Ο σινεφίλ Έλληνας αρχαιολόγος που ξάφνιασε κοινό και κριτικούς

Γνωρίζατε ότι οι νοητές γραμμές που ενώνουν τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο με το αρχέγονο  δάσος του Ελληνικού και την Πλατεία Εξαρχείων σχηματίζουν ένα τέλειο ισοσκελές τρίγωνο; Ούτε ο Park Chan-wook το γνώριζε και πήγε σαν πρόβατο επί σφαγή να ζητήσει από το περιβόητο ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) την άδεια για να πραγματοποιήσει γυρίσματα στα ιερά βράχια της λαυρεωτικής. Ο δυστυχής Νοτιοκορεάτης σκηνοθέτης, με περισσή αφέλεια πίστεψε ότι μπορεί το αίτημά του να γίνει δεκτό. Ισως αν είχε γεννηθεί στο βόρειο κομμάτι της χερσονήσου, να είχε περισσότερη τύχη.

Ο παγκοσμίως διάσημος και βραβευμένος σκηνοθέτης θέλησε να πραγματοποιήσει γυρίσματα για μια ολόκληρη ημέρα στον αρχαιολογικό χώρο, στα πλαίσια της παραγωγής μιας τηλεοπτικής σειράς μικρής διάρκειας για λογαριασμό του BBC. Η σειρά ονομάζεται «The Little Drummer Girl» («Η Μικρή Τυμπανίστρια») και είναι μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του διάσημου συγγραφέα john Le Carre.

Το αίτημα του σκηνοθέτη ήρθε στην κατάλληλη στιγμή. Σχεδόν έξι μήνες μετά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στα κινηματογραφικά studio του Σικάγο και ενώ προηγουμένως είχε εγκριθεί κονδύλι 450 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό για την ενίσχυση του οπτικοακουστικού τομέα, σε βάθος πενταετίας.

Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός είχε δηλώσει ότι το 1/4 από αυτά τα χρήματα θα δαπανηθούν για “επιστροφές” μετρητών σε εταιρείες παραγωγής του εξωτερικού που επιλέγουν την Ελλάδα. Μάλιστα ο Γ.Γ. Ενημέρωσης ο κος. Λ. Κρέτσος είχε δηλώσει ότι: «πρόκειται για ένα εθνικό ζήτημα και δεν υπάρχει χρόνος για εφησυχασμό». Ίσως η άποψη ότι πρόκειται για εθνικό ζήτημα να είναι λίγο υπερβολική αλλά ωστόσο το πνεύμα της δήλωσης του κου Κρέτσου είναι σαφές.

Κουμάντο όμως στα μάρμαρα κάνουν οι αρχαιολόγοι και όχι ο κάθε πρωθυπουργός και γενικός γραμματέας. Οι αρχαιολόγοι του ΚΑΣ έχουν εκφυλιστεί μετά την άτακτη υποχώρηση στην οποία υποχρεώθηκαν για το Ελληνικό, αλλά ο πυρήνας της ιδεολογίας τους έμεινε αναλλοίωτος. Έτσι λοιπόν, ταλαντεύτηκαν μεν λίγο αλλά έβγαλαν (όχι ομόφωνα) την απόφαση που όλοι περιμέναμε. Ένα λατρεμένο ΟΧΙ που αφορούσε μεν τον κύριο Πάρκ, αλλά κανονικά θα πρέπει να απευθύνεται σε όλους και για όλα.

Προκειμένου να μην στιγματιστούν σαν αρτηριοσκληρωτικοί, οι αρχαιολόγοι του ΚΑΣ αιτιολόγησαν την απόφαση τους και αγνοώντας ότι ο Κορεάτης είναι μετρ του φιλμ-νουάρ, το γύρισαν σε κωμωδία. Πρώτον είπαν ότι οι ώρες των γυρισμάτων ήταν πολλές (σ.σ. 7 το πρωί με 7 το βράδυ). Θα έπρεπε να γνωρίζουν τα αγγλάκια του BBC  και ο Κορεάτης φίλος τους ότι τίποτε στην Ελλάδα δεν λειτουργεί 7 με 7, διότι θεωρείται ότι χαλάει την πιάτσα.

Δεύτερον είπαν ότι τα 120 άτομα της παραγωγής θα “μπούκωναν” τον αρχαιολογικό χώρο. Οι άνθρωποι αυτοί θα βρίσκονταν εκεί για να ενημερώνουν και να κατευθύνουν τους επισκέπτες προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβασή τους χωρίς να εμποδίζονται τα γυρίσματα. Όλο αυτό θα συνέβαινε για μία ημέρα και αν υπήρχε κάποια ταλαιπωρία οι επισκέπτες ίσως και να έδειχναν κατανόηση, όπως ενημέρωσε ο εκπρόσωπος της εταιρείας παραγωγής που διαθέτει ανάλογη εμπειρία από γυρίσματα σε αξιοθέατα σε όλο τον κόσμο. Σίγουρα πάντως η ταλαιπωρία θα ήταν λιγότερη από τις ημέρες που οι εργαζόμενοι στους αρχαιολογικούς χώρους απεργούν χωρίς να ενημερώσουν κανέναν. Στην προκειμένη περίπτωση η παραγωγή θα φρόντιζε με ίδια μέσα να ενημερώσει επισκέπτες, Μέσα Ενημέρωσης και τους επαγγελματίες του τουρισμού.

Πρόβλημα θα δημιουργούνταν άλλωστε και από τον εξοπλισμό που θα εγκαθιστούσαν. Οι μόνιμες σκαλωσιές που σκουριάζουν σε διάφορα μνημεία ανά τη χώρα είναι προφανές ότι εξυπηρετούν πλέον αισθητικούς σκοπούς, όπως και οι λόφοι με τα σκουπίδια. Οι κάμερες όμως και μερικά ρεφλεκτέρ θα κατέστρεφαν το αρχαίο κάλος που τόσο στοργικά προστατεύουν οι αρχαιολόγοι.

Το πιο τραγελαφικό είναι ότι οι αρχαιολόγοι αφήνουν αμυδρά να εννοηθεί ότι θα προκληθεί και ζημία από τους 1000 σχεδόν επισκέπτες που καταφθάνουν κάθε μέρα στον ναό. Με το εισιτήριο να ανέρχεται σε 8 ευρώ (μειωμένο 4, δεκάδες κατηγορίες τσάμπα) , τα συνολικά έσοδα θα έφθαναν το αστρονομικό ποσό των 8000 ευρώ. Εδώ που τα λέμε, δεν αξίζει να τα χάσουμε για μια δωρεάν προβολή της χώρας από το BBC. Μιας χώρας, της οποίας το Υπ. τουρισμού δαπανά εκατομμύρια ευρώ για μερικά δευτερόλεπτα προβολής από τα διεθνή δίκτυα.

Στο συμβούλιο ακούστηκαν και πιο μετριοπαθείς φωνές. Μέλη του επιχείρησαν να βρουν μια συμβιβαστική λύση. Να “σπάσουν” για παράδειγμα τα γυρίσματα σε δύο ημέρες και σε ώρες εκτός λειτουργίας (9:00 π.μ.-δύση του ήλιου). Ακούστηκαν όμως και οι παραδοσιακές φωνές της μόνιμης άρνησης όπως για παράδειγμα υπήρξε κάποιος που υποστήριξε ότι το το περιεχόμενο της ταινίας δεν συνάδει με τον χώρο. Οι σινεφίλ διεθνώς, αναμένουν από τον σκληροπυρηνικό αρχαιολόγο να εξηγήσει ποιό περιεχόμενο ταιριάζει στον ναό του Ποσειδώνα; Ίσως κάτι που να έχει σχέση με τη θάλασσα; Ένα ριμέικ της “Αλίκης στο Ναυτικό”; Άλλωστε γυρίσματα της ίδιας σειράς θα γίνουν στην ακρόπολη. Εκέι ταιριάζει το περιεχόμενο ίσως επειδή υπάρχει αυτή η ιστορία με τον Μιμικό και τη Μαίρη…

Δεν είναι η πρώτη φορά που η χώρα αρνείται σε κάποιον διάσημο τη χρήση των αρχαιολογικών της χώρων. Φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν δεν ήταν γνωστό διεθνώς ότι στην Ελλάδα “δεν βγάζεις άκρη”. Εϊναι προφανές ότι οι αρχαιολογικοί μας χώροι δεν πρέπει να δίδονται χωρίς κανέναν έλεγχο. Είναι διαφορετικό όμως το να θέσεις κανόνες και να εκμεταλλευτείς την προβολή και διαφορετικό να αφήνεις έναν κολλημένο αρχαιολόγο να αποφασίζει αν το BBC και ο Park Chan-wook γυρίζουν κάτι που δεν ταιριάζει με το γούστο του.

*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι Αρθρογράφος του NEWS 24/7 και Σύμβουλος Έκδοσης της 24 MEDIA ( @SZacharos).