένων ιδεοληψιών της δεν επιθυμεί να τις δει ούτε και φυσικά να τις εφαρμόσει. Οι εργαζόμενοι δικαιούνται και να διαφωνήσουν και να διατρανώσουν την αντίθεσή τους. Ακόμα και τώρα η κυβέρνηση νομοθετεί, η αντιπολίτευση αντιπολιτεύεται και οι πολίτες κρίνουν και δρουν. Εστω και από το σπίτι… Η κρίση άλλωστε δεν θα διαρκέσει αιώνια….