Πόσο αυθεντικός είναι ο Survivor;

Πόσο αυθεντικός είναι ο Survivor;

Στην καθημερινή ζωή ξέρουμε ότι ένα διάσημο "τίποτα" πάντα νικά ένα άσημο "τίποτα" που αγωνίζεται και αυτό να διακριθεί και να γίνει "κάποιος"

Του Τάκη Ψαρίδη

Ανάμεσα στο 70 -80% των τηλεθεατών του Survivor υπάρχουν και πολλοί μορφωμένοι και σοβαροί με πτυχία και μεταπτυχιακά, γνωστοί και άγνωστοι της διπλανής μας πόρτας που παρακολουθούν αυτό το ριάλιτι για να βλέπουν, λένε, την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Το ξεκατίνιασμα, την επιθετικότητα, την υποκρισία και την παρουσίαση του εγγενούς βίαιου χαρακτήρα των ανθρώπινων όντων. Η ανθρώπινη φύση, λένε, είναι άγρια και εγωιστική και τέτοιου είδους πειράματα σαν το Survivor επιβεβαιώνουν αυτήν την άποψη. Σπάνια, λένε, έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τόσο αυθεντικές αντιδράσεις των μελών μιας ομάδας στην στέρηση, στην ήττα, στην απομόνωση..

Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το πόσο εύκολα καταφέρνουν τέτοιες ριάλιτι αηδίες να παραπλανούν και να εξαπατούν νοήμονες ανθρώπους.

Για ποια αυθεντικότητα μιλούν;; Έχουμε να κάνουμε με απολύτως στημένους ρόλους που υπηρετούν οι «παίχτες» του ριάλιτι στο πλαίσιο της σκηνοθεσίας και των εντολών της τηλεοπτικής παραγωγής. Πρόκειται για άτομα που επιλέχθηκαν από την τηλεοπτική παραγωγή ειδικά για αυτόν τον σκοπό. Να προσφέρουν ένα θέαμα που δεν αποτελείται απλώς και μόνο από εικόνες που φαίνονται, όπως τα τατουάζ, τα ημίγυμνα και καλλίγραμμα κορμιά, τα μπράτσα, οι προτεταμένοι κοιλιακοί, τα στήθη και οι τορνευτοί γλουτοί, τα γελοία και παιδαριώδη παιχνίδια και δοκιμασίες, αλλά κυρίως το θέαμα των σχέσεων μεταξύ τους, το θέαμα της προσωπικότητας και του χαρακτήρα τους.

Ο Γκυ Ντεμπόρ έλεγε ότι το θέαμα δεν είναι ένα σύνολο εικόνων, αλλά μία κοινωνική σχέση διαμεσολαβημένη με εικόνες. Οι παίχτες λοιπόν δεν επιλέχθηκαν μόνο για τους λαχταριστούς γλουτούς και κοιλιακούς τους, αλλά κυρίως γιατί οι χαρακτήρες τους προσφέρονται «σαν έτοιμοι από καιρό και θαρραλέοι» για συγκρούσεις μεταξύ τους, κατινιές, ίντριγκες, δολοπλοκίες και προδοσίες και πάνω απ όλα για την ακόρεστη δίψα τους για δημοσιότητα στο όνομα της οποίας μπορούν να υποστούν και να κάνουν τα πάντα. Να πεινούν, να τρώνε σκουπίδια και να φτάνουν ακόμα και σε ιδιότυπους κανιβαλισμούς μεταξύ τους υπηρετώντας έτσι τον τηλεοπτικό κανιβαλισμό, θηράματα του οποίου είναι πρωτίστως οι ίδιοι. Όσο μεγαλύτερη είναι η ξεφτίλα που μπορούν να φτάσουν ικανοποιώντας τις επιδιώξεις της παραγωγής, τόσο μεγαλύτερο και το θέαμα που προσφέρουν και επομένως η τηλεθέαση..

Εν ολίγοις δηλαδή, η τηλεοπτική παραγωγή έχει επιλέξει με μαεστρία συγκεκριμένα άτομα με ευάλωτους συμπλεγματικούς χαρακτήρες, προσωπικότητες με ανεπιβεβαίωτη ύπαρξη που κινούνται ακόμα και στα όρια της διαταραχής, ο πιο δυνατός πόθος των οποίων είναι να διαπρέψουν μέσω του εύκολου τρόπου του τηλεοπτικού θεάματος, να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη τους μέσα από αυτό και γιαυτόν ακριβώς τον λόγο είναι διατεθειμένοι να «παίξουν» οποιονδήποτε ρόλο υπαγορεύουν οι προμελετημένες ειδικά γιαυτόν τον σκοπό συνθήκες, η δομή και οι κανόνες του συγκεκριμένου ριάλιτι..

Βεβαίως υπάρχει και ένα «ταξικό» και «πολιτικό» τυράκι πάνω στην τηλεοπτική φάκα για να προσφέρει και αντίστοιχες ταυτίσεις στον τηλεθεατή. Ο δήθεν αγώνας μεταξύ των «μαχητών» και των «διάσημων». Άσημοι μαχητές εναντίον διάσημων μαχητών. Στην καθημερινή ζωή ξέρουμε ότι ένα διάσημο «τίποτα» πάντα νικά ένα άσημο «τίποτα» που αγωνίζεται και αυτό να διακριθεί και να γίνει «κάποιος». Η κουλτούρα του ριάλιτι είναι η ίδια η κουλτούρα μιας χυδαίας και ασύδοτης αγοράς του ανταγωνισμού, του άκρατου ατομικισμού και αμοραλισμού έως και κοινωνικού δαρβινισμού..

Ο Survivor λοιπόν κάθε άλλα παρά αυθεντικός είναι. Δεν παρουσιάζει μια αυθεντική ανθρώπινη συμπεριφορά, αλλά μια καθαρά προμελετημένη και στημένη συμπεριφορά που προκύπτει από καταλλήλως επιλεγμένα άτομα των οποίων ο ίδιος ο χαρακτήρας, όταν τεθεί μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο συνθηκών και κανόνων, προσφέρεται για τέτοιους ρόλους και τέτοια θεάματα στο βωμό της δικής του αναγνωρισιμότητας και τηλεθέασης. Από εκεί και πέρα η συμπεριφορά αυτή θρέφει δεκάδες τηλεοπτικές εκπομπές, «πρωϊνάδικα» και «μεσημβρινάδικα», σάιτς και περιοδικά, κάνοντας είδηση το τι είπε ο τάδε παίχτης και παίχτρια, κάνοντας δηλαδή το ασήμαντο σημαντικό και το τίποτα σπουδαίο.. 

Έχουμε να κάνουμε δηλαδή με μια συντριπτική μειονότητα θλιβερών ατόμων που κάθε άλλο παρά αποκαλύπτει την ανθρώπινη φύση. Ο ισχυρισμός του φιλόσοφου Τόμας Χομπς ότι η ανθρώπινη φύση είναι άγρια και εγωιστική δεν αποδεικνύεται και επομένως καταρρίπτεται το συμπέρασμα του ότι εφόσον η ανθρώπινη «φυσική κατάσταση» είναι μία ζούγκλα όπου «όλοι είναι εναντίον όλων», τότε οι άνθρωποι πρέπει να συνάψουν ένα «κοινωνικό συμβόλαιο» με μια εξουσία στην οποία θα παραχωρούν μέρος της ελευθερίας τους με αντάλλαγμα την ασφάλεια τους! Μια ανατριχιαστική και βαθειά συντηρητική άποψη που ακόμα και σήμερα αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο ορθώνει τις αντιλήψεις της η δεξιά και ο νεοφιλελευθερισμός για τον περιορισμό της ελευθερίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων στο όνομα της ασφάλειας. Ένα παράδειγμα είναι η αξιοποίηση της τρομοκρατίας παντός είδους..  

Αντιθέτως, αν κάτι αποκαλύπτει ο Survivor ειναι η τόσο εύπλαστη φύση του ανθρώπου που μπορεί να κατασκευαστεί κοινωνικά τόσο για το καλύτερο όσο και για το χειρότερο. Αποκαλύπτει επίσης μια αδίσταχτη και κανιβαλική τηλεοπτική παραγωγή που είναι ικανή για όλα. Το τραγικό είναι ότι εκτός από τους «παίχτες» που κατασκευάζονται για τέτοιου είδους θεάματα, χρειάζονται και τηλεθεατές εκπαιδευμένοι και κατασκευασμένοι για να απολαμβάνουν τέτοιου είδους θεάματα, όποια δικαιολογία και αν επικαλούνται και να προσφέρουν στους παραγωγούς τους τέτοιες μεγάλες τηλεθεάσεις..

*Ο Τάκης Ψαρίδης είναι δημοσιογράφος

Ροή Ειδήσεων

Περισσότερα