Θυμώνω με όσους “κατασπαράζουν” την 16χρονη στην Κυψέλη

Θυμώνω πολύ με όσα διαβάζω για το περιστατικό στο σχολείο της Κυψέλης. Θυμώνω που όλοι ρίχνουν το ανάθεμα στην 16χρονη, η οποία -αδιαμφισβήτητα- έκανε εγκληματική ενέργεια.

Από τύχη δεν υπήρξε θύμα. Μήπως να μην αφήναμε άλλο στην τύχη την εξέλιξη της εγκληματικής συμπεριφοράς ενός νέου παιδιού που δεδομένα χρειάζεται βοήθεια;

Αρκετά “πετάχθηκε” σαν τρίχα από το ζυμάρι.

Η ταπεινή, προσωπική μου, άποψη είναι πως όταν ένα ολόκληρο σύστημα έχει απογοητεύσει ένα παιδί, είναι υπεύθυνο για ό,τι συμβαίνει στη συνέχεια.

Οι ενήλικες πέφτουν να “κατασπαράξουν” μια 16χρονη

Θυμώνω λοιπόν, με την κάλυψη της είδησης που αφοσιώνεται στο ποινικό μητρώο της 16χρονης. Θυμώνω με τον Ιορδάνη Χασαπόπουλο, έμπειρο παρουσιαστή πρωινής ενημερωτικής εκπομπής, που αποκάλεσε ένα παιδί (το όποιο -ό,τι και αν έχει κάνει) προβληματικό. Λες και η απόδοση χαρακτηρισμού δικαιολογεί πράγματα. Ή λύνει.

Θυμώνω με το αίτημα της κατάληψης στο σχολείο που έγινε το περιστατικό, να αποβοληθεί το κορίτσι. Eξυπακούεται πως αντιλαμβάνομαι τον τρόμο παιδιών -και γονιών- για το μαχαίρωμα στο χώρο του σχολείου. Στο τέλος της ημέρας όμως, οι συνομήλικοι του κοριτσιού κάνουν ό,τι και οι ενήλικες: την πετούν να πάει πιο πέρα, να γίνει πρόβλημα άλλων. Όχι να βοηθηθεί. Ως προς την αδυναμία των εφήβων να μπουν στη θέση ενός συνομήλικου τους και να προσπαθήσουν να βοηθήσουν, φταίμε πάλι εμείς, οι ενήλικες -και το σύστημα στο οποίο ζούμε, που προωθεί το “ο σώζων εαυτόν, σωθήτω”.

Θυμώνω με όλους άλλους ενήλικες και γιατί “κατασπάραξαν” μια έφηβη, την οποία -κατά τα φαινόμενα- ΕΝΑΣ δεν προσπάθησε να κατανοήσει/φροντίσει, εξαιρουμένης της καθαρίστριας του σχολείου -που σε μια άλλη μεγάλη στιγμή της ελληνικής εκπαίδευσης, τελεί και χρέη επιστάτη. Ήταν ο μόνος άνθρωπος που την προσέγγισε ειρηνικά και της είπε “μην κάθεσαι μόνη σου. Αν δεν έχεις κάποιον να κάνεις παρέα, έλα μαζί μου”.

Γιατί δεν το είπε κάποιος άλλος; Μάλλον επειδή ο στόχος (στίγμα) που είχε στην πλάτη της ήταν τεράστιος, ένεκα του πρότερου ανέντιμου βίου (βλ. τρεις αλλαγές σχολικού περιβάλλοντος και άλλες τόσες συλλήψεις).

Κυρίως, θυμώνω με την κυβέρνηση, αφού όλα τα τιμωρητικά μέτρα που έχει πάρει για τη σχολική βία, έχουν ως στόχο να τη βγάλει εκτός σχολείων. Όχι να λύσει, ουσιαστικά, το πρόβλημα, μέσω μεθόδων, όπως η πρόληψη.

Όπως είχε πει στο NEWS 24/7 η ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και ειδική παιδαγωγός, Βάσω Ρωμαίου, όταν εξαγγέλθηκαν τα νέα μέτρα «το μόνο που κάνουν, είναι να ρίχνουν όλες τις ευθύνες στα παιδιά».

Και αυτό στο μυαλό μου είναι τουλάχιστον ανήθικο.

Mέχρι και η αντίδραση του υπουργείου Παιδείας στο περιστατικό, ήταν στο πλαίσιο “κάνουμε κάτι για να κάνουμε”, αφού δεν αφορούσε την 16χρονη. Ή τους οικείους της.

Η 16χρονη ήταν στο περιθώριο. Τώρα πηγαίνει ακόμα πιο πέρα. Είναι ακόμα πιο μόνη, ακόμα πιο αβοήθητη, ακόμα πιο απελπισμένη και άρα ικανή για όλα -μέχρι όπου μπορεί να φτάσει το μυαλό της, δεδομένων των προσλαμβανουσών της.

Η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος “ξεφορτώνεται” το “παιδί-πρόβλημα”

Μια από τις μεγαλύτερες αλλαγές στα μέτρα της κυβέρνησης για τη διαχείριση (;) της σχολικής βίας ήταν η «πιο εύκολη γραφειοκρατία για την αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος». Η κυρία Ρωμαίου είχε εξηγήσει πως «δεδομένα με την αλλαγή σχολείου δεν αλλάζει τίποτα ως προς τα παιδιά που εμπλέκονται στον σχολικό εκφοβισμό. Το μόνο που αλλάζει είναι το πλαίσιο. Το περιβάλλον».

«Φαίνεται πως δεν ενδιαφέρει το παιδί, αλλά το να μην δυσκολεύει το σχολείο».

«Θα δυσκολέψει το επόμενο. Θα πάει σε τρίτο, τέταρτο, πέμπτο». Πού τελειώνει όμως, αυτό; «Μπορεί και με τον αποκλεισμό από το εκπαιδευτικό σύστημα που οδηγεί το παιδί στην πλήρη απομόνωση και περιθωριοποίηση», την οποία η 16χρονη ζει ούτως ή άλλως, καθώς είχε αλλάξει τρεις φορές σχολικό περιβάλλον, επειδή έβαζε φωτιές σε κάδους, εξύβριζε καθηγητές και εκβίαζε συμμαθητές της.

Και ρωτώ: μήπως η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος “ξεφορτώνεται” το “παιδί-πρόβλημα”, ώστε να διευκολυνθεί το σύστημα, αντί να σώσει ένα παιδί -και κατ’ επέκταση όλα τα άλλα παιδιά;

Η 16χρονη καταφεύγει στο μόνο πράγμα που ξέρει και είναι η βία

Μάθαμε λοιπόν, όλο το ιστορικό της 16χρονης, όπως για παράδειγμα, από τον περασμένο Ιούλιο συνελήφθη τρεις φορές. Μια γιατί είχε επιτεθεί με μαχαίρι σε συμμαθητές της, σε άλλο σχολείο.

Αν με ρωτάς θα σου πω ότι έχει δείξει με όλους τους πιθανούς -και ναι, ακραίους- τρόπους, πως χρειάζεται βοήθεια. Κάποιον ενήλικα να της δείξει ένα δρόμο που πιστεύει πως δεν υπάρχει καν μπροστά της.

«Είναι ένα κορίτσι που δεν χαμογελούσε. Ήταν συνέχεια μέσα στα νεύρα και κλεινόταν στις τουαλέτες σε όλα τα διαλείμματα» δήλωσε μια μαθήτρια του σχολείου.

Άλλη μαθήτρια είπε σε τηλεοπτικό κανάλι πως πριν το περιστατικό, η 14χρονη αποκάλεσε την 16χρονη “πρεζάκι” και “βρωμιάρα”, προφανώς με τη δύναμη που δίνει η ψυχολογία της μάζας -την πλειοψηφία των παιδιών να είναι μαζί της.

Υπάρχουν μεγαλύτερες ενδείξεις περιθωριοποίησης;

Να υποθέσω ότι γίνεται διακριτό πως υπάρχει και ο θρίαμβος της αμέλειας από τους γονείς/κηδεμόνες/φροντιστές/περιβάλλον της.

Όλοι υπήρξαμε έφηβοι. Πώς πιστεύεις ότι θα εξελισσόταν η ζωή σου, αν ήσουν μόνη/ος, δεδομένα μπερδεμένος και υπεύθυνος για την επιβίωση σου, με τη βία να είναι το μόνο σε κάνει να αισθάνεσαι δυνατή/ος; Να σου δίνει το μόνο “ανήκειν”; Ζούμε στο 2025 και ο “νόμος της ζούγκλας” ζει και βασιλεύει, σε όλες τις ηλικίες.

Όλα τα περιστατικά που αφορούν την 16χρονη δείχνουν ξεκάθαρα πως πάντα καταφεύγει στο μόνο πράγμα που φαίνεται να ξέρει: τη βία.

Να θυμίσω κάπου εδώ ότι ζούμε στη χώρα που όταν σχολείο καλεί γονείς, επειδή το παιδί τους έχει επιδείξει την όποια παραβατική συμπεριφορά, αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι να ακούγεται πως προκλήθηκε και άρα αντέδρασε.

Θα ρωτήσεις “δηλαδή, δεν πρέπει να τιμωρηθεί η 16χρονη;“

Την απάντηση στο πιο καίριο ερώτημα, το αν πρέπει να τιμωρηθεί η 16χρονη και πώς, την έχει δώσει η παιδοψυχολόγος, Βάσω Ρωμαίου.

«Μα δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Είναι το πώς έχει φτάσει έως εκεί. Πώς μπορούμε να ακούσουμε και να βοηθήσουμε.

Ειδικά στα παιδιά και στους εφήβους, δεν κάνουμε διαγνώσεις με διαταραχές προσωπικότητας, γιατί είναι υπό διαμόρφωση. Είναι ακόμα εύπλαστα και έχουμε όλους τους τρόπους να τα πλάσουμε σαν πλαστελίνες.

«Ο κύριος λόγος που δεν μπορούμε να δρούμε κατασταλτικά, γιατί έτσι ορίζουμε τα παιδιά ως προβληματικά».

Το θύμα θα πάει για ψυχοθεραπεία και ο θύτης θα ασκήσει την ποινή που του αντιστοιχεί».

Μελέτες ενημερώνουν διαρκώς πως τραύματα της παιδικής μας ηλικίας τα ‘κουβαλάμε για δεκαετίες -πχ από μια κακοποίηση ή διαρκή σχόλια για το βάρος μας.

Εάν οριστεί το παιδί ως προβληματικό «γίνεται η ταυτότητα του. Λειτουργεί σαν ιδιότητα. Ας δούμε λοιπόν, τι γίνεται πίσω από τον έφηβο που έχει κατηγοριοποιηθεί ως θύτης. Ή από αυτόν που έχει κατηγοριοποιηθεί ως θύμα.

Τι σημαίνει θύμα σχολικού εκφοβισμού; Τι σημαίνει να έχει υποστεί ένα παιδί τα μύρια όσα, λεκτικά ή σωματικά από συμμαθητές του ή κάποιον άλλον, ο οποίος δεν μπορεί και δεν έχει τη δύναμη να μιλήσει σε έναν εκπαιδευτικό ή τους ίδιους του τους γονείς;

Ποιος έχει την ευθύνη για όλο αυτό;

Δεν υπάρχει ένας άνθρωπος εμπιστοσύνης να μοιραστεί το συναίσθημα του και νιώθει τόσο αβοήθητος;

Εάν το δούμε περισσότερο ολιστικά το όλο φαινόμενο, θα χρειαστεί εν τέλει να δούμε και την ιστορία του θύτη. Τι μπορεί να έχει υποστεί, πόσο καταπιεσμένος και χωρίς φωνή και άρχισε να εκρήγνυνται.

Το ζητούμενο είναι να καταλάβουμε τι γίνεται όχι για να καταστείλουμε το πρόβλημα, αλλά για να μην υπάρξει. Και για να μην υπάρξει, χρειάζεται επιμερισμός των ευθυνών. Όχι να λειτουργούμε συμπληρωματικά».