Μην κατηγορείτε τον πολίτη για τα fake news

Σε μια χώρα που ο μέσος πολίτης συμπεριφέρθηκε υποδειγματικά απέναντι στον κορονοϊό, κάποιοι έχουν το θράσος να κατηγορούν για διασπορά fake news εκείνους που έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν για τα εργασιακά δικαίωματα.

Το πιο εύκολο απ’ όλα είναι να είσαι κυβέρνηση, να ελέγχεις τα media και να κατηγορείς τον πολίτη για διασπορά fake news.

Φαντάζει σενάριο σκοτεινού μυθιστορήματος αλλά δεν είναι. Αν ο πολίτης πιστεύει τα fake news, πάει να πει πως έχει αποτύχει αφενός η δημοσιογραφια ως λειτούργημα και αφετέρου το κράτος ως σύστημα εξουσίας και διασφάλισης του κοινωνικού συμφέροντος. Στην περίπτωση της τριγωνικής ή διμερούς διαπλοκής, η ευθύνη είναι διττή και έρχεται πρωτίστως από τα πάνω προς τα κάτω.

Αν οι επιστήμονες φαντάζουν ελεγχόμενοι, είναι το ίδιο το σύστημα διαπλοκής που έχει επιτρέψει αυτή τη στρεβλή εικόνα, ακριβώς επειδή το βολεύει.

Η μέθοδος της μόχλευσης της πληροφορίας αφήνει περιθώρια για αντιρρήσεις και αντίλογο ο οποίος αποκρούεται από δημοσιογράφους – talking heads με ρητορίες που θυμίζουν Τραμπ, περί fake news.

Το κοινωνικό κράτος οφείλει να διασφαλίζει τον mediaκό πλουραλισμό, την πολυφωνία, και με καμπάνιες ενημέρωσης να εκλαϊκεύει διαρκώς την πολιτική του, ιδίως σε καταστάσεις υγειονομικής κρίσης.

Παρέχοντας απολύτως δωρεάν τα εχέγγυα για την υγεία, στα πλαίσια των υποχρεωτικών μέτρων συμπεριφοράς, και στηρίζοντας οικονομικά, σε πρώτο βαθμό τον άνεργο, τον εργαζόμενο και τον μικρομεσαίο, και σε δεύτερο το μεγάλο κεφάλαιο.

Σε κάθε άλλη περίπτωση έχει την απόλυτη ευθύνη για την ημιμάθεια, την παραπληροφόρηση και τα διακινούμενα fake news τα οποία δήθεν προσπαθεί να περιορίσει με δικά του ελεγχόμενα εργαλεία. Πάντα προς όφελός του.

Οι σκιές, τα γκρίζα σημεία και οι θεωρίες συνωμοσίας βολεύουν την εκάστοτε εξουσία, η οποία είτε θα πει τη “μόνη” αλήθεια στο κοινό της, είτε θα ρίξει στην ατζέντα τις δικές της συνωμοσιολογικές προσεγγίσεις στο δόγμα που ακολουθεί πιστά ο Αμερικανός πρόεδρος και οι φανατικοί οπαδοί του.

Η διασφάλιση της αλήθειας δεν μπορεί να γίνεται με κρατικό έλεγχο, αλλά με κρατική φροντίδα. Δυστυχώς όμως, ουδέποτε συνέβη αυτό στη σύγχρονη ιστορία, στα πλαίσια της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, με μόνη ίσως εξαίρεση το βρετανικό BBC που λειτουργεί με κύριο γνώμονα το δικό του διαχρονικό κύρος.

Τα τηλεοπτικά στούντιο προσπαθούν να διαμορφώσουν την ατζέντα και ο ουσιαστικός έλεγχος γίνεται κατά κύριο λόγο από τα social media, σε μια κατάσταση πρωτόγνωρη και συνάμα αποθαρρυντική για την ίδια τη δημοσιογραφια και τον ρόλο που θα έπρεπε να επιτελεί. Αντί όμως να ελέγχει την εξουσία, ενορχηστρώνει το τι θεωρείται fake και το τι όχι, σε αρκετά μεγάλο βαθμό. Και φτάνει μάλιστα στο σημείο να ελέγχει τον πολίτη με καθημερινά “αναθέματα”.

Η κρίση ύπαρξης της δημοσιογραφίας -ιδίως στη χώρα μας- πάει χέρι χέρι με την νέα, αναδυόμενη αποδόμηση των εργασιακών δικαιωμάτων και τη διαμόρφωση νέων συνθηκών προς όφελος του κεφαλαίου, με “όχημα” την πανδημία. Φυσικά και υπάρχει o κίνδυνος της πανδημίας και οι ειδικές συνθήκες που αυτή διαμορφώνει, όμως πάντοτε, ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται.

Όταν μας κουνάνε λοιπόν το δάχτυλο κι ύστερα μας νουθετούν, καλό είναι να σκεφτόμαστε πως πίσω από το παραπέτασμα του τηλεοπτικού στούντιο, παίζονται τα εργασιακά μας δικαιώματα, ενώ παράλληλα υπογράφονται συμφωνίες προς ημετέρους. Γιατί φυσικά, τα fake news πολλοί εμίσησαν, τις “μάσκες” όμως, ουδείς.